بازدید از مسجد جامع فرومد میامی را از دست ندهید

تودی تریپ: فریومد که مرکز روستای فریومد است در ۱۸۰ کیلومتری شرق شاهرود در مسیر جاده شاهرود – سبزوار، شمال شرقی عباس آباد و شمال غربی مزینان در دامنه غربی کوه جگتای (ارتفاعات مایندر) قرار دارد.

نام فرومد یا همان طور که در کتب تاریخی آمده است، فریومد برای ما آشناست و سربداران، شیخ حسن جوری، قاضی القدات باشتین، ایلخانان مغول را به یاد می آورد و سپس تاریخ در برابر چشمان ما می گذرد.

فرومد، مرکز بخش جویین، آغاز نهضت آزادی سربداران بود.

آشنایی با مسجد جامع فارود

مسجد جامع فرود در نزدیکی جاده شاهرود به مشهد و در روستایی به همین نام قرار دارد. روستای فرومد از توابع شهرستان میامی و در شمال شرقی شاهرود قرار دارد.

اگر علاقه مند به تبدیل شدن به یک مسافر تاریخ هستید، می توانید کتاب بخوانید، فیلم تاریخی تماشا کنید یا با حسی از گذشته از یک بنای تاریخی دیدن کنید.

برخی از بناهای تاریخی این ویژگی را دارند که با وجود آسیب فیزیکی، شما را به یک دوره تاریخی منتقل می کنند و با تخیلتان بازی می کنند.

گچ بری های مسجد جامع، طاق بلند و تزیینات به جا مانده از اعصار مختلف این ویژگی را دارد که شما را به سفری تاریخی ببرد.

این مسجد دارای پلان دو ایوانی است و قدمت آن به دوران خوارزمشاه می رسد.

البته کتیبه خاصی مربوط به تاریخ ساخت مسجد نیست، اما به دلیل شباهت این مسجد با دیگر مساجد خراسان که دارای دو ایوان هستند، این قدمت را به مسجد نسبت می دهند.

در کنار مسجد جامع آرامگاه «ابن یمین فرومدی» از شاعران قرن هشتم قرار دارد. اما شکوه تاریخی روستای فرومد مدیون نهضت سربداران است.

بنای مسجد جامع روستای فرامود در زمینی به مساحت 820 متر مربع ساخته شده و مشتمل بر دو ایوان یکی در شمال و دیگری در جهت جنوب، دو ایوان کوچکتر در طرفین ایوان ها، یک نمازخانه است. در ضلع شرقی ایوان جنوبی، دو رواق در دو طرف حیاط و یک اتاق طاقدار چهار گوش در ضلع غربی هشتی شمالی شکل گرفته است.

شبستان غربی مسجد جامع فرومد به کلی تخریب شده و تنها چند تزئین باقی مانده است. اما گچبری و گچبری زیبای قرن چهارم تا هفتم هجری قمری در قسمت های دیگر این بنا به کار رفته است.

وجود تزیینات زیبای گچبری و آجری به همراه تلفیقی از کاشی های فیروزه ای، اطلاعات زیادی در مورد سبک معماری به ویژه در دوره خوارزمشاهیان به مورخان داده است.

بنا بر برخی روایات، بنای مسجد بر روی آتشکده ساخته شده است، هرچند سند قطعی برای آن وجود ندارد.

دروازه ورودی مسجد جامع فرومد یکی از قسمت های زیبای آن است که در ضلع شمالی قرار دارد.

این بخش با آجرکاری، گچبری و کتیبه تزئین شده است. محراب مسجد نیز در ضلع جنوبی مسجد قرار دارد که با گچ بری فیروزه ای و لاجوردی تزئین شده است.

لازم به ذکر است که مسجد جامع فرامد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

معماری مسجد جامع فرومد در میامی

این بنا در زمینی به مساحت حدود 820 متر مربع با پلان دو ایوانی ساخته شده است و شامل دو ایوان شمالی و جنوبی، دو ایوان در کنار ایوان ها، شبستانی در ضلع شرقی ایوان جنوبی و احتمالاً شبستانی مشابه است. در ضلع غربی، دو ردیف رواق دو طرف حیاط، اتاق چهار گوش گنبدی شکل در ضلع غربی ایوان شمالی قرار دارد و با برآمدگی تزئین شده است.

شبستان غربی به کلی تخریب شده و آثاری از تزئینات در بقایای خرابه ها نمایان است.

مسجد جامع فرومد که یکی از مکان های دیدنی میامی به حساب می آید، از معدود مساجدی است که از قرن چهارم تا هفتم هجری در ساخت آن از گچ بری، کنده کاری و کاشی های زیبا استفاده شده است و به همین دلیل یکی از آثار مهم و منحصر به فرد تاریخی ایران است.

این بنا که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، اگرچه امروزه نیمه ویران است، اما یکی از آثار ارزشمند دوره خوارزمشاه ایران به شمار می رود.

اگرچه در پرونده ثبتی بنا، تاریخ ساخت آن به قرن هفتم نسبت داده شده است، اما بررسی بدنه معماری و تزئینات اولیه بنا که در زیر لایه ای از آجرکاری اواخر دوره ایلخانی قرار دارد، قدمت بنا را تعیین می کند. تا دوره سلجوقی

با یادآوری آنچه ابوالحسن بیهقی (متوفی 560 هجری قمری) در مورد اقامه نماز آدینه در فریومد ذکر کرده است و ذکر این نکته که در هیچ سند دیگری از وجود مسجد وسیع دیگری در فریومد ذکر نشده است، می توان تصور کرد که در اواسط 2017 از این مسجد استفاده شده است. قرن ششم (دوره سلجوقیان).

از سوی دیگر ساختار یکپارچه نما و نما که به گفته دکتر پیرنیا یکی از مهم ترین ویژگی های معماری دوره سلجوقی است، این فرضیه را تقویت می کند که به احتمال زیاد در دوره سلجوقی ساخته شده است.

دیدگاه مشابهی را می توان در نظرات و اندیشه های صاحب نظرانی چون آندره گدار و دونالد ویلبر یافت.

بنا بر ساختار بسیاری از آثار معماری ایرانی، مسجد جامع فرامد بنایی درونگرا است.

درونگرایی مسجد، حیاط میانی را به عنوان عنصر اصلی فضاسازی تعریف کرده است، به گونه ای که توده بنا با قرار گرفتن در اطراف آن شکل گرفته و عناصر اصلی کالبدی بنا را مشخص می کند.

ورودی مسجد در ضلع شمالی بنا است و با آجرکاری های غنی و زیبا، گچبری و چندین کتیبه تزیین شده است.

این ورودی به صورت رواقی با طاق شکسته با دو ستون نمای آجری در امتداد لبه داخلی آن است.

این ستون ها در پایین، روی سکو در کنار سر قرار می گیرند و در بالا با سر مکعبی شکل ختم می شوند.

زیبایی این مسجد در دکوراسیون بسیار زیبای آن است.

در کناره‌های این ستون‌های نما، تزئینات آجری هشت ضلعی منظم، در فضای خالی داخل شعاع‌های آن‌ها مهره‌های سفالی با نقوش گیاهی و گچ بری‌هایی با نقوش هندسی وجود دارد که بیشتر آنها فروریخته است.

دیوارهای داخلی تالار اصلی با گچ بری به صورت مربع های کوچک و پوشش قوسی تالار اصلی با گچ و موکرانی تزئین شده است.