خانه مشروطه تبریز؛ روایت زنده‌ای از انقلاب در دل بازار قدیمی
شهر تبریز با آن پیشینه تاریخی طولانی در جاذبه‌های تاریخی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. خانه مشروطه تبریز هم یکی از سرشناس‌ترین جاذبه‌های تاریخی است که روایتگر یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخی ایران یعنی انقلاب مشروطه است. اگر به دنبال آن هستید تا قبل از بازدید از این مکان تاریخی مهم در تبریز اطلاعات جامعی را به‌صورت مختصر و مفید به دست آورید، تا انتهای این مقاله همراهمان باشید.
تاریخچه خانه مشروطه تبریز
خانه مشروطه تبریز از معدود خانه‌های قدیمی قجری است که به دلیل استحکام زیاد توانسته است از زلزله مهیب تبریز در سال ۱۱۹۳ جان سالم به در برده است. این خانه متعلق به حاج مهدی کوزه کنانی یکی از تاجران سرشناس بازار تبریز بود. امروز هم به دلیل نزدیکی خانه مشروطه به بازار تبریز بیشتر مسافران و گردشگرانی که با بلیط هواپیما تهران تبریز سفرکرده‌اند بعد از گشت‌وگذار در بازار راهی خانه مشروطه می‌شوند. این خانه شاهد وقایع تاریخی مهمی در دوران قاجار بوده است. در جریان نهضت مشروطه حاج مهدی کوزه کنانی که از طرفداران جنبش مشروطه بود، بعد از به توپ بسته شدن مجلس، خانه‌اش را به محفلی امن برای برگزاری جلسات پنهانی مشروطه‌خواهان تبدیل کرد. افراد معروف فعال در جنبش مشروطه ازجمله ستارخان و باقر خان بارها در همین خانه دورهم جمع شده‌اند و با تصمیمات مهمی که طی این جلسات گرفته‌اند بخشی از تاریخ کشور را رقم زدند. حتی بعدها در بحبوحه جنگ جهانی دوم این خانه مجدداً محلی برای برگزاری جلسات گروه‌های دموکرات شد. بعدها در دوران پهلوی خانه تحت مرمت و بازسازی قرار گرفت و در سال ۱۳۵۴ نیز در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. بعد از انقلاب و در سال ۱۳۷۵ سازمان میراث فرهنگی خانه مشروطه را در دست گرفت و بعد از مرمت دوباره آن، خانه را به‌عنوان یک موزه به معرض نمایش گردشگران گذاشت.
معماری خانه مشروطه تبریز
بنای خانه مشروطه تبریز را حاج ولی از معماران معروف آن دوره ساخته است. بنایی با وسعت تقریبی ۱۳۰۰ مترمربع در دو طبقه به سبک معماری قاجار با فضاهای اندرونی و بیرونی متعدد. با ورود به حیاط خانه درست مانند آنچه در بیشتر خانه‌های قاجاری می‌توان دید یک حیاط مستطیل شکل با محوطه درختکاری و یک حوض در میانه آن به چشم می‌خورد. ستون‌های بلند در دورتادور حیاط و ورودی اتاق‌ها به نمای خانه عظمت خاصی بخشیده است. علاوه بر آن پنجره‌های مشبک اتاق‌ها از زیباترین عناصر معماری خانه هستند. فضای داخلی بنا هم جذابیت‌های خاص خود را دارد. در هر طبقه از این خانه دارای ۶ اتاق و فضاهای راهرو مانند است. در طبقه اول علاوه بر ۶ اتاق یک تالار نسبتاً بزرگ‌تر نیز قرار گرفته است. پنجره اتاق‌ها مشرف‌به محوطه بیرونی خانه هستند و حالت مشبک آن‌ها موجب درخشش نورهای رنگی در فضای داخلی خانه شده است که زیبایی معماری خانه مشروطه تبریز را دوچندان کرده است.
