قدمت مسجد جامع داراب چقدر است؟
تودی تریپ: این بنای تاریخی که در مرکز شهر داراب در محله بازار قرار دارد، متعلق به دوره سلجوقیان است و در دوره صفویه شاه طهماسب اول بازسازی شده است.
فضای وسیع مسجد را درختان تنومند خرما، نارنج و نارنج پوشانده است.
این بنا به دلیل متفاوت بودن سبک معماری نسبت به سایر مساجد، سبک هندی دارد و شبیه آرامگاه اعتمادالدوله تهرانی در آگرا هندوستان و همچنین خانه خدا در مسجد جامع به شمار می رود.
بنای اصلی مسجد به شکل مکعب مستطیل است که چهار مناره در چهار گوشه خود دارد.
بزرگ ترین قسمت بنا شبستان مرکزی است که دارای دو ایوان وسیع در ضلع شمالی و جنوبی و دو ایوان باریک با سقف کوتاه در ضلع غربی است که به وسیله چند ریز و درشت به فضای بیرونی مسجد متصل می شود. دهلیزها
معماری این مسجد خشتی به سبک بناهای دوره سلجوقی است و مساحت آن به 380 متر مربع می رسد.
منارههای این مسجد بر خلاف اکثر مساجد ایرانی، گرد نیستند، بلکه از 12 ضلع مساوی تشکیل شدهاند که با گچبری، آجر و سنگ به شکل مربع و الماس تزئین شدهاند.
این بنای ارزشمند تاریخی یکی از بناهای دوره سلجوقی است که بر اساس بررسی های انجام شده از نظر معماری و سبک ساخت بی نظیر است.
مسجد جامع داراب یکی از مساجد تاریخی استان فارس است که به شماره 1597 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
داستان مسجد جامع داراب
مسجد جامع داراب به دلیل ویژگی خاصی خاص ترین مسجد جهان محسوب می شود. این مسجد تنها مسجدی در جهان است که چهار مناره دارد.
مسجد جامع داراب در بافت قدیمی این شهر باستانی قرار دارد و قدمت ساخت آن به دوران صفویان و شاه طهماسب می رسد.
یکی از ویژگی های زیبا و جذاب مناره های این مسجد 11 ضلعی بودن آنهاست. برخلاف اکثر مناره های مساجد در جهان اسلام، این مناره استوانه ای یا گرد نیست.
اگر این شهر را به عنوان مقصد گردشگری انتخاب کرده اید، بازدید از مسجد جامع داراب را از دست ندهید تا سبک خاص و متفاوت و کمتر دیده شده از مساجد را تجربه کنید.
در مورد قدمت مسجد جامع داراب اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. برخی از محققان زمان ساخت مسجد را پیش از صفویه و در حدود زمان ایلخانان مغول و برخی دیگر به موازات شکل گیری شهر داراب و گروهی از محققین زمان ساخت مسجد را نزدیک به سلطنت شاه تهماسب می دانند. و معماری آن تحت تأثیر بناهای قبل از عصر صفویه (به عنوان بناهای خشتی از دوران سلجوقیان) بوده است.
قوی ترین فرض این است که این بنا در دوره سلجوقیان ساخته شده و در زمان شاه طهماسب بازسازی شده است.
گفتیم که مورخان معتقدند این شهر توسط دارویش دوم هخامنشی تأسیس شده است. به گفته این مورخان، نام داراب از درویش دوم گرفته شده است.
در شاهنامه فردوسی گاهی دراویش شاه را داراب شاه می نامند.
نظرات مختلفی در مورد مجموعه وجود دارد. گروهی معتقدند گرد به معنای شهر است.
اما بسیاری از کارشناسان پلان مدور این شهر و دیوار مدور اطراف آن را دلیل قرار دادن پسوند «دور» در انتهای داراب می دانند.
معماری مسجد جامع داراب
مساحت کلی مسجد جامع داراب به 380 متر مربع می رسد. بنای اصلی مسجد مستطیل شکل و دارای چهار مناره است.
این مسجد دارای حیاط بزرگی است که در آن درختان تنومند خرما، نارنج و نارنج می رویند. در گوشه حیاط دو سنگ آسیاب برای آسیاب ساروژ در دهه های اخیر قرار دارد.
بزرگ ترین قسمت بنا شبستان مرکزی است که دارای دو ایوان عریض در ضلع شمالی و جنوبی و دو ایوان کوچک در ضلع غربی است.
این ایوان ها دارای سقف های گنبدی شکل و کوتاهتر از شبستان هستند و با 9 راهرو کوچک و بزرگ به صحن مسجد متصل می شوند.
در دهانه ایوان شرقی دیوار نازکی ساخته شده است که آن را به شبستان دیگری تبدیل می کند.
روشنایی شبستان توسط 6 پنجره داس کوچک و دو پنجره بزرگ تامین می شود. سقف راهروها و شبستان بدون تزیین است و داخل آن محراب گچبری و طاقچه های زیبایی قرار دارد.
جلوی ایوان جنوب غربی منبری از گچ و آجر و پشت آن حوض بزرگی بود که اکنون از بین رفته است.
در گوشه غربی مسجد نیز مخزنی وجود داشت که آب مسجد و اطرافیان مسجد را تامین می کرد که ویران شد.
مسجد جامع داراب یکی از مشهورترین مساجد ایران و جهان است که نمونه ای از آن در دنیا وجود ندارد. به همین دلیل نگهداری و مرمت آن اهمیت دو چندان می یابد.
خوشبختانه در سال های اخیر اقدامات خوبی از جمله سفید کاری، ایزو سقف، ریسمان بندی برای مرمت این بنا انجام شده است و امیدواریم این روند مرمت و نگهداری مسجد جامع داراب به همین منوال ادامه یابد.
اگر به استان تاریخی فارس سفر می کنید، بازدید از بنای بی نظیر مسجد جامع داراب شهر را در برنامه خود فراموش نکنید.