راهنمای سفر به قم ۱۴۰۳ + اقامت، هزینه ها و تفریحات
شهر مقدس قم با وجود حرم مطهر حضرت معصومه (س) خواهر گرامی امام رضا (ع) به یکی از شهرهای زیارتی کشور تبدیل شده است و سالانه زائران متعددی به این شهر سفر می کنند. علاوه بر حرم مطهر حضرت معصومه، اماکن زیارتی دیگری مانند مسجد جمکران و کوه خضر نبی هم در قم وجود دارد که می توانید در این سفر از آنها بازدید کنید. البته بهتر است که قبل از هر چیز راهنمای سفر به قم را مطالعه کنید و اطلاعاتی را درباره آب و هوای قم، بهترین زمان سفر، هزینه های سفر، بهترین هتل های قم، سوغاتی و رستوران های این شهر بدست آورید. تمام موارد نامبرده شده را می توانید در این مطلب از تودی تریپ مطالعه کنید.
معرفی قم
قم بهعنوان پایتخت مذهبی ایران و قطب فرهنگی کشور، دومین شهر زیارتی ایران است که هرساله گردشگران داخلی و خارجی بسیاری به این کلانشهر سفر میکنند. قم که در یکی از شاهراههای ایران قرار گرفته است، موقعیتی مناسب در جهت پذیرش مسافران دارد. هرچند که این شهر بهدلیل وجود عمارتها و بناهای برجای مانده از دوران تاریخی، یکی از نواحی تاریخی کشور به شمار میآید اما بیش از هر چیز دیگری بهدلیل وجود بارگاه حضرت معصومه (س) شهرت بسیاری دارد.
مسجد مقدس جمکران و حرم مطهر حضرت حضرت معصومه (س) این شهر تاریخی را به یکی از مهمترین قطبهای زیارتی ایران و حتی جهان تبدیل کرده است که میزبان گردشگران داخلی و خارجی بسیاری است.
تاریخچه شهر قم
روزگاری آنها که سفر به قم را تجربه کرده بودند، آن را سرشار از آب و آب انبار میدیدند. به طوری که آب در یک جا جمع میشد و جایی برای رفتن نداشت. آب آبادانی با خود آورد. مردم عرب این شهر را قم نامگذاری کردند. یعنی جایی که آب جمع میشود. اما کمکم مردم محلی برای چرا گوسفندان خود را به اطراف بردند و خانههایی برای خود ساختند که به آن در زبان فارسی کومه میگویند. کومه یا کم به مرور زمان به قم تغییر امروزی داد.
این شهر یک زمانی محل زندگی مردمانی بود که دین زرتشتی داشتند و آن موقع، اسم شهر ممجان بود. تاریخ این شهر به دو بخش قبل و بعد از حضور اعراب تقسیم میشود. در سال ۶۲۴ مردم این شهر اسلام آورند و از آن زمان تا همین امروز، فرهنگ آنها با فرهنگ و تاریخ مردم شهر عجین شد.
قم در دوران ایلامیها، مادها، هخامنشیان، اشکانیان، آل بویه، سلجوقیان، مغولها، صفویه، افشاریه، زندیه و قاجار در تکتک ورقههای تاریخ وجود داشته و نقش پررنگی دارد. این شهر در دوران صفویه به مرکز مهم علمی و فقه شیعی تبدیل شد و از آن زمان تاکنون، زیارتگاهها رونق بیشتری پیدا کردند، افراد مذهبی زیادی در آن زندگی و تجارت و گردشگری به موازات آن نیز پیشرفت کردند.
حالا که میخواهید سفر به قم را تجربه کنید، خوب است یکی از اتفاقات تلخ تاریخ قم را هم بدانید. نزاع آقا محمدخان و لطفعلی خان زند اتفاق تلخ تاریخ این شهر است. آقا محمد خان حکومت زند را از بین برد ولی در این نزاع مردم قم شاهد جنگ بودند و تحت سلطه آقا محمد خان قاجار، خانههای مردم قم آتش زده میشدند، افراد مذهبی کشته و هر روز جنایات زیادی علیه آنها انجام میشد.
