سفری به عمق سنگها / رمزهایی از قبرستان سفیدچاه
تودی تریپ: گورستان سفید چاه که به گورستان سفید نیز معروف است در روستای سفید چاه بخش یان سر بهشهر و متعلق به دوره تیموریان است. نام روستای سفید چاه به دلیل قبرستان اسرارآمیز آن بر سر زبان ها افتاد و کمتر کسی در منطقه گلوگاه بهشهر یافت می شود که داستان شگفت انگیز قبرستان تاریخی این روستا را نشنیده باشد. مردم گلوگاه مردگان خود را در حدود 50 پارچه حمل می کنند و به سفیدچاه می برند و در قبرستان آن روستا به خاک سپرده می شوند. آنها معتقدند که خاک سفید این روستا مانع از پوسیدگی اجساد آنها می شود.
راز قبرستان سفید چاه
گورستان سفید چاه که به «گورستان سفید» نیز معروف است، در روستای سفید چاه، ناحیه یانه سر شهرستان بهشهر، متعلق به دوره تیموریان و اولین گورستان مسلمانان ایران است.
روستای سفیدچا به خاطر قبرستان اسرارآمیزش معروف است. در منطقه گلوگاه بهشهر کمتر کسی پیدا می شود که داستان های شگفت انگیز گورستان تاریخی این روستا را نشنیده باشد.
مردم گلوگاه مردگان خود را از حدود 50 روستا می آورند و به سفیدچاه می برند تا در قبرستان آن روستا دفن شوند. آنها معتقدند که خاک سفید این روستا مانع از پوسیدگی اجساد آنها می شود.
گورستان محبوب سفیدچاه روز به روز بزرگتر و بزرگتر می شود و خانه ها و زمین ها بیرون رانده می شوند تا جا برای اموات باز شود. این گورستان در کنار خاک سفیدش، تفاوت دیگری با دیگر گورستان های ایران دارد. در قسمت تاریخی قبرستان، تقریباً تمام سنگ قبرها بر روی قبور متوفیان نصب شده است. سنگ قبرها که هر کدام پلاکی برای شناسایی متوفی هستند.
مشهورترین اهالی قبرستان روستای سفیدچه 3 نفر از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع) هستند. ابراهیم (علیه السلام)، منصور (علیه السلام) و عبدالرحمن (علیه السلام) که از ظلم خلفای ظالم گریختند و از این رو در این سرزمین ماندند. از جاذبه های آرامگاه این سه نفر صندوق چوبی است که اهالی روستا از آن نگهداری می کنند.
درباره سنگ های قبرستان در سفیدجا
سنگ قبرهای ایستاده قبرستان سفیدچاه حکایت از نام و آداب و رسوم مردگان قبرستان دارد. از کار و تجارت یا حتی از حال و هوایشان که بر تابوت سنگ قبرهای ایستاده سفید نقش بسته است.
در این گورستان انواع نقوش حیوانات از کبوتر و روباه گرفته تا خرگوش و شتر را مشاهده خواهید کرد. کبوتر نمادی از یک پیام آور، یک پیام آور زهره و عشق است. روباه نماد دنیاست که فریبکار و خیانتکار است و خرگوش نماد آدم باهوش و باهوشی است که فریب دنیا را نمی خورد. حتی شتر نیز در میان سنگ قبرهای سفید چاه دیده می شود. در مسیر این روستا گفته می شود شتری از دنیا رفته است که احتمالاً می گویند کاروانی بوده و باید مرده باشد.
نقوش گیاهی: سرو بی شک پرجمعیت ترین گیاه این گورستان است. سرو برای ما ایرانیان نماد جاودانگی و جاودانگی بوده است. گل نیلوفر سمبل پاکی و تولد دوباره و گل انار نماد پاکی و بی گناهی است.
ابزارهای کاربردی: اثاثیه و اثاثیه حک شده بر روی سنگ قبرها در بیشتر موارد نشان دهنده حرفه و تجارت متوفی است. شمشیر، کمان، تفنگ و باروت از نشانه های انسان های شجاع و جنگجو است. بر روی سنگ قبر بافندگان قیچی، ماسوره و ابزار بافندگی دیده می شود و تبر، اره و مته ابزار نجاری بر روی سنگ قبر آنها نقش بسته است.
انگیزه های نمادین: خورشید نشانه درستکاری و تمایل به جاه طلبی و آینه نماد خودشناسی و معرفت است. سرستون های زنانه دارای تاج دو طرفه و سرستون های مردانه دارای تاج یک طرفه هستند. نقوش نمادین در میان سنگ تراشان متأخر که ظاهراً کمتر از مجسمه سازان صفوی کم حوصله بودند، رایج بود.
سنگ تراش ها در قرون 13 و 14 ساده تر و کم سوادتر بودند و اگر با دقت به دنبال قلم این سنگ تراش ها در میان سنگ قبرهای آسیب دیده بگردید، حتی می توانید اشتباهات املایی را از آنها بیابید.
انگیزه های تاریخی: بعید است در میان این همه سنگ قبر، سنگ قبر تیموری یا صفوی پیدا کنید. باید بین سنگ های زرد ضخیم نگاه کنید تا با یکی از آن شاهکارهای هنر سنگ تراشی روبرو شوید. این سنگ ها معمولاً مانند محراب هستند که با خطوط ظریف و سیلت های سینوسی پر شده اند. خطوط زیبای حک شده بر روی این سنگ ها علاوه بر نام متوفی و سال وفات او شامل صلوات، احادیث، آیات و روایات عالی نیز می باشد.
بازدید از قبرستان سفیدچاه
برای دسترسی با ماشین شخصی به شهر گلوگا رفته و به انتهای جاده کمربندی غربی بروید. از آنجا وارد مسیر روستای نیالا می شوید. با عبور از روستای نیالا تقاطع کیاسر و چاه سفید را می بینید. در این مرحله به سمت چاه سفید برگردید. این قبرستان در ابتدای روستا قرار دارد.
برای دسترسی با ماشین شخصی به شهر گلوگا رفته و به انتهای جاده کمربندی غربی بروید. از آنجا وارد مسیر روستای نیالا می شوید. با عبور از روستای نیالا تقاطع کیاسر و چاه سفید را می بینید. در این مرحله به سمت چاه سفید برگردید. این قبرستان در ابتدای روستا قرار دارد.
همچنین می توانید از وانت های مخصوص روستای چاه سفید بهشهر استفاده کنید و به قبرستان بروید.
گورستان سفید چاه در روستای سفید چاه بخش یانه سر شهرستان بهشهر واقع شده است.
بازدید از قبرستان سفید چاه در تمام روزهای هفته و در هر ساعتی از شبانه روز بدون پرداخت هزینه امکان پذیر است. البته در نظر داشته باشید که به دلیل تاریکی شب نمی توان از نزدیک مشاهده کرد.