تیمچه بی همتای امین الدوله

تودی تریپ: بازار کاشان یکی از مهم ترین و زیباترین بازارهای ایران به شمار می رود که در اواخر قرن دوازدهم هجری در اثر زلزله به کلی ویران شد. اما در دوره قاجاریه و در زمان فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه به وضعیت مطلوبی مرمت شد و در جریان این بازسازی ها بناهای زیادی ایجاد شد. از جمله این بناها تیمچه و کاروانسرایی است که توسط «جلالت ماب امین الدوله» ساخته شده است. تمیچه امین الدوله یکی از مکان های معروف کاشان است و در تقاطع خیابان بابا افضل و میدان کمال الملک و در یکی از نقاط مرکزی بازار واقع شده است.

آشنایی با تیمچه امین الدوله

کاشان که شهری بین تهران و اصفهان است با 1700 اثر تاریخی یکی از مقاصد گردشگری ایران است. یکی از مهمترین بناهای ساخته شده در این شهر بازار آن است. در داخل بازار بناهای ارزشمند زیادی وجود دارد. از جمله این بناهای خاص می توان به تیمچه امین الدوله کاشان اشاره کرد.

بازار کاشان در قرن هجدهم بر اثر زلزله ویران شد. این بازار در دوره فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه بازسازی شد. در نیمه دوم قرن نوزدهم و در اواخر دوره قاجار، معبدی به نام امین الدوله در داخل بازار ساخته شد.

تیمچه امین الدوله کاشان بنایی تاریخی است که به دلیل ویژگی های منحصر به فردش در سال 1353 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این تیمچه را شخصی به نام جلالت ماب امین الدوله ساخته و به همین نام شهرت دارد. ساخت این ساختمان در سال 1864 آغاز شد و در سال 1869 به پایان رسید.

تیمچه در لغت به معنای کاروانسرا کوچک است. در اصل «تیم» به معنای کاروانسرا است و «چه» پسوندی به معنای کوچک است.

کاروانسراها معمولا به عنوان مهمانسراها و محل استراحت مسافران است. اما تیمچه ها محل کار تجار است. معمولاً کالاهای گرانبها و سنگین مانند فرش، قالیچه و پارچه های قیمتی در تیمچه موجود است. تیمچه امین الدوله کاشان مرکز فروش فرش های زیبا و دستبافت کاشان می باشد.

فرش کاشان یکی از نمونه های منحصر به فرد فرش در جهان است. فرش های دستباف کاشان به سه دسته تنرج، کاشتی و افشان طبقه بندی می شوند.

زیبایی معماری تیمچه

در معماری ایرانی تیمچه بخشی از بازار است که شبیه راسته های بازار است. تیمچه ساختمان‌های سرپوشیده‌ای هستند که در ابعاد کوچک ساخته می‌شوند و از زیباترین بخش‌های بازار هستند. سقف تیمچه با تزئیناتی مانند کربندی، مقرنس کاری و غیره پوشیده شده است.

تیمچه ها معمولاً از یک طرف به خیابان اصلی بازار و از طرف دیگر به کاروانسرا متصل می شوند. تقریباً همه تیمچه ها اسکله دارند. همچنین طبقه پایین تیمچه جنبه تجاری یا کارگاهی دارد و طبقه فوقانی برای امور اداری و اداری استفاده می شود.

تیمچه امین الدوله کاشان در ورودی اصلی خود از اصل «حجاب» در معماری سنتی ایران پیروی می کند. عظمت و شکوه تیمچه را قبل از ورود به بازار نمی توان دید. امروزه این تیمچه به فروش عتیقه جات و فرش های دستباف ارزشمند اختصاص دارد.

تیمچه امین الدوله کاشان خانه ای مسقف است که در چهار سوق بازار کاشان واقع شده است. این تیمچه یکی از شاهکارهای هندسی بازار کاشان است و در جناح جنوبی بازار کفاش و روبروی بازار میانچال قرار دارد.

تیمچه امین الدوله که تزئینات منحصر به فردی دارد، قسمت اصلی بازار کاشان است. این تیمچه با سقفی بسیار زیبا و دهانه ای عریض چهار طرف بازار را به هم متصل می کند. در واقع این کاروانسرا کوچک در مرکز این کاروانسرای منشور مربع القاعده قرار دارد. این منشور گنبدهای کوچکی در سقف خود دارد و تزئینات آن بسیار منحصر به فرد است. این سبک معماری یکی از شاهکارهای هندسی دوره قاجار به شمار می رود.

سقف تیمچه منحنی با آجر و کاشی به سبک معماری ایرانی است. بر بام این تیمچه کار موکران بسیار زیبایی دیده می شود. امروزه کافه های سنتی در تیمچه باز هستند. تیمچه امین الدوله در گذشته دارای در و پنجره های چوبی و ارسی هایی بود که به سمت بالا باز می شد. امروزه این درب ها و پنجره ها به انواع شیشه ای تبدیل شده اند.

دو درب چوبی برای تیمچه تعبیه شده که به بازار باز می شود. یکی از این درها از چهار طرف به حیاط کوچک هشت ضلعی منتهی می شد. در دیگر به حیاط بزرگ مستطیل شکل جنوبی منتهی می شد. علاوه بر این، سه دهانه بزرگ در سقف وجود دارد که منطقه را روشن می کند. هنگام ظهر که نور خورشید از پنجره ها و بازشوها وارد فضای تیمچه می شود جلوه بسیار زیبایی ایجاد می کند.