تا انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی، قم مدام تحت حمله قرار میگرفت و اشغال روسها و متفقین در این شهر انجام شد. اما بعد از انقلاب اسلامی، قم به شکوه و جلال واقعی خود رسید و به محلی برای زندگی و پرورش روحانیون تبدیل شد. جهان عرب و شیعه به این شهر رفتوآمد دارند و به دیدن حرم حضرت معصومه(س) میآیند.
دسترسی به قم
برای سفر به قم چندین گزینه پیش روی شماست. اولین پیشنهاد سفر زمینی به قم با اتوبوس است. با استفاده از خودرو شخصی میتوانید از مسیرهای درست خود را به این شهر برسانید. از تهران تا قم حدود یک ساعت و ۲۰ دقیقه فاصله زمانی است.
همچنین با خرید بلیط اتوبوس قم، میتوانید فاصله شهرتان تا قم را با اتوبوس نیز طی کنید. سرویسهایی که به طرف قم میآیند، اصولا از شهرهای بزرگ هستند. گزینه بعدی، قطار است. روشی مطمئن و بیدردسر که با هزینه کم شما را به مقصد خواهد رساند.
هواپیما گزینه خیلی خوبی برای سفر به شهر قم نیست؛ چرا که تا به امروز فرودگاهی در شهر قم احداث نشده است. اگر که با هواپیما می خواهید به این شهر سفر کنید، باید ابتدا به تهران بروید و از آنجا خود را با اتوبوس یا تاکسی به قم برسانید.
بهترین زمان سفر به شهر قم
آبوهوای نیمهخشک و گرم این شهر، باعث شده تا فصول گرم سال، برای بازدید از آن چندان مناسب نباشد. اغلب ساکنین این شهر، ماه فروردین، اردیبهشت، شهریور و مهر را بهترین زمان سفر به آن میدانند. البته آبوهوا در قسمتهای مختلف این شهر متفاوت است. در جنوب و غرب این منطقه، کوههای مرتفعی وجود دارد که آبوهوای کوهستانی دارد. شرق، مرکز و شمال آن نیز کویری و بیابانی بوده و آبوهوای آن همیشه گرم و خشک است.
هتلها و محلهای اقامت قم
برای محل اقامت، لیستی از هتلها را در این راهنمای سفر به قم، به شما معرفی کردهایم. این اقامتگاهها بر اساس کیفیت و امکاناتی که ارائه میدهند، دارای قیمتهای متفاوتی هستند:
نام هتل | آدرس |
هتل بزرگ پارسیان | بلوار امین، میدان ارتش، میدان الغدیر |
هتل لاله | خیابان حایریزدی، خیابان بهار، کوچه شماره ۶ |
هتل استقلال | بزرگراه عمار یاسر |
مجتمع اقامتی نیمه شعبان | مسجد جمکران، روبروی درب شماره ۶ |
هتل امامی | چهارراه غفاری، خیابان بوعلی سینا، کوچه ۲۴ |
هتل استقلال | بلوار ۵۵ متری، عمار یاسر |
هتل کریمه | میدان آستانه، جنب حرم مطهر |
هتلآپارتمان فردوس | خیابان انقلاب، حدفاصل عمار یاسر و سجادیه |
هتل الزهرا | بلوار شهید منتظری (بهار)، شماره ۱۹۸ |
هتل بینالمللی | جنب حرم مطهر |
هتل آریا | میدان آستانه، جنب حرم مطهر حضرت معصومه (س) |
هتل صادقیه | بلوار بهار، کوچه ششم |
هتل بهمن | بلوار بهار، کوچه ششم، پلاک ۲۲ |
هتل فدک | خیابان حجتیه، نبش کوچه ۲ |
هتل پاسارگاد | بزرگراه عمار یاسر |
هتلآپارتمان ماهان | میدان سعیدی، چهارراه غفاری، به سمت حرم |
هتلآپارتمان نیاوران | میدان ۷۲ تن، ابتدای بلوار شهید بهشتی |
هتلآپارتمان سپیدار | چهارراه غفاری، خیابان ایستگاه راهآهن، بین کوی ۹ و ۱۱، پلاک ۱۹۳ |
هتلآپارتمان صفا | میدان شهدا، خیابان معلم، نبش کوچه ۵ |
هتل خورشید | انتهای خیابان امام خمینی، بعد از چهارراه غفاری، نبش سهراه خورشید |
هتل المپیک | خیابان معلم، نبش خیابان نهم |
