کدام شهر اولین پایتخت اسطوره‌ای ایران است؟ / شهری که توسط مادر رستم ساخته شده

تودی تریپ مهاباد یکی از شهرهای پیش از اسلام استان اصفهان و مرکز سلسله مهاباد است که در 130 کیلومتری شهر اصفهان و 22 کیلومتری شمال غربی شهر نطنز تا ارتفاعات هرزان رشته کوه زاگرس و از شرق به سمت شرق قرار دارد. شهرستان زواره در طول جغرافیایی 52 درجه و 13 دقیقه و در عرض جغرافیایی 33 درجه و 33 دقیقه و مساحت آن 1437.5 کیلومتر مربع است.

گفته می شود این شهر به دستور نوه دختری رستم (جنگجوی ایران باستان) ساخته شده و به عنوان اولین پایتخت این مرز و بوم در تاریخ اولیه ایران معرفی شده است. خرابه های آتشکده این شهر گواه قدمت و پیش از اسلام آن است.

مهاباد از نظر موقعیت جاده در جاده ترانزیتی تهران – بندرعباس و همچنین در راه آهن تهران – کرمان قرار دارد و در واقع مهاباد بین جاده ترانزیتی ماشین و قطار قرار دارد. فاصله مهاباد با شهرهای همجوار به شرح زیر است. شهر اصفهان 130 کیلومتر – استان قم 160 کیلومتر – استان یزد 250 کیلومتر – و نزدیک شهرهای بزرگ کاشان – نطنز – اردستان – نایین – اصفهان و همچنین فاصله تا تهران 280 کیلومتر است و به راحتی می توان به شهرستان مهاباد رفت. مسیرهای ترانزیتی موجود، بنابراین پذیرش دانشجویان زیادی از اقصی نقاط کشور در مدت زمان کوتاهی امکان پذیر است.

دلیل نام شهر مهاباد استان اصفهان

مه به معنی بزرگ است و در نتیجه مهاباد معنای آبادی بزرگ را می دهد. به روایت محلی مه بانو یا ماه بانو همسر دستان برزو نوه رستم بوده است و اکنون نیز دشتی در مهاباد به نام دشت برزین وجود دارد. که از نام برزو گرفته شده است. مهاباد همچنین نام پیامبر بزرگ ایرانیان است و مهابادیان گروهی از پادشاهان باستانی ایران هستند.

(شاید اولین سلسله پادشاهی این سرزمین) که مرکز حکومت آنها مهاباد بود. آب مهاباد از قنات بسیار مطمئن شهر نطنز (قنات کویر یا کبیر) و همچنین چشمه ای در همین شهر (چشمه حلخالی) است که آب آن به کاسه تبدیل می شود و حدود شش فرسنگ طی می کند. برای رسیدن به مهاباد داستان قنات مهاباد جالب است و حکایت از تاریخ کهن این شهر دارد. اهالی می گویند که میلاگرد و ماه بانو خواهر و برادر بودند و برزو عاشق ماه بانو بود.

این خواهران و برادران پس از حفر قنات، آب را به نسبت یک (برادر) و سه (خواهر) تقسیم کردند و از سهم برادر روستای میلاگرد در همان محل قنات و از سهم خواهر متولد شد. ، مهاباد در چند مایلی شرق به دنیا آمد. با این قنات مشکل شیفتگی برزو هم حل می شود. ماه بانو شرط عقد می کند که برزو قنات را به جریان آب عظیم باز کند و در آنجا توقف نکند و این باز شدن آب کیلومترها ادامه دارد تا اینکه بانو ماه با دیدن کارخانه ماشین غلات دستور می دهد که بس است! مهاباد علیرغم قدمت تاریخی اش آثار تاریخی زیادی ندارد و دلیل آن بیرون آوردن دو بار سیاه آبی (به گفته ساکنان) است که ظاهراً در زمین مکیده شده و در گل یا نفت خام غرق شده است.

در زیر مهاباد کنونی و ضلع شمال شرقی آن آثاری از دو مهاباد مخروبه دیده می شود. به هر حال نکته قابل بررسی این است که شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد محل سکونت اصلی خانواده رستم دستان، مبارز نامدار ایران، مهاباد و اطراف آن بوده است (مثلاً شهر کوچک کنار مهاباد، زواره