تنگ غرقاب؛ جاذبه‌ای خاص در گلپایگان

تودی تریپ – خدمات مسافرتی: تنگ قغاب واقع در روستایی به همین نام از توابع شهرستان گلپایگان است که علاوه بر مناظر بکر و منحصر به فرد، ارزش تاریخی فراوانی دارد و آیینه تمام نمای تاریخ منطقه محسوب می شود. این تنگه که یکی از جاذبه های گلپایگان در روستای قغاب است دارای نقوش شکار و سنگ نگاره های گوناگون از گذشته تا به امروز است.

کاوش در تنگه گلپایگان

تنگه قغاب در روستایی به همین نام که از توابع بخش مرکزی شهرستان گلپایگان محسوب می شود، قرار دارد. این روستا که «تیمهره» نیز نامیده می شود، از نظر تاریخی اهمیت زیادی دارد و دارای 9 قلعه، دو کبوترخانه و یک حمام مربوط به دوره صفویه است.

در تنگ غغاب نقاشی ها و کتیبه های سنگی مختلفی وجود دارد که مربوط به دوره های مختلف تاریخی است. این سنگ نگاره ها مربوط به دوره خاصی نیستند. بلکه دوره ای بین 7000 سال پیش تا قرن هشتم هجری قمری را در بر می گیرند. مفهوم و معنای کلی این سنگ نگاره ها تأیید قداست و رمز و راز این منطقه قبل و بعد از اسلام است.

سنگ نگاره های پهلوی ساسانی از ایران باستان در این منطقه به چشم می خورد. خانقاهی نیز در روستای گرگاب ساخته شد که کتیبه ای از آن باقی مانده است. وجود قبرستانی در این منطقه با کتیبه های کوفی و ​​عربی حکایت از قدمت منطقه سیل زده بسیار دارد.

برای بازدید از تنگ غغاب ابتدا باید به شهر گلپایگان برسید. شهر گلپایگان که بین خمین و خوانسار قرار دارد از طریق اتوبان تهران – قم قابل دسترسی است و به سمت اصفهان امتداد دارد. قبل از رسیدن به اصفهان یک جاده فرعی به سمت گلپایگان وجود دارد. در شهر گلپایگان نیز می توانید از طریق بلوار امام رضا به روستای غرقاب یا تیمره برسید.

کتیبه های سنگی عجیب در تنگه باریک

در میان سنگ نگاره های جانوران به ویژه بزهای کوهی در این منطقه، کتیبه هایی نیز وجود دارد که یکی از آنها به زبان پهلوی و بقیه به خط کوفی نوشته شده است. بر اساس ترجمه این کتیبه ها هماهنگی میان مفاهیم آنها دیده می شود.

این کتیبه اسرارآمیز که سبک نگارش و متن آن به طور قطع حکایت از تعلق آن به دوران پیش از اسلام دارد، بارها مورد توجه بینندگان و پژوهشگران قرار گرفته است، اما تاکنون ترجمه قابل قبولی از آن ارائه نشده است. سنگ نگاره های تیمره قدیمی ترین آثار تاریخی و هنری به جا مانده از بشر است.

به عبارت دیگر، ظاهر رمز، خطوط، تبادل پیام، زبان، تاریخ، اسطوره ها، هنر و فرهنگ از سنگ نگاره هاست و یکی از بهترین ابزار رمزگشایی دوران ماقبل تاریخ، فرهنگ ها هستند.

وجود این آثار نشان از تمدن کهن هر کشوری دارد و در ایران نیز این دست انسان ها بسیار دیده شده است به طوری که تعداد آنها در منطقه محدودی در تیمره (خمین) به بیش از 21000 می رسد که برخی از آنها قدیمی هستند. ساخته شده در ادامه نزدیک به چهل هزار سال است.

تیمره منطقه ای است در تقاطع سرچشمه های رودخانه نار و قدیمی ترین نشانه های تمدن بشری در این نقطه یافت شده است.

تیمره در محدوده بین محلات، خمین و گلپایگان قرار دارد و در «جلمجرد»، «قیدو» و «مزین» قدیمی ترین آثار تاریخی و هنری به جا مانده از سنگ نگاره های این منطقه است.

یکی از مهم ترین و شاید کامل ترین مجموعه سنگ نگاره های کشور که در خمین قرار دارد، نمادها، کتیبه ها و سنگ نگاره های تاریخی منطقه تیمره است که بسیاری از آنها در جنوب استان مرکزی به چشم می خورد.

تنگه دهرگاب زادگاه 40000 سال تاریخ است. تنگه دهرگاب-کدو در امتداد رودخانه گلپایگان در شرق شهرستان خمین و روستای فرنک، آشنا خور، حاجیله، رضا آباد، نور آباد و نصر آباد و آشمسیان قرار دارد. رودخانه خمین و سد جباده از مهم ترین مراکزی هستند که بیشترین سنگ نگاره را دارند.

دکتر مرتضی فرهادی در کتاب «موزه ها» تعداد سنگ نگاره های تنگه کدو و شاخه های اصلی خمین و گلپایگان را بین 25 تا 30 هزار نفر تخمین زده است.

بیشتر نقاشی ها مربوط به حیوانات به ویژه بزهای کوهی و شکار آنها توسط انسان است. در این نگاره ها ابزار اصلی شکار افراد تیر، کمان و نیزه بود. بر اساس بررسی ها، تصاویر پستاندارانی مانند بز، قوچ، پلنگ، گرگ، آهو، شیر، گراز، گوزن نر، گورخر، شتر و پرندگانی مانند کبک، بوقلمون، خروس و درنا بیشترین تصاویر را به خود اختصاص داده اند. از دیگر سنگ نگاره های منطقه می توان به سنگ نبشته ها و سنگ نبشته های تنگ قاقاب و چم اسبه اشاره کرد.

این منطقه برخلاف گرمای هوای استان اصفهان، می توان گفت آب و هوای خنک تری دارد و حتی در اواخر بهار نیز می توانید به راحتی از آن دیدن کنید. اما بهترین زمان برای سفر به گلپایگان فصل بهار و پاییز است که هوا دلپذیرتر است و دامان طبیعت با رنگ های چشم نوازش شما را مسحور خود می کند.