هتل بنیاد مسکن | گلستان ۲۰ |
هتل راسپینا | خیابان سپاه (چهارراه غفاری)، جنب بانک ملت، میدان مطهری |
هتل مروارید | روبروی پل آهنچی، کوچه ۷ |
هتل معراج | بلوار بهار، کوچه ۶ |
هتل سفیر | خیابان اراک (امیرکبیر)، کوچه آبشار، فرعی اول سمت چپ (شهید محسنی) |
هتل کاظمین | خیابان اراک، نرسیده به میدان مطهری، کوچه یک (کوچه سازمان آب) |
هتل مهسان | میدان مصلی، بلوار شهید منتظری نبش کوچه ۲۲/۱ |
هتل تشریفات | خیابان اراک (امیرکبیر)، کوچه ۷، مقابل پل آهنچی، مقابل حرم |
هتل جمیل | ۴۵ متری عمار یاسر، نبش کوچه ۴، روبروی بیت النور |
هتل زرین | چهارراه غفاری، کوچه بانک ملت |
هتلآپارتمان عامری | خیابان اراک، کوچه ۱۵، اولین فرعی دست راست |
حمل و نقل در قم چطور است؟
قم شهر بزرگی نیست، اما سیستم حملونقل گستردهای دارد تا کسانی که میخواهند جاهای دیدنی قم را در سفر به قم ببینند و زیارت کنند، به سادگی به همهجا دسترسی داشته باشند.
استفاده از مترو، اتوبوس، تاکسی و… خیلی متداول است. اما از همه اینها ارزانتر استفاده از اتوبوسهای شهری و خطوط مترو است. تاکسیها کمی نسبت به بقیه گرانتر هستند با این وجود نسبت به استفاده از خودروهای شخصی گزینه ارزانتر و بهتری خواهند بود.
استفاده از حملونقل عمومی مثل اتوبوسهای داخل شهری پیشنهاد اولم در سفر به قم به شماست. این روش هم بهصرفه است و هم این که ایستگاهها کاملا مشخص بوده و میتوانید به سادگی به جاهایی که میخواهید بروید.
فقط حواستان باشد که ترافیک در شهر قم معمولا سنگین است. با استفاده سیستم حملونقل عمومی در ترافیکها نمیمانید و لازم نیست نگران محدودههای طرح ترافیک شهر باشید.
اگر هیچکدام از این روشها را دوست نداشتید، در سفر به قم امکان اجاره ماشینها برای شما وجود دارد. اما در نظر داشته باشید که این روش گرانقیمت است و باتوجه به نوع ماشین و تعداد ساعاتی که از آن استفاده میکنید، باید هزینه بالایی پرداخت کنید. این روش یک مزیت برایتان دارد؛ میتوانید خودرو را با راننده اجاره کرده و هرجایی که دوست دارید با یک راهنمای شهری بروید و از گردش خود لذت ببرید.
خطوط تاکسیرانی در قم
گستردهترین خطوط حملونقل عمومی در سفر به قم مربوط به تاکسیهاست. این نوع حملونقل به دلیل ارزانتر بودن و این که شما را مستقیم به مقصد میرسانند، پرطرفدار هستند.
تاکسیهای بانوان، تاکسیهای اینترنتی، تاکسیهای بیسیم، تاکسیهای خصوصی و ون تاکسیها از مهمترین تاکسیهای شهر در سفر به قم هستند. لیست زیر خطوط تاکسیرانی معروف و محبوب در شهر قم هستند:
- بنیاد، بلوار کریمی، خیابان مطهری
- شهرک فرهنگیان، خیابان اطلس، خیابان اطلس یکم
- شیخ آباد، خیابان خازنی، خیابان ولیعصر
- بلوار سمیه، خیابان رجایی
- بلوار زائر، خیابان لواسانی
- پردیسان، خیابان شهیدان اقلیمی، خیابان اقلیمی هفتم
- بلوار روحانی، خیابان روحانی ۴۵ام
- بلوار یادگار امام، خیابان شاهد شرقی
طرح ترافیک در قم
از سال ۱۳۸۹ طرح ترافیک به قم هم رسید. این شهر بار ترافیکی عبورومرور مسافران خارجی و مسافران ایرانی از ۱۷ شهر مختلف را به دوش میکشد. ترافیک شهری در سفر به قم تقریبا همیشه سنگین است و در ساعات اولیه ظهر و ساعات اولیه بعد از شلوغترین ساعات شهر هست.