بخش های دیدنی و جذاب خانه مشروطه تبریز
بازدید از خانه مشروطه تبریز به‌خودی‌خود تداعی‌کننده یک حس نوستالژیک است اما اگر به تاریخ علاقه‌مند باشید لذت بازدید از این خانه تاریخی قاجاری هم برایتان دوچندان می‌شود. بنابراین اگر چمدان سفرتان را آماده کرده‌اید و قصد تهیه بلیط هواپیما سفرمارکت را دارید، فراموش نکنید بازدید از این خانه را حتماً در لیست برنامه‌های سفرتان بگذارید. قدم زدن در هر گوشه از این خانه و تماشای آثار موجود در آن تجربه منحصربه‌فردی از حضور در خانه‌ای است که سال‌ها مشروطه‌خواهان مهمی مثل ستارخان، باقر خان، ثقه‌الاسلام تبریزی و حاج علی ختایی در آن قدم می‌گذاشتند. تندیس همگی این افراد را می‌توانید در گوشه و کنار خانه تماشا کنید تا حال و هوای آن دوران برایتان زنده شود. جدای از معماری تماشایی خانه مشروطه، موزه مشروطه تبریز که بخشی از همین خانه است نیز از جذاب‌ترین بخش‌های دیدنی این مجموعه به‌حساب می‌آید. در این موزه آثار مربوط به دوران مشروطه ازجمله وسایل شخصی سران مشروطه مانند سلاح کمری و لباس‌ها، ابزارآلات چاپی که در نشر اعلامیه‌های مشروطه‌خواهان مورداستفاده قرار داشت و همچنین تصاویر افراد مخالف نهضت مشروطه مانند ظفرالدین شاه گردآوری و به معرض نمایش درآمده است.
اطلاعات خانه مشروطه تبریز
آدرس: تبریز، خیابان شهید مطهری، روبروی مسجد جامع
تلفن تماس خانه مشروطه تبریز: ۰۴۱۳۵۲۵۶۳۲۳
ساعات بازدید: کلیه روزهای هفته به‌جز دوشنبه‌ها در نیمه اول سال از ساعت ۹ تا ۱۹:۳۰ و در نیمه دوم سال از ساعت ۹ صبح الی ۱۷:۳۰
ورودی: شامل هزینه
چگونه به خانه مشروطه تبریز برویم؟
راحت‌ترین مسیر برای دسترسی به خانه مشروطه تبریز این است که یک‌راست راهی بازار تبریز که مکان برجسته و شناخته‌شده‌ای در این شهر است بروید و بعد ازآنجا در غرب بازار به راسته کوچه مستقیم حرکت کنید تا به مسجد جامع برسید. برای این منظور در هر نقطه شهر که اقامت دارید با سوارشدن به اتوبوس و پیاده شدن در ایستگاه راسته کوچه می‌توانید خودتان را به نزدیکی خانه مشروطه تبریز برسانید. از این نقطه فقط حدود 300 متر با خانه فاصله خواهید داشت که نهایتاً به‌صورت پیاده ظرف کمتر از ده دقیقه به خانه مشروطه خواهید رسید. با سوارشدن به مترو و پیاده شدن در ایستگاه شهید محققی که تقریباً در 800 متری خانه مشروطه قرار دارد هم می‌توانید خودتان را به این دیدنی زیبا در شهر تبریز برسانید.
کلام پایانی
خانه مشروطه تبریز از مهم‌ترین مکان‌های دیدنی این شهر است که روایتی زنده از وقایع دوران نهضت مشروطه را به تصویر می‌کشد. این خانه تاریخی که پیشینه تاریخی آن به دوران قاجار مربوط می‌شود از ویژگی‌های زیبای معماری خانه‌های قدیمی قاجار بهره برده است. یک بنای دوطبقه با حیاط بیرونی و فضاهای اندرونی که انواع هنرهای ارسی کاری، چوب کاری، آجرکاری و گچ کاری را می‌توان در آن دید. این خانه در ابتدا در تملک یکی از بازاریان معروف تبریز به نام حاج مهدی کوزه کنانی قرار داشت. ازآنجاکه او از طرفداران جنبش مشروطه بود بعد از به توپ بسته شدن مجلس خانه را وقف مبارزان مشروطه کرد تا بتوانند جلسات هفتگی در آن برگزار کنند. در این خانه بسیاری از تصمیمات بزرگ این جمع که افراد سرشناسی مثل ستارخان و باقر خان در بین آن‌ها حضور داشتند گرفته شد و بخشی از تاریخ کشور را رقم زد. بخشی از خانه مشروطه به موزه‌‌ای با آثار مربوط به آن دوران اختصاص پیدا کرده است. در بازدید از این مکان دیدنی شهر تبریز در نظر داشته باشید که مانند سایر موزه‌های کشور این مکان نیز در بعضی از ایام تعطیلی خاص مانند شهادت‌ها تعطیل است.
