تپه اریسمان؛ محوطه‌ای باستانی و تماشایی در نظنز

تودی تریپ: محوطه باستانی آریسمان در روستایی به نام آریسمان در شهرستان بادرود شهرستان نطنز استان اصفهان واقع شده است. نطنز شهری بسیار زیبا در استان اصفهان است که قدمت آن به دوران قبل از اسلام می رسد.

این شهر دارای دو بخش، مجموعاً چهار شهر و پنج دهستان است. شهر بادرود یکی از شهرهای زیبای نطنز است. در منطقه کویری بادرود منطقه‌ای به نام منطقه باستانی اریسمان وجود دارد که یکی از قدیمی‌ترین شهرهای صنعتی تمدن بشری و یکی از مکان‌های دیدنی نطنز است.

آشنایی با تپه اریسمان در نازنز

محوطه آریسمان یکی از غنی ترین محوطه های باستانی کشور و جهان است که در پنج کیلومتری بادرود واقع شده است. این منطقه حدود 40 هکتار وسعت دارد و آثار فراوانی از سرباره ذوب فلزات (ناخالصی های حاصل از ذوب فلزات) در آن یافت شده است.

سایت اریسمان در واقع مهد معدن و فلزکاری است که در سال ۱۳۷۵ خورشیدی شناسایی شد. پس از انقلاب 1357، اولین و بزرگترین پروژه بین المللی باستان شناسی توسط کمیته چندجانبه ایران و آلمان در این منطقه انجام شد.

کاوش های باستان شناسی از سال ۱۳۷۸ خورشیدی آغاز و در سال ۱۳۸۱ به پایان رسید. باستان شناسان چهار منطقه در این منطقه ایجاد کرده اند. طی کاوش های مربوطه و کشف کوره های ذوب فلزات مربوط به هزاره اول و چهارم قبل از میلاد به نتایج شگفت انگیزی دست یافتند.

منطقه اریسمان به دلیل وجود سرباره های نقره و مس و کوره های ذوب فلز به شهر صنعتی تبدیل شد. علاوه بر موارد ذکر شده، سنگ معدن مس و قطعات ریخته گری و قالب ها نیز در این منطقه مشاهده شده است.

تمام آثار کشف شده از منطقه اریسمان در موزه ای واقع در بافت تاریخی مرکزی نطنز جمع آوری شده است. این موزه در خانه تاریخی معروف به خانه باقری نطنز واقع شده است.

خانه باقری خانه ای دو طبقه است که آثار 6000 ساله روستاهای اریسمان و میلاجرد را در خود جای داده است.

برخی از آثار متحرک در محوطه باستانی آریسمان شناسایی شده است. این آثار عبارتند از: یک ظرف قالبی (بوته)، یک مهره سنگی تراشیده، یک ظرف سفالی حکاکی شده و دو ظرف سفالی دیگر. بر روی مهره سنگی کشف شده در این منطقه نقش برجسته ای به دوره کالکولیتیک (هزاره سوم تا پنجم قبل از میلاد) دیده می شود. این دوره در ایران به دوره نوسنگی یا نوسنگی نیز معروف است.

علاوه بر این وجود آثاری مانند بنای آجری، کارگاه صنعتی و گورستان با آب انبار مدفون نشان از قدمت و ارزش تاریخی منطقه دارد. شهرستان نطنز از نظر ثبت آثار در چهار گروه منقول، غیرمنقول، طبیعی و ناملموس رتبه سوم کشور را کسب کرد. این شهر از نظر رکورد پس از اصفهان و کاشان قرار دارد.

دیدنی های تپه آریسمان

محوطه باستانی آریسمان به دلیل داشتن خاک ارزشمند از اهمیت بالایی برخوردار است. به دلیل وجود فلزات با ارزشی مانند نقره و مس در این ناحیه، حفظ و نگهداری آن به بهترین شکل ممکن ضروری است. این منطقه با توجه به تاخیر 6000 ساله خود می تواند گردشگران زیادی را به خود جذب کند.

اگر با تور ایرانگردی و یا شخصا به روستای اریسمان نطنز سفر می کنید، بازدید از منطقه اریسمان را از دست ندهید. در موزه باستان شناسی نطنز که در خانه باقری قرار دارد می توانید آثار زیادی را در این منطقه مشاهده کنید.

محوطه تاریخی باستانی شش هزار ساله «اریسمان» در روستای اریسمان شهرستان نطنز از سه فضای باستانی تشکیل شده و در دامنه کراکس و در شمال قرار دارد. این مکان باستانی که بیشتر شبیه کارگاه و کارخانه ذوب فلزات است، دارای کوره های عظیمی برای ذوب مس، سرباره، سنگ معدن مس، قطعات و قالب است.

باستان شناسان در طی تحقیقات محصولات سرامیکی به این نتیجه رسیده اند که این آثار در هزاره چهارم و یکم قبل از میلاد مورد استفاده قرار می گرفته است. آثار دیگری از جمله بنای آجری که احتمالاً یک کارگاه صنعتی بوده و همچنین گورستانی با کوزه مدفون کشف شد که قدمت و ارزش تاریخی این مجموعه را نشان می دهد.

محوطه باستانی آریسمان به عنوان اولین منطقه ذوب فلزات تاریخی و یکی از قدیمی ترین شهرهای صنعتی تمدن بشری در استان اصفهان و شهر نطنز و با محوطه های باستانی آریسمان به دلیل کمبود یک موزه و مخزن ذخیره، به اصفهان و به. سایت مناسب در آریسمان به صورت امانت توسط سازمان میراث فرهنگی اصفهان برگزار می شود.

این اثر در تاریخ 8 تیر 1387 با شماره ثبت 2343 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

روش کار با کوره های فلزکاری در سایت آریسمان نطنز به این صورت است که صنعتگران پس از اولین فرآیند ذوب در یک کوره، قسمتی از دیواره جلویی را می شکنند و سرباره (مدل) حاصل را خارج می کنند، سپس روی کوره قبلی، کوره جدید برای ذوب بعدی ساخته می شود.

در این روند ساخت و ساز و تخریب، ممکن است جهت کوره ها تغییر کرده باشد و شما می توانید تمام این مراحل را در این مجموعه باستانی ببینید و افتخار کنید که در گذشته چه دستاوردهایی وجود داشته که باعث اقتدار و افتخار ایران شده است.