اگر میخواهید با خودروی شخصی خود سفر به قم را تجربه کنید، بد نیست بیشتر درباره طرح ترافیک و محدوده آن در قم بدانید. محدوده طرح ترافیک در قم شامل تقاطع عمار یاسر-آذر به سمت خیابان ارم است. میدان شهدا و خیابان انقلاب، ارم تا عمار یاسر، آستانه، بلوار بهار، خیابان شبستان امام خمینی تماما دارای محدودیت ترافیکی هستند و از ۷ صبح تا ۲ ظهر و از ۴ عصر تا ۹ شب در محدوده است.
در روزهای تعطیل همه میتوانند در این مسیر تردد داشته باشند؛ اما در روزهای عادی تنها سیستم حملونقل عمومی، ماشینهای امداد، اورژانس، اتوبوس واحد، وانتبار و موتورسیکلت و ماشینهای خدماتی حق عبورومرور دارند.
مسیرهای اصلی تردد در سفر به قم
حتما برای شما هم پیش آمده در شهری غریب آدرس بپرسید ولی شما را اشتباه راهنمایی کرده باشند! مهمترین دلیل اختلاف اسم خیابانها و کوچهها برای مردم و شهرداری است. اینجا مهمترین مسیرهای اصلی تردد در قم را با هر دو اسم عامیانه و رسمی از نظر شهرداری به شما معرفی میکنم.
- خیابان چارمندون با نام شهرداری خیابان انقلاب
- خیابان شاسدلی با نام شهرداری ۱۵ خرداد
- خیابان باجک با نام شهرداری خیابان ۱۹ دی
- خیابان یخچال قاضی با نام شهرداری میدان روحالله
بعضی از محلههای مهم و قدیمی در سفر به قم هنوز هم اسم خود را حفظ کردهاند. از جمله محله سنگبند، محله سیدان، عشقعلی و… این خیابانها و محلات جزو مهمترین محلات در شهر قم هستند.
شهر قم یک میدان مهم و اصلی هم به نام میدان مطهری دارد. این میدان شاهراه شهر است و بیشترین بار ترافیک شهر هم از همین میدان عبور میکند
مکان های دیدنی قم را میشناسید؟
قم یکی از پرگردشگرترین شهرهای مذهبی ایران به شمار میرود. به همین دلیل سفر به قم در بین گردشگران مذهبی، بسیار پرطرفدار است. برخی از جاذبههای این شهر:
جاذبه های مذهبی شهر قم:
- حرم حضرت معصومه: همانگونه که میدانید از اصلیترین دلایل سفر به قم، زیارت حرم حضرت معصومه است. به شما پیشنهاد میکنیم که به هیچ عنوان در سفر به این شهر، زیارت حرم مطهر این حضرت را از دست ندهید، چون فضای حرم ایشان بسیار آرامش بخش است و مرهمی بر دل خستگان است.
- مسجد جمکران: از مکانهای زیارتی و مذهبی قم، مسجد جمکران است. پس درصورتی که به مکانهای مذهبی علاقه دارید، به شما پیشنهاد میکنیم حتما در سفر خود به این استان به مسجد جمکران بروید. روایات گوناگون حاکی از آن است که این مسجد به دستور امام زمان، احداث شده است. نکته جالب در مورد این مکان مذهبی این است که طبق گفتهها در روزهای سه شنبه، امام زمان در این مسجد، اقامه نماز میکند.
- مسجد جامع قم: یکی دیگر از دیدنیترین مکانهای دیدنی در شهر قم، مسجد جامع است که به کاشی کاری های زیبایش مشهور است. ولی متاسفانه در اثر گذر زمان، این کاشیها از بین رفتهاند. نکته قابل توجه در مورد این مسجد این است که در سال ۱۳۷۵ مرمت شد و امروزه بنای خاص آن، توجه مسافران و گردشگران زیادی را به خود جلب کرده است.
