تودی تریپ: مجموعه تدفین اسحاق وند یا مجموعه تدفین اسکاوند یکی از اسرارآمیزترین آثار تاریخی استان کرمانشاه است و یکی از ارزشمندترین نمونه های معماری صخره ای کشور به شمار می رود.
نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه برای شناخت بهتر تاریخچه آن بسیار شدید است و امیدواریم با تلاش مسئولان، تحقیقات بهتری در این زمینه انجام شود و اقدامات بهتر و موثرتری برای حفاظت از این آثار تاریخی صورت گیرد.
مجموعه آرامگاه اسحاق به شماره 4887 در 28 اسفند 1380 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
آشنایی با آرامگاه اسحاق وند
مقبره های اسخاکوند مربوط به دوره مادها است. اما در مورد قدمت این گورها بین باستان شناسان اختلاف نظر وجود دارد و مهم ترین این نظرات متعلق به «ارنست امیل هرتسفلد» ایران شناس آلمانی است.
هرتسفلد مقبره میانی را منسوب به ژئوماتا مغ (بردیا دروغین) می داند و معتقد است که نام اسکاوند را با توجه به محل کشته شدن ژئوماتا مجوس به دست داریوش اول که قلعه سوکوند بوده، به این مقبره ها داده اند. البته در مورد اعتبار این نظریه و همچنین تاریخ بردیا دروغین بحث های تاریخی پیچیده ای وجود دارد.
مقبره اسحاق وند از سه مقبره حک شده در کوه تشکیل شده است که یکی در سمت راست بالاتر از دو مقبره دیگر است. عمق بقعه سمت چپ که به شکل طاقچه است 85 سانتی متر و عرض آن به 10/2 متر می رسد. متوسط قبر 1.75 متر عرض و 2.10 متر طول دارد. دور هر یک از این مقبره ها قاب هایی به شکل مستطیل قرار دارد.
بر روی قبر میانی، بر خلاف قبرهای سمت راست و چپ که هیچ تزئینی ندارند، تصویری تمام قد از مردی با چهره نیم رخ دیده می شود. این مرد که ردای چین دار بلندی بر تن دارد، دستانش را برای نماز بلند کرده است. جلوی او مشعل و شومینه است و پشت شومینه یک پیکر کوچک با دستان بلند و چیزی در دستانش ایستاده است.
مقبره اسحاق وند در واقع سه مقبره تاریخی هستند که ابعاد متفاوتی دارند. این آرامگاه ها در استان کرمانشاه و در حدود ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهر هرسین و در دل صخره های مرتفع مشرف به روستای ده نو واقع شده اند.
این مقبره ها در اسکاوند نیز شهرت دارند و مردم محلی این منطقه به آنها «فرهاد تاش» می گویند. به دلیل وجود روستایی به نام اسحاق وند در کنار این مقبره ها نام آن را اسحاق وند گذاشته اند. آرامگاه اسحاق وند از با ارزش ترین نمونه های معماری صخره ای کشور است و به گفته برخی از کارشناسان تاریخی، قدیمی ترین مقبره های صخره ای ایران نیز می باشد.
در مورد قدمت این مقبره ها اختلاف نظر زیادی وجود دارد. بسیاری از باستان شناسان خارجی و داخلی قدمت آرامگاه اسحاق وند را به دوره مادها نسبت می دهند. اما برخی مانند هرتسفلد آنها را مربوط به دوره هخامنشیان می دانند.
به گفته ارنست امیل هرتسفلد، باستان شناس آلمانی، مقبره میانی، مقبره گئومات ماگ است. داریوش اول در کتیبه بیستون داستان سرکوب گئومات موگ یا بردای دروغین را شرح داده است. افراد کمی این گورهای صخره ای را مربوط به دوره سلوکیان می دانند. با این حال، به گفته بسیاری از باستان شناسان، احتمال مادی بودن این گورها بیشتر از هخامنشی بودن آن هاست.
بازدید از آرامگاه اسحاق وند
برای بازدید از آرامگاه هرسین واقع در استان زیبای کرمانشاه باید به روستای دهنو در 25 کیلومتری جنوب غربی شهر هرسین رسید. مقبره های اسکاوند در قسمت شمال شرقی این روستا قرار دارد. برای رسیدن به این روستا، جاده کرمانشاه به هرسین را در پیش بگیرید و پس از طی پنج کیلومتر و رسیدن به پل چهار، وارد جاده فرعی واقع در حاشیه جاده شوید.
این مسیر فرعی از روستاهای عزیز آباد، گرمیانک، شمس آباد، سرخده و پاسار می گذرد و سپس به روستای دهنو می رسد. پس از گذشتن از روستای دهنو و طی مسافت 1.5 کیلومتری به جاده ای خاکی می رسید. این جاده خاکی که دو کیلومتر طول دارد و در سمت چپ جاده اصلی قرار دارد شما را به گوردخمه هرسین می رساند.
استان کرمانشاه دارای جغرافیای سردی است و سفر به این استان در فصل زمستان توصیه نمی شود. بنابراین بهترین زمان برای بازدید از مقبره هرسین بهار و تابستان است. کرمانشاه در اوایل بهار هوای مطبوع و مطبوعی دارد.
- محوطه باستانی آرامگاه اسحاق وند فاقد هرگونه امکانات رفاهی، مغازه و اقامتگاه است.
- پوشش شبکه تلفن همراه در آرامگاه اسحاق وند خوب نیست.
- هنگام بازدید از مقبره های ایزاک ونده از بالا رفتن از صخره های باستانی خودداری کنید.
- در بازدید از آرامگاه اسحاق وند در حفظ محیط زیست و پاکیزگی محوطه باستانی کوشا باشید.
- بازدید از مقبره اسحاق وند رایگان است.
