حتما از موزه مردم‌شناسی قوچان بازدید کنید

تودی تریپا _ خدمات توریستی: موزه مردم شناسی کوچان (موزه کوچان) موزه ای در شهر کوچان است که حدود 300 متر مربع مساحت دارد.

این موزه امروزه یکی از مکان های دیدنی کوچان محسوب می شود و شامل بخش هایی از موسیقی سنتی، کشتی چوخه، چاروک دوزی، قالی بافی، مراسم ازدواج عشایری، آهنگری و شبانی است.

بازدید از موزه مردم شناسی کوچان

این موزه به منظور کاوش و ثبت فرهنگ و زندگی مردم کوچان و نواحی اطراف آن مانند آداب و رسوم، لباس های محلی، سنگ نوشته های قدیمی و اشیاء هنری برای جمع آوری و نگهداری آنها ایجاد شده است.

در مجموعه اصلی این موزه که در باغی قدیمی قرار دارد، بیش از ۷ هزار شی به نمایش گذاشته شده است. این موزه حدود 300 متر مربع وسعت دارد و شامل بخش هایی مانند موسیقی سنتی، کشتی چوخه، چاروق دوزی و قالی بافی است.

برخی از بخش‌های این موزه، بخش‌هایی است که به فرهنگ‌های مربوط به عروسی، نامزدی، موسیقی کوچان، سنت‌های تعطیلات و بخش‌های کودکان اختصاص دارد.

همچنین در بخش های دیگر، غذاهای محلی، زندگی روستایی و صنایع دستی کوچان ارائه شده است.

از جاذبه های این موزه می توان به بخشی ویژه به فرهنگ و زندگی قدیمی هزاره های قبل از اسلام در این منطقه اشاره کرد.

این بخش شامل نمونه هایی از لباس، زیورآلات فلزی، کتیبه و سنگ نوشته می باشد.

موزه مردم شناسی کوچان همچنین مکانی برای نمایشگاه ها، کنفرانس ها و برنامه های اجتماعی است و به دنبال ترویج فرهنگ و آموزش در منطقه کوچان با همکاری محققان و حامیان فرهنگی است.

زیباترین قسمت های موزه مردم شناسی کوچان

حمل با گیره

کشتی چوخه یکی از انواع کشتی های رزمی است که زادگاه آن شهر کوچان است و در خراسان شمالی بسیار محبوب است.

این کشتی در مناسبت های مختلف مانند جشن ها و گردهمایی های قومیتی برگزار می شود. در این مبارزه، حریفان آستین پیراهن و پاهای شلوار خود را بالا زده و رو به روی یکدیگر قرار می گیرند.

جوایزی مانند کله گوسفند یا بز، پول، نیشکر، لوازم خانگی به برنده این رویدادها تعلق می گیرد.

امروزه این کشتی در بین اهالی چناران، کوچان، کلات و درگز طرفداران زیادی دارد. همچنین در سایر مناطق استان خراسان رضوی مانند شهرستان فریمان نیز صید این نوع شناورها رواج دارد.

ازدواج عشایری

تنوع رنگ لباس، کشتی، اسب دوانی، رقص چوب (چوب بازی). نواختن ساز و طبل توسط عشاق و نیز آداب و رسومی که در مراسم عروسی دو روزه عشایر کرد خراسان برپا می شود، چشم هر بیننده ای را خیره می کند.

چوپانی

سرزمین کوچان به دلیل وجود کوه های سرسبز مانند شاه جهان، آگ کمر، سنجربک، پلته کاه، زیلان است. گلول و غیره و به دلیل داشتن علفزارهای طبیعی منحصر به فرد، منطقه مناسبی برای دامداری و دامپروری محسوب می شود.

معیشت بی نظیر عشایر این مناطق دامپروری است. پرورش دهندگان علاوه بر استفاده از گوشت گاو، پوست های گرم و زیبایی را از پوست برنزه خود می دوزند.

موسیقی سنتی

موسیقی نواحی شمال خراسان برگرفته از باورهای اقوام مختلف در طول تاریخ است و به چهار نوع سبک کرمانجی، سبک ترکی و موسیقی ایرانی تقسیم می شود.

در میان این موسیقی فقط کرمانجی، ترکی و فارسی در بین مردم کوچان رایج است. نوازندگان کوچان را می‌توان بر اساس جایگاه اجتماعی و رتبه‌شان به بخشی، آشهی و لوثی طبقه‌بندی کرد.

همچنین سازهای رایج در موسیقی سنتی این منطقه عبارتند از دوتار، کمانچه، قوشمه، نی، دهل و سرنا. از مقام های رایج در کوچان می توان به مقام لو، ترگاه، اله مزار، هرایی، امانه سوز، سردار عوض خان و رشیدخان، نوایی، بیات گریلی، قره دلی و قره چه بیر اشاره کرد.

گلدوزی

شاید کفاشی یکی از قدیمی ترین حرفه هایی باشد که مردم در طول تاریخ انجام داده اند و سوزن دوزی یکی از آنهاست که در یکی از غرفه های موزه به نمایش گذاشته شد.

صنعتگران چاروق دوز قوچانی در دوخت این گونه کفش ها آنقدر باتجربه هستند که آوازه آنها در سراسر استان زبانزد است.

چاروگا انواع و اشکال مختلفی دارد. قسمت رویی چاروقس از چرم طبیعی و رویه آن با نخ های الوان با نقوش هندسی ساده تزئین شده است.

اغلب زیر این پاپوش ها از پوست گوسفند یا چرخ ساغری ساخته می شود که دوام بیشتری دارند.

ابزار چارقدوز متنوع و کاربردهای خاصی دارد که از آن جمله می توان به قیچی، تبر، میخ کفش، چکش، سوزن مخصوص و نخ الوان اشاره کرد.

فرش سازی

در کوچان معمولاً برای قالی بافی از دارهای افقی و عمودی استفاده می شود. ابزار مورد استفاده قالیبافان گوچان که اکثراً زنان هستند دفتین، چهارگوش و قیچی است. معمولاً از نخ پشمی در قالی بافی استفاده می شود.

نقوشی که قالی بافان کوچان بر روی این قالی ها ایجاد می کنند، بیشتر نقش های ساده هندسی و گاه نقش های حیوانی و گیاهی است که تنوع رنگی منحصر به فردی دارد. بافت این فرش زیبا لذت ببرید

آهنگری

آهنگری یکی از مشاغل تاریخی در تمام جوامع بشری است. کشف آهن و نحوه استفاده از آن انقلابی در سرنوشت مردم تلقی شد.

آهنگرهای خانگی را مادر ابزارسازی و تولید انسان می دانستند. استاد آهنگر در این مکان ها انواع مصنوعات آهنی مانند بیل، کلنگ، تبر، میخ، گاو نر آهنی، چهار شاخ، چاقو، زنجیر، چهار شاخ، انبر و انواع قیچی می سازد.

ابزار و وسایلی که در آهنگری به کار می رود عبارتند از: انبر زغال سنگ، انبر منحنی، چکش، قلم، سندان، سوهان و کوره های سنتی که از سندان چرمی استفاده می کنند که دم و بازدم تولید می کند و باعث ذوب و کار زغال سنگ می شود.