بازدید از منطقه حفاظت شده بهرام گور را از دست ندهید
تودی تریپ: منطقه بهرام غور که قبلاً به عنوان منطقه آزاد کنترل می شد، در سال 1351 تحت کنترل اداره کل حفاظت محیط زیست فارس تحت عنوان منطقه حفاظت شده بهرام غور قرار گرفت.
تماشای حیات وحش به ویژه گونه های در حال انقراض مانند گورخر ایرانی، خوبه و زاغ در این منطقه به راحتی امکان پذیر است.
در گذشته یوزپلنگ در این منطقه وجود داشته است. اما اکنون این گونه در منطقه منقرض شده است.
منطقه بهرام گور با توجه به اینکه منطقه ای کویری، دشتی و کوهستانی است از اهمیت بالایی برخوردار است.
با توجه به وجود زیستگاهی منحصر به فرد و همچنین وجود گونه های در حال انقراض گورخر ایرانی، بخشی از ضلع غربی منطقه با مصوبه شماره 298 شورای عالی محیط زیست 11/ به پارک ملی کاتارویه ارتقا یافت. 12/2016.
آشنایی با منطقه حفاظت شده بهرام گور
نام بهرام غور یادآور بهرام پنجم، پادشاه ساسانی است که نامش با شکار الاغ در گورهای ایرانی گره خورده است و در ادبیات و هنر نیز از او یاد شده است، مانند شاهنامه فردوسی، هفت شخصیت نظامی معروف به بهرام نامه و هشت بهشت نوشته امیرخسرو دهلوی. بهرام گور به شکار گورخر بسیار علاقه داشت و افسانه ها می گویند او در حین شکار گورخر ایرانی مرده است.
اکنون در شرق استان فارس در حدود 450 کیلومتری شیراز و در مسیر جاده شیراز به کرمان یکی از ارزشمندترین مناطق حفاظت شده ایران قرار دارد که بهرام گور نام دارد.
این منطقه که مرز استان های فارس و کرمان است در شمال شرقی نی ریز واقع شده و در 120 کیلومتری این شهر قرار دارد.
منطقه بهرام گور که از سال 1351 حفاظت شده اعلام شده، وسعت زیادی دارد.
مساحت آن بیش از 40000 هکتار است که شامل پارک ملی قطرویه می شود. از سال 1368 مناطق امن و حساس این منطقه تحت عنوان پارک ملی قطرویه و با درجه حفاظتی بالاتر حفاظت شده است.
این منطقه یک زیستگاه منحصر به فرد است. ویژگی های طبیعی و تنوع پوشش گیاهی آن باعث شده است که موجودات زیادی در این منطقه زندگی کنند زیرا ویژگی های کویری، دشتی و کوهستانی دارد.
ارتفاع آن از سطح دریا از 1600 متر شروع می شود و در بلندترین نقطه به 2787 متر می رسد. آب و هوای این منطقه گرم و خشک و میزان بارندگی آن 200 میلی متر است، هرچند در سال های اخیر دچار خشکسالی نشده است.
اما شکوه و اهمیت اصلی این منطقه حفاظت شده وجود قبر ایرانی در آن است. این گونه در خطر انقراض است و در اینجا همراه با پارک ملی توران در استان سمنان تنها جمعیت های پویا گورخر را می توان یافت.
منطقه حفاظت شده بهرام غور نی ریز پیش از این نیز زیستگاه یوزپلنگ ایرانی بوده است. از دیگر جانوران ارزشمند این زیستگاه طبیعی می توان به گونه هایی مانند کاراکال، هوبره و زاغ اشاره کرد.
دیدنی های منطقه حفاظت شده بهرام گور
قلعه ها
منطقه حفاظت شده بهرامگور دارای قلعه های باستانی بسیاری بود. اما متأسفانه به مرور زمان بر اثر تغییرات کالبدی و اقلیمی بیشتر آنها از بین رفته و از بین رفته اند.
از قلعه های مهم منطقه می توان به قلعه کرسفید، قلعه شورو و قلعه دهبرین اشاره کرد که هنوز در اعماق منطقه کویری پابرجاست.
قدمت دقیق این قلعه ها به طور دقیق مشخص نیست. اما وجود مجموعه ای از قنات های بسیار قدیمی در حاشیه این قلعه ها زیبایی دو چندانی به آن ها بخشیده و از تاریخ طولانی آن ها خبر می دهد.
قلعه های شورو و کرسفید خالی از سکنه هستند. اما تعدادی خانواده در اطراف قلعه دهبرین زندگی می کنند. همچنین قلعه بهرامگور در منطقه کاتراوه در حاشیه منطقه حفاظت شده بهرامگور قرار دارد.
من آن را پشت سر دارم
امامزاده و منطقه حفاظت شده متبرک اتبای بهرامگور شامل امامزاده شهرضا واقع در دهچا و امامزاده سید حسن فرزند مستقیم امام جعفرصادق (ع) و امامزاده سید علی واقع در روستای غوری و همچنین امامزاده محمد واقع در دهبرین می باشد.
غارها
یکی از غارهای معروف منطقه حفاظت شده بهرامگور غار علی ولی الله است که به قدمگاه حضرت علی (ع) نیز معروف است.
در ایام مختلف سال به ویژه در مراسم مذهبی تعداد زیادی از اهالی منطقه به این غار رفته و هدایای خود را تقدیم می کنند. طول این غار 122 متر است.
چشمه ها
از چشمه ها و منابع آبی مهم منطقه که مهم و استثنایی هستند می توان به قنات شورو، قنات دهبرین، قنات بیشنه و قنات چسمه شیرین اشاره کرد که همگی دارای آب بوده و در اعماق منطقه کویری ایجاد کرده اند. منظره ای خاص که هر بیننده ای شما را به فکر فرو می برد
قسمت اعظم منطقه حفاظت شده بهرامگور کوهستانی است و حدود 22000 هکتار از آن پوشیده از پوشش گیاهی چوبی است.
با توجه به تغییرات اقلیمی و توپوگرافی (شیب، ارتفاع، جهت) و نوع خاک در منطقه، انواع مختلفی از گیاهان در منطقه توسعه یافته است که شامل موارد زیر است:
- نوع جنگلی که دو شاخه دارد; قسمت بالایی از ذرت و قسمت پایینی از بادام، کیک و تانکراس تشکیل شده است.
- نوع دارو
- تیپ درمانه، محترم
- تیپ درمانه قیج
- نوع تفنگ، پیچک و علف های هرز
- نوع تفنگ، پرند و درمنه
- انواع آبنوس، درمنه و گون
- تیپ های تگ، درمانه و شور
- تیپ جاشیر، تفنگ و کلاه میرحسن
- پسر پرشور
- نوع نمکزار که فاقد پوشش گیاهی است و از نوع نمکزار محسوب می شود، حدود نیمی از کل منطقه را در بر می گیرد.
مراتع پارک ملی قطرویه و منطقه حفاظت شده بهرامگور از زمان های قدیم به شدت مورد چرای حیوانات اهلی بوده است و با ادامه این روند، تراکم پوشش گیاهی در منطقه رو به وخامت گذاشته و منجر به تخریب کامل زیستگاه و فرسایش شدید خاک می شود.