حتما از آتشکده آذرخش داراب بازدید کنید

تودی تریپ: در حدود پنج کیلومتری جنوب شرقی داراب در دامنه کوه بنایی شگفت‌انگیز با طرح صلیبی قرار دارد که امروزه به مسجد سنگی معروف است.

برخی معتقدند این محوطه در ابتدا یکی از معابد مهم آیین مهر بوده که در زمان ساسانیان به آتشکده تبدیل شده است.

این بنا در سال ۶۵۲ هجری قمری به مسجد تبدیل شد.

مسجد سنگی یا آتشکده آذرخش در ۲۴ آذر ۱۳۱۴ به شماره ۲۲۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آشنایی با آتشکده آذراحش

در حدود پنج کیلومتری جنوب شرقی شهر داراب در دامنه کوه پهنا بنایی شگفت انگیز با طرح صلیبی قرار دارد که امروزه به مسجد سنگی معروف است.

برخی از محققان بر این باورند که این بنا یکی از معابد مهم زائران آریایی مهر بوده که در زمان ساسانیان به آتشکده تبدیل شده است.

در عصر اتابکان فارس در سال (652 هجری قمری) محرابی به این آتشگاه اضافه شد و سپس این بنا به مسجد تبدیل شد.

مساحت بنا حدود 420 متر مربع است و به طور کامل در کوه کنده کاری شده است.

قسمتی از سقف بنا نمایان است و در زیر آن حوضی کم عمق وجود دارد که در اطراف آن راهروهایی با سقف مدور کوتاه نمایان است.

مسجد سنگی بنای تاریخی عجیبی است که به دلیل ویژگی های خاص خود شهرت جهانی دارد.

این مسجد در گذشته یکی از مهم ترین و اصلی ترین آتشکده های مردم ایران بوده که یکی از آتش مقدس های جاویدان در آن نگهداری می شده است.

با توجه به اینکه این آتشکده به طور کامل در دل کوه حک شده است، بنای بی نظیری در تمام دنیاست. سقف مسجد سنگی یا آتشکده آذرحش باز است.

دلیل این امر این است که سازندگان آن قصد داشتند محیطی ایجاد کنند تا دود آتش به بیرون رفته و هوای آتشکده تهویه شود.

پلان این بنای باستانی داراب در ابتدا مربع بوده و سپس ادامه یافته و از چهار طرف به شکل صلیب گسترش یافته و حالت چهارطاقی به خود گرفته است.

البته برخی از نشانه های این مکان این فرضیه را ایجاد می کند که این بنا قبل از تبدیل شدن به آتشکده و سپس مسجد، مهراب محراب بوده است.

متأسفانه آتشکده آذرخش نیز مانند سایر بناهای تاریخی این شهر با بی تفاوتی مسئولان روبه رو است و هیچ اقدام خاصی برای مرمت و حفاظت از آن صورت نگرفته است.

معماری دیدنی آتشکده آذرخش

آتشکده آذراچش سازه ای باورنکردنی است. این بنا حدود 420 متر مربع مساحت دارد و به طور کامل از کوه کنده کاری شده است.

قسمتی از سقف آتشکده باز و در زیر آن حوض کم عمقی قرار دارد. معماری کلی بنا چلیپایی است.

رواقی با ستون ها، ستون ها و دهانه های قوسی شکل، این آتشکده را احاطه کرده است. پوشش چهار بازوی زون به شکل قوس تاب دار و پوشش میانی به شکل مربع بریده شده است.

طولانی ترین قسمت بنا طول شرقی- غربی آن است که از درب ورودی شروع می شود. ورودی های آن در ضلع جنوب شرقی واقع شده و از ابتدای ورودی تا انتهای شمال غربی 20 متر فاصله دارد.

طول دو ضلع دیگر مسجد در جنوب غربی و شمال شرقی حدود 18 متر است. به نظر می رسد ساخت این بنا با حفاری کوه از بالای نورگیر آغاز شده و به صورت چاهی با پلان مربع پایین آمده و دیوارهای چاه و ایوان های مسجد بر روی چهار حفر شده است. طرفین

در ورودی ساختمان یک هشتی تعبیه شده است. در کنار مسجد اتاقی با سقف طاقدار قرار دارد که هشت متر طول و سه متر عرض و حدود دو متر ارتفاع دارد و گویا محل نگهبانان بوده است.

وجود محراب مزین به خطوط کوفی به ویژه بریدن راهروهای دو طرف محراب و قرار گرفتن آن در سمت قبله و کتیبه های کوفی از جمله دلایل اسلیمی بودن بنا است.

این مکان یک نمونه بی نظیر در ایران است. طولانی ترین قسمت آن در جهت شرقی-غربی است که از درب ورودی شروع می شود.

ورودی های آن در ضلع جنوب شرقی قرار دارند و از ابتدای درب ورودی تا انتهای شمال غربی آن حدود بیست متر فاصله است.

در مرکز این مسجد حوضی سنگی قرار دارد که به موازات نورگیر در صخره است.

کناره های نورگیر به اندازه طول و عرض استخر است و نور ساختمان را تامین می کند. در ورودی یک هشتی قرار دارد.

دور تا دور مسجد را رواقی به قطر متوسط ​​85 سانتی متر احاطه کرده است که در سمت راست محراب دیوار کشیده شده است.

سقف ها و پیش امدگی ها، به استثنای راهروهای گردشی اطراف، همگی بیضی شکل، نزدیک به ترانگر و شبیه به طاق هستند.

(پوشش طاق آهنگ یکی از قدیمی ترین انواع پوشش های منحنی در ایران است. در هفت تپه کوره ای با طاق آهنگ وجود دارد که در حدود 2000 سال قبل از میلاد ساخته شده است و همچنین سردابی در چغازنبیل مربوط به 1250 سال قبل از میلاد با طاق دار وجود دارد. البته برای پوشاندن دهانه ها از طاق آهنگ استفاده می شود که عرض زیادی دارند.)