روستای باستانی و سرخ ابیانه

تودی تریپ: ابیانه روستایی خاص و یکی از دیدنی ها و تفریحات استان اصفهان است. از معدود روستاهایی است که اهالی آن لباس سنتی خود را حفظ کرده و هنوز هم آن را می پوشند. یکی از روستاهای مورد توجه گردشگران خارجی است. امکانات خوبی برای مسافران دارد و باعث شادی آنها می شود.

آشنایی با روستای ابیانه

اگر از بزرگراه خلیج عبور کنید تابلویی را در وسط جاده کاشان – نزنز می بینید که روی آن نام ابیانه نوشته شده است و شما را به سمت خروجی بزرگراه هدایت می کند. با ترک مسیر به مسیری پر پیچ و خم می رسید که در بهار و پاییز چهره ای جذاب به خود می گیرد و شما را خیره می کند. در نهایت جلوه قرمز روستای ابیانه نمایان می شود و منظره زیبایی را به نمایش می گذارد. روستایی در 35 کیلومتری شمال غربی ناتانتس که در دامنه کوه کراکس قرار دارد. ارتفاع این روستا از سطح دریا به ۲۲۲۲ متر می رسد و به همین دلیل به عنوان یکی از مرتفع ترین آبادی های ایران شناخته می شود.

طول بافت تاریخی این روستا 900 متر و عرض آن حدود 3 متر است. حال و هوای خاصی در این روستای سرخ وجود دارد. معماری محلی ابیانه جالب است و بناهای تاریخی نیز بسیار متنوع هستند. از نظر مذهبی می توان عناصر مختلفی را در این روستا مشاهده کرد. بقایای آتشکده، مسجد و امامزاده که از تقدس و احترام خاصی در منطقه برخوردار است. از دیگر جاذبه های آن پوشاک روستاست. بر اساس برخی شواهد قدمت این روستا 1500 سال تخمین زده می شود و ابیانه یکی از قدیمی ترین آبادی های حاشیه دشت کویر ایران به شمار می رود.

این روستا آثاری از دوره های ساسانی، سلجوقی، صفویه و قاجاریه دارد که می تواند گواه قدمت این روستا باشد. گفته می شود ابیانه محل سکونت پادشاهان صفوی و بستگان آنها در سفر به استان نطنز بوده است. ابیانه دارای 3 ناحیه اصلی است: هرده – پنده، ناحیه یوسمون، ناحیه پل – بلده. محله جوسمون و محله پل، به اصطلاح، محله های بالای ده، اربابی بودند. ولسوالی هرده در قسمت شرقی ده قرار دارد و از ده میانه (میون ده) به سمت غرب و جنوب ده به آن ولسوالی بعل ده نیز می گویند.

ثبت ملی: وجود آثار تاریخی، فرهنگی و معنوی سبب شده تا نام ابیانه در 9 مرداد 1354 به شماره ثبت 1088 در فهرست آثار ملی ایران قرار گیرد.

معماری ابیانه

اولین چیزی که با ورود به ابیانه و حتی وقتی چشم انداز آن را می بینید، توجه شما را به خود جلب می کند، خانه های قرمز روستا هستند. سازه های کاهگل قرمز با طاق های سفید و پنجره های مشبک چوبی تا حدودی ظاهر سنتی خود را حفظ کرده اند. بیرون خانه ها با خاک سرخ پوشیده شده است که معدن آن در کنار روستا قرار دارد.

ابیانه به دلیل رنگ این خاک و ظاهر زیبای این خانه ها به روستای سرخ معروف است. قرار گرفتن ابیانه در دامنه کوه نیز باعث شده است که ساختاری نیمه پلکانی داشته باشد و وقتی از دور به آن نگاه می کنید مانند یک روستای چند طبقه به نظر می رسد. از برخی زوایای حتی تا چهار طبقه را در این روستا می توانید ببینید. این ویژگی های متمایز جاذبه جالبی برای گردشگران است و ساعت ها شما را مشغول می کند.

ساختار، خانه های ابیانه در دوره های مختلف تاریخی

خانه های دوره سلجوقی: این خانه ها فاقد حیاط بوده و دارای ایوانی رو به جنوب به ارتفاع 5 متر است. فضای باز مانند حیاط سرپوشیده در خانه ها تعبیه شده بود که به آن صفا می گفتند و برای عروسی و عزا استفاده می شد. خانه اطراف ایوان مذکور دو طبقه است و اتاق ها در طرفین قرار دارند.

خانه های دوره صفوی: در این دوره، ردیف ها اهمیت بیشتری داشتند و خانه های چهار ردیفه توسعه یافتند. مدل سازی در این خانه ها مورد احترام است و تزئینات داخلی فضاها نیز با دوره قبل کاملا متفاوت است.

خانه های دوره قاجار: از اواخر دوره صفویه در وضعیت عمومی روستا رکودی وجود داشت که تا پایان دوره قاجار ادامه داشت. بنابراین تغییر خاصی در این مدت مشاهده نشد. در هر دو درب خانه های ابیانه دو طبل آهنی زنانه و نر دیده می شود. کوبنده سمت راست (چکشی شکل) مخصوص آقایان و کوبنده سمت چپ (حلقه ای) مخصوص خانم هاست تا صاحب خانه بداند که پشت در محرم است یا خیر.

با مردم محلی آشنا شوید

در ابیانه همه دیدنی ها به آثار تاریخی ختم نمی شود. فرهنگ در اینجا جلوه خاصی دارد و تفاوت آن را در هر خیابانی می توانید احساس کنید. مردم این روستا پس از گذشت سال ها همچنان به پوشش سنتی خود پایبند بوده و رنگ و درخشش خاصی به ابیانه بخشیده اند. در هر خیابان زنانی را خواهید دید که عمامه های سفید با گل های رنگارنگ بر سر دارند و به زبان محلی صحبت می کنند. مردانی با شلوارهای گشاد خاص همه جا دیده می شوند و بر جذابیت ابیانه می افزایند. فرقی نمی کند اهالی پیر باشند یا جوان و حتی کودک، حتی اگر سال ها از ابیانه دور باشند، باز هم با لباس های سنتی قدم به روستا می گذارند و سعی می کنند فرهنگ غنی خود را حفظ کنند.

منبع: کارناوال