بازدید از چاه‌های باستانی زهک را از دست ندهید

تودی تریپا _ خدمات توریستی: سیستان و بلوچستان سرزمین اکتشافاتی است که فقط باید به آن ایمان داشته باشید تا سفرتان پر از خاطرات ماندگار شود.

سیستانی ها و بلوچ ها سالهاست در این منطقه برادرانه زندگی می کنند و آداب و رسوم آنها را می توان در انواع مراسم شادی آور، بازی های بومی محلی و مناسبت های خاص یافت که رقص چوب سیستانی و بازی هایی مانند کبادی (کودی) از آن جمله است. بیشترین – مهمترین آنها.

در هر منطقه و ذائقه های مختلف، نوع غذا و استفاده از آن متفاوت است، اما کشک زرد به عنوان صبحانه اصلی در برخی از خانواده های روستایی استفاده می شود. از دیگر غذاهای محلی می توان به تجگی (سمنو)، آش و بورک اشاره کرد.

تژگی (سمنو)، پنیر زرد، بورک و آچار نیز از مهم ترین سوغاتی های منطقه به شمار می روند.

آشنایی با چاه های قدیمی زهکشی

در مجاورت شهر زهک تعدادی چاه باستانی با قدمت حدود 2000 سال کشف شده است که برای آگاهی از سیستم آبرسانی آن زمان حائز اهمیت است.

سیستم آن به این صورت است که یک چاه بزرگ به عنوان چاه اصلی عمل می کند و دارای چرخ آب است و یا توسط کانال هایی به چاه های کوچکی که در سراسر منطقه پراکنده اند متصل می شود و با جریان باد و حرکت چرخ باد، چاه اصلی چرخ آب در ارتباط با چرخه باد در چاه، آب حرکت می کند و از طریق خطوط لوله موجود به چاه های کوچکتر در مکان های مختلف برای تامین آب آشامیدنی و کشاورزی جریان می یابد.

قطر دهانه چاه اصلی 410 سانتی متر و قطر چاه های کوچکتر 150 سانتی متر است که از روستاهای گوری میرشاه و خمک نمونه برداری شده است.

دو حلقه چاه در روستای همک و چاه مشابه در روستای گوری، میرشاه، مجتمع محمد شاهکرم و روستای شیخ لنگی یافت شد. در طراحی و ساخت این چاه از آجرهای مخصوص دوره اشکانی به ابعاد 28 در 28 سانتی متر استفاده شده است.

چاه های باستانی زهکشی سیستان که برای مصارف خانگی و کشاورزی استفاده می شد در سال 1381 شناسایی و در همان سال در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

با توجه به شرایط آب و هوایی سیستان و بلوچستان، فصل بهار، اواخر تابستان و اوایل پاییز بهترین زمان برای بازدید از جاذبه های این استان است.

درباره ضحاک

ضحاک یکی از شهرهای استان سیستان و بلوچستان ایران است. این شهر مرکز شهرستان زهک است. بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۹ جمعیت این شهر ۷۵۴۱۹ نفر بوده است.

شهرستان زهک در پایانه جاده ترانزیتی و راه آهن در حال احداث چابهار به مرز افغانستان قرار دارد و مرز شیر نقطه مهمی در ارتباط ایران و آسیای میانه است.

قبل از تقسیمات جدید کشوری، شهر ضحاک جزء شهر زابل محسوب می شد. این شهرستان با 950 کیلومتر مربع وسعت در شمال استان قرار دارد و فاصله مرکز شهرستان تا مرکز استان 213 کیلومتر است و از یک شهر، دو بخش (مرکزی و جزینک) و جزینک تشکیل شده است. چهار روستا (زهک، خواجه احمد، جزینک، خمک) با 203 روستای دارای سکنه.

بر اساس تصویب نامه هیات وزیران، بخش های شهرکی و نارویی از شهرستان زابل جدا و به شهرستان زهک به مرکزیت زهک ارتقا یافت.

این شهر دارای آب و هوای گرم و خشک است. مردم آن بیشتر کشاورز و دامدار هستند و به لطف رودخانه فصلی هیرمند و چاه چهار نیمه، برخی از ساکنان به ماهیگیری می پردازند.

از جاذبه های این شهرستان می توان به چهار حلقه چاه که علاوه بر مخازن ذخیره آب شرب و کشاورزی محل تفریح ​​مردم است، روستای گلمان، زاهدان هانه، جنگل جزینک، باغ وحش، رودخانه ها، کانال ها و آبراه ها، آتشکده کلکنگ، روستای باستانی قلعه نو، ده رستم، پنج سومی و بسیاری از مکان های جذاب دیگر ذکر شد. فعالیت های پژوهشی دانشگاه زابل در مجتمع تفریحی تحقیقاتی 1000 باقیمانده دانشگاه زابل تا چاه نِهما زمینه رشد و توسعه بخش کشاورزی را فراهم می کند.

در این شهرستان ایستگاه پرورش ماهی ژاک به عنوان تنها ایستگاه پرورش ماهی آبی گرم در شرق کشور با ظرفیت تولید 3 میلیون قطعه ماهی سرخ شده و دو کارگاه پرورش ماهی آبی سرد بسته به ظرفیت 100 تن در هر واحد وجود دارد. سال و پرورش ماهی آبی سرد با ظرفیت 5/5 میلیون تن در سال و بهترین نژاد گاو سیستان با جمعیتی بالغ بر 140000 راس.

سد ضحاک در 27 کیلومتری جنوب شرقی زابل، رودخانه سیستان را به دو مجرا تقسیم می کند. یکی را کانال طاهری و دیگری را کانال شهر می نامند.

ساخت دانشگاه آزاد زهق نیز از سال 1384 آغاز شده است، شهرستان زهق دارای جنبه های خاص اقتصادی، تجاری، گردشگری، کشاورزی و پژوهشی است که متاسفانه به دلیل کم کاری و بی کفایتی مسئولان این شهرستان مورد بی توجهی قرار گرفته است. منطقه ای که در آن هیچ تغییری در رویه های کاری با شیفت های متعدد مقامات وجود ندارد. به امید روزی که وزیری دلسوز و دلسوز از دل مردم همه استعدادهای ضحاک را شکوفا کند.

شهر دهنه گلمان یا دروازه غلامان هخامنشی در اطراف زهک قرار دارد.

تحقیقات باستان شناسی در گوردخمه باستانی زهک منجر به شناسایی دو دوره سکونتگاهی اشکانی و اواخر اسلامی شده است. این شهر اکنون دروازه تجارت ایران با افغانستان و جاده ابریشم است.