بند دره کجاست؟

تودی تریپا _ خدمات توریستی: قدمت بند دارا به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه یکی از بناهای تاریخی و دیدنی بیرجند است.

این سد به دلیل سرازیر شدن آب آن در دره به این نام معروف است. آب انبار دره که یکی از نقاط گردشگری استان خراسان جنوبی و شهرستان بیرجند محسوب می شود، در سال 1392 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 4816 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این سد که مهمترین سد تاریخی و بزرگترین سد کوهستانی شهر بیرجند به شمار می رود به دستور امیر شوکت الملک در سال 1294 هجری قمری ساخته شد.

آشنایی با گروه دارا

بیرجند شهری با قدمت تاریخی در دل کویر ایران است که یکی از مناطق محبوب گردشگری ایران است.

در این شهر جاذبه های زیادی وجود دارد که یکی از آنها «بند دره» است; این جاذبه یک سد تاریخی است که در مجاورت شهر بیرجند قرار دارد و یکی از مهم ترین جاذبه های تاریخی این شهر محسوب می شود.

سابقه سد در دره به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه می رسد و علت نامگذاری آن جاری شدن آب از بالا به پایین دره است.

همانطور که گفته شد سد دره سادی یک سد تاریخی است که در مجاورت شهر بیرجند واقع شده و از دوران زندیه تا کنون قدمتی طولانی دارد.

این آب انبار یا سد در 5 کیلومتری انتهای خیابان مدرس بیرجند در میان رشته کوه جنوب این شهر به نام رشته کوه باقران قرار دارد.

سد این دره به دستور شخصی به نام شوکت الملک در سال 1294 هجری شمسی ساخته شد و یکی از بزرگترین و تاریخی ترین سدهای کوهستانی شهر بیرجند به شمار می رود.

این خاکریز سازه ای سنگین است و برای استحکام بخشیدن به دیوار خاکریز، خاکریز عظیمی احداث می شود. در وسط دیواره سد، محفظه ای عمودی به شکل چاه وجود دارد که در ارتفاع یک متری سد تعبیه شده که به داخل سد منتهی می شود.

معماری سد یا سد دره نیز با پیروی از شیارهای موجود در کوه و ایجاد بر روی لایه های رسوبی بستر رودخانه در مناسب ترین قسمت دره پایین امکان پذیر است.

تاج این بنا حدود 31 متر و عرض آن معادل 3 تا 5 متر است که برای ساخت این بنای ارزشمند می توان از آجر، سنگ، ملات آهک و ساروج استفاده کرد.

نمای بیرونی این سد آجری است و ارتفاع دیواره سد از کف دره حدود 15 متر طول و 35 متر عرض دارد که بین 3 تا 5 متر متغیر است. از بیرجند از طریق خیابان پاسداران قابل اتصال است.

بازدید از سد دره

این سد تاریخی که در سال‌های پایانی حکومت زندیه و اوایل دوران قاجار ایجاد شد، مهم‌ترین سد شهر کویری بیرجند و البته یکی از مهم‌ترین سدهای کل کشور به‌شمار می‌رود. تاریخ دقیق ساخت سد 1294 می باشد.

شخصی به نام شوکت الملک از افراد متنفذ آن زمان دستور ساخت آن را داد. دلیل این دستور و اقدام تقویت دیوارهای اصلی و پشتی سد است که توانسته به خوبی به هدف خود برسد.

در وسط دیوار سنگی سازه فضایی عمودی به شکل چاه وجود دارد و تقریباً در هر متر از ارتفاع آن دریچه ای به داخل سد تعبیه شده است.

از آنجایی که این شهر دارای آب و هوای گرم بوده و در دومین استان کویری کشور قرار دارد. آقای بیلت پیشنهاد می کند در فصول سرد سال مانند پاییز و زمستان به این سفر بروید و برای جلوگیری از گرمای شدید تا حد امکان از تابستان خودداری کنید.

اگرچه این منطقه کوهستانی است و در اکثر فصول سال دارای آب و هوای خنک و مطبوع است، اما اگر توانایی تحمل گرمای هوا را دارید، تابستان می تواند فرصت مناسبی برای بازدید باشد.

شهر زیبای بیرجند در ایام عید و عید نوروز یکی از پیشنهادهای شگفت انگیز سفر است. شرایط در این زمان مساعدتر از همیشه است. این را هم اضافه کنیم که مهم نیست چه زمانی به دیدن این جاذبه می روید زیرا همیشه پر از جمعیت مشتاقی است که آن را انتخاب کرده اند.

برای دیدن این سازه و رودخانه رویایی آن می توان با هواپیما و در عرض یک ساعت و نیم تا دو ساعت به خراسان جنوبی رسید و یا فقط یک بلیط اتوبوس به بیرجند خریداری کرد و سفر ارزان تری داشت. اگر قصد دارید مسیر را با ماشین شخصی خود طی کنید؛ کوتاه ترین مسیر از تهران به سمنان است.

از سمنان به طبس باید راه را ادامه دهید تا به بیرجند برسید. این روش حدود 12 ساعت طول می کشد. در شهر کافی است یکی از دو خیابان مدرس یا پاسداران را انتخاب کنید. با کمک مسیر یاب ها خلوت ترین گزینه را انتخاب کنید و به مقصد شگفت انگیز خود بروید.