قلعه خسرو؛ جاذبه‌ای بی‌همتا در اردبیل

تودی تریپ: قلعه خسرو در 30 کیلومتری شمال غربی اردبیل قرار دارد. این قلعه که به روش سنگ خشک (با مصالح سنگی بدون استفاده از ساروج) ساخته شده است مربوط به عصر برنز جدید (1700 تا 1450 قبل از میلاد) است. در اواخر عصر آهن 3 این قلعه به کلی متروکه شد و سکونتگاه به قلعه دیگری متعلق به دوره هخامنشی منتقل شد. این قلعه هخامنشی در حدود ۷۰۰ متری قلعه خسرو قرار دارد.

همچنین گورستان کوچکی با 10 تا 20 قبر در کنار هفت قلعه وجود دارد که تعداد کم قبرهای آن نشان از اقماری بودن این قلعه ها دارد.

آشنایی با قلعه کوه خسرو

محوطه باستانی کال خسرو از دو قلعه و یک گورستان تشکیل شده است که یکی از این قلعه ها بر فراز کوه شوش داغی قرار دارد و دیگری بزرگتر و شامل قلعه اول است. تمام کوه سوش داگی را در بر می گیرد. محوطه گورستان در قسمت جنوبی کوه شوش داغی قرار دارد و گورهای آن در منطقه نسبتاً وسیعی گسترده شده است.

این قلعه در 30 کیلومتری شمال غربی اردبیل قرار دارد که با مصالح سنگی و بدون استفاده از ساروج ساخته شده و متعلق به عصر مفرغ جدید بین 1700 تا 1450 قبل از میلاد است.
قلعه باستانی خسرو در عصر مفرغ جدید شکل گرفت و استقرار آن تا عصر آهن ۱ (۱۵۰۰ تا ۱۲۰۰ قبل از میلاد)، عصر آهن ۲ (۱۲۰۰ تا ۸۰۰ قبل از میلاد) و عصر آهن ۳ (۸۵۰ تا ۵۵۰ قبل از میلاد) ادامه یافت.

در اواخر عصر آهن 3 این قلعه به کلی متروکه شد و سکونتگاه به قلعه دیگری متعلق به دوره هخامنشی منتقل شد. این قلعه هخامنشی نیز در حدود 700 متری قلعه خسرو قرار دارد که در حال حاضر باستان شناسان در حال بررسی آن هستند.

در فصول اولیه کاوش‌ها در این قلعه، سرامیک‌هایی از عصر مفرغ جدید و نشانه‌هایی از استقرار جوامعی با ساختار سیاسی و اجتماعی پیچیده یافت شد. بر اساس شواهد باستان شناسی، جوامع پیچیده سیاسی و اجتماعی برای اولین بار در عصر برنز جدید شکل گرفتند.

با توجه به اینکه این منطقه در دوره های مختلف به ویژه در عصر مفرغ مورد هجوم اقوام مهاجر قرار گرفت و با در نظر گرفتن اقتصاد کشاورزی و دامپروری عصر مفرغ، قلعه های هفتگانه نقش حفاظت از قلعه مرکزی خسرو و کشاورزی را بر عهده داشتند. زمین ها و مراتع برای دام.

همچنین گورستان کوچکی با 10 تا 20 قبر در کنار هفت قلعه وجود دارد که تعداد کم قبرهای آن نشان از اقماری بودن این قلعه ها دارد. این گورها نشان دهنده مالکیت یا تسلط قلعه مرکزی بر نواحی اطراف است و تصرف خانواده یا اقوام ساکن در قلعه مرکزی یا قلعه های اقماری بالای این مراتع را مستند می کند.

محققان در مطالعات خود در این زمینه، سدها و کانال های تامین آب مرتبط با عصر برنز جدید را شناسایی کردند. فرض بر این است که ساکنان این منطقه پس از ساختن سد بر روی رودخانه کاراسو که در کنار قلعه خسرو قرار دارد، از این کانال های سنگی برای هدایت آب رودخانه به زمین های اطراف استفاده کرده اند.

با کشف دیوارهای قلعه باستانی خسرو نشانه هایی از تأسیس جوامع پیچیده در شمال غربی ایران به اثبات رسید. در فصول کاوش های قبلی، سفال های عصر مفرغ در حاشیه این قلعه یافت شد و با لایه بندی و قدمت گذاری، قدمت این محوطه به 2200 سال قبل از میلاد می رسد.

ویژگی های جالب قلعه خسرو

قلعه خسرو بزرگترین قلعه است که از یک ارگ و یک شارستان تشکیل شده است. این قلعه بر روی ارتفاعات طبیعی منطقه بنا شده است. در قسمت غربی این قلعه، گورستانی به سبک گورهای چهار لایه خورسنگی، مشابه قبرهای موجود در منطقه قفقاز کشف شد. یکی از مهم ترین ویژگی های این قلعه، کشف بقایایی از عصر مفرغ جدید در این منطقه است.

در محوطه قلعه خسرو 4 سنگر ساخته شد که منجر به کشف دیوار دفاعی قلعه شد. این دیوار با توجه به مطالعات تطبیقی ​​عصر مفرغ شناسایی شده است که موید فرضیات تیم باستان شناسی در فصول قبلی کاوش است.

بر اساس مطالعات قبلی در منطقه شمال غرب ایران، قدیمی ترین تمدن این منطقه تمدن مانا بوده که یافته های جدید آن بیش از 1000 سال عمر این منطقه را افزایش داده است.

تمدن مانایی در آذربایجان غربی اولین تمدن جوامع پیچیده انسانی بود که به مرور زمان به قفقاز و آناتولی منتقل شد.

محوطه باستانی کال خسرو از دو قلعه و یک گورستان تشکیل شده است که یکی از این قلعه ها بر فراز کوه شوش داغی قرار دارد و دیگری که بزرگتر است و قلعه اول را شامل می شود، تمام کوه شوش داغی را در بر گرفته است. محوطه گورستان در قسمت جنوبی کوه شوش داغی قرار دارد و گورهای آن در منطقه نسبتاً وسیعی گسترده شده است.

قلعه خسرو در 30 کیلومتری شمال غربی اردبیل قرار دارد و با مصالح سنگی و بدون استفاده از ساروج ساخته شده است و قدمت آن به دوره قبل از میلاد می رسد. قلعه باستانی خسرو در عصر مفرغ جدید یعنی 1700 تا 1450 قبل از میلاد ساخته شد و ساخت آن تا 3 عصر آهن یعنی 850 تا 550 قبل از میلاد ادامه داشت.

از اواخر عصر آهن 3 این قلعه به کلی متروکه شد و ایجاد آن به قلعه دیگری که مربوط به دوره هخامنشیان است منتقل شد. این قلعه هخامنشی نیز در 700 متری قلعه خسرو قرار دارد.