جاذبه های تاریخی قم:
- خانه ملاصدرا: یکی از جاذبههای دیدنی قم که التبه از آثار تاریخی این شهر نیز به شمار میرود، خانه ملاصدراست. ساخت این خانه به زمان صفویه بازمیگردد. جالب است بدانید که این خانه قدیمی به مدت ۲۰ سال، محل زندگی ملاصدرا بوده و به همین علت به این نام شهرت یافته است. مصالح استفاده شده برای ساخت این خانه تاریخی شامل: گل، خشت، تیر چوبی و گچ می شود. سقف این خانه گنبدی شکل است. (به صورت گنبد ساخته شده). گچ بری های ساده در این خانه نشان دهنده مهارت بالای گچ بر بناست، که به زیبایی آن افزوده است. در طی روز، نوری که بهوسیله شیشههای رنگی این خانه به درون خانه، میتابد، زیبایی خاصی به آن می بخشد و از نزدیک، بسیار چشم نواز است. به افرادی که به بناهای قدیمی خانهها علاقه دارند، توصیه میکنیم که حتما در سفر به قم از خانه ملاصدرا دیدن نمایند.
- خانه یزدان پناه: از آثار تاریخی و البته دیدنی این شهر، خانه یزدان پناه است که در محله باغ پنبه قم قرار دارد. زمان ساخت این خانه به آخر دوره قاجاریه و اوایل پهلوی باز میگردد. این خانه ۱۰ اتاق دارد که البته از این مجموعه، تنها ۸ اتاق باقی مانده و ۲ اتاق دیگر به همسایه ای که در مجاورت این خانه است، واگذار گردیده است.
- مقبره های گنبد سبز: یکی از آثار تاریخی شهر قم مقبره گنبد سبز است. در این مجموعه، سه بنای تاریخی وجود دارد که زیبایی آن توجه همه را به خود جلب نموده است. مقبرههای گنبد مرکزی، محل دفن خواجه علی صفی و سه نفر از فرمانروایان دوران صفویه است.
مراکز خرید قم
ممکن است قم بهاندازه سایر شهرهای ایران بزرگ نباشد، اما در گوشهوکنار آن، مراکز تجاری زیادی هست که با عرضه محصولات گوناگون، مکانی خوب جهت خرید محصولات باکیفیت به حساب میآید.
- مجتمع تجاری موسی ابن جعفر: از مراکز قدیمی برای خرید پارچه، پوشاک، لوازم منزل و…، مجتمع تجاری موسی ابن جعفر است؛ که بسیاری از ساکنین شهر قم در روزهای آخر سال حتما به این مرکز خرید سر میزنند. این مجتمع در خیابان آیت الله مرعشی قرار دارد.
- مجتمع تجاری الغدیر: مجتمع الغدیر از بزرگترین مراکز خرید در استان قم محسوب میشود. این مجتمع پنج طبقه است و قسمتهای متفاوتی چون پارکینگ طبقاتی با ظرفیت بالا، شهربازی، آسانسور و پله برقی و رستوران دارد. همچنین بزرگترین بورس های استان از جمله بورس طلا، کیف و کفش، کامپيوتر، مانتو و پوشاک در این مجتمع قرار دارد.
- بازارچه فردوسی: بازارچه فردوسی از مدرنترین مجتمعهای تجاری شهر قم به شمار میرود. این مجتمع دارای سه طبقه است و محصولاتی چون کیف و کفش ، پوشاک، لوازم آرایشی، سیسمونی نوزاد و… را با قیمتی مناسب در کل سال به مردم عرضه میکند.
- مجتمع اریکه ملل: مجتمع اریکه ملل قم از دیگر مراکز خرید تازه تاسیس در این شهر است که اجناس خوب و با کیفیتی را ارایه میکند. این مرکز در خیابان سالاریه قم واقع است.
سوغات در سفر به قم
میدانم تا قم و سوغات قم کنار هم قرار میگیرند، فورا به سوهان فکر میکنید. البته که سوهان یک خوراکی معروف و سوغاتی دوست داشتنی این شهر است؛ اما در ادامه راهنمای سفر به قم به خوراکیها و صنایع دستی اشاره میکنم که سوغاتیهای دیگر شهر قم هستند و مطمئنم که کمتر دربارهشان شنیدهاید.
از خوراکیهای معروف قم که به عنوان سوغات استفاده میکنند میتوان موارد زیر را نام برد:
- سوهان
- حلوا
- نان کسمه
- قنبید
- نان شیرینی محلی قم
- گز مخصوص قم
- انجیر نخی و آردی
خب همیشه که خوردنیها را جزو سوغاتی حساب نمیکنیم. صنایع دستی نفیسی مانند خرمهره سازی، قالیهای ابریشم دستباف، بافتههای مروار، تابلوهای معرق چوب منبت کاری، انگشترهای دستساز و… از مهمترین آثار دستی و صنایعی هستند که میتوانید به عنوان سوغات خریداری کنید.
البته در لیست سوغاتیها میتوانید به ادویههای مخصوص قم، گلاب و هل هم اشاره کنم که میتوانید آنها را هم به عنوان سوغاتی خریداری کنید.
خورد و خوراک در قم
این منطقه که بهعنوان یکی از ارزانترین شهرهای ایران شناخته میشود، هزینههای بسیار اندکی در زمینه خورد و خوراک دارد. تعداد زیادی از اغذیهفروشیها و رستوران های قم در بسیاری از خیابانهای اطراف حرم مطهر، مانند خیابان اراک، بلوار بهار، میدان آستانه و خیابان ارم واقع شدهاند که علاوه بر کیفیت خوب، از هزینه مناسبی نیز برخوردار هستند.
همچنین میتوان، در خیابانهای شهدا (صفائیه)، جمهوری، بلوار محمد امین (ص)، دورشهر، شهید صدوقی (زنبیل آباد) و سالاریه، رستورانهای مناسب و مشهوری وجود دارد که امتحان کردن منوی روز آنها، خالی از لطف نخواهد بود. اگر بهدنبال غذاهای فستفودی باشید، فستفود فروشیهای مستقر در خیابان شهید فاطمی (دورِشهر)، خیابان بلوار محمدامین، خیابان سالاریه و خیابان شهید صدوقی (زنبیلآباد)، بهترین پیشنهاد خواهد بود. غذاهای سرو شده در این مکانها علاوه بر کیفیت مطلوب، از هزینه مناسبی نیز برخوردار است. همچنین علاوه بر حضور رستورانهای متعدد در سطح شهر، اغذیه فروشیهای خیابانی نیز بهوفور در قم دیده میشوند که بهدلیل مهاجرت جمع کثیری از مردم کشورهای عربی بهویژه عراق، این مهاجران مشغول فروش غذاهای متنوعی هستند.
فرهنگ مردم قم
اهالي قم از نژاد آريايی اند و از بعضی اقوام ايرانی چون عرب، ترک و بختياري در اين منطقه ساکن هستند. امروزه در مناطق شهری خانوادهها به صورت جمعی زندگي نميكنند و در مناطق روستايی و عشايری، بافت خانوادهها هم مثل گذشته بزرگ و دسته جمعی است. مراسمات سوگواری نيز به دو سبک شخصی و مذهبی انجام می شود و همان آداب كلی مرسوم در اين جا نيز حاكم است.
هزینههای سفر به قم
اگر به دنبال پیداکردن هزینههای سفر خود هستید، باید چند فعالیت مهم در زمان سفر خود را در نظر بگیرید. بهعنوانمثال بلیط سفر شما چگونه است؟ چند روز در قم اقامت دارید؟ و محل اقامت شما در کجاست؟ آیا هزینههای مربوط به رفتوآمد شامل تاکسی هم میشود یا از وسایل حملونقل عمومی ارزانتر مانند اتوبوس استفاده میکنید؟
هزینه خوردوخوراک شما چگونه است؟ آیا به دنبال رستوران خاصی هستید؟ با درنظرگرفتن این موارد میتوانید هزینه سفر به این شهر را برآورد کنید. تنها نکتهای که وجود دارد این است که برای بازدید از اکثر مکانهای دیدنی قم نیازی به پرداخت هزینه نخواهید داشت.
اطلاعات ضروری قم
کد تماس قم: ۰۲۵
فاصله از تهران: ۱۴۸ کیلومتر
مدت سفر زمینی از تهران: یک ساعت و ۴۳ دقیقه
سخن پایانی
راهنمای سفر به قم، به شما کمک میکند تا بتوانید بهترین روزهای عمر خود را در این منطقه بگذرانید. این شهر به دلیل داشتن موقعیت مذهبی و گردشگری باعث جلب بسیاری از مسافران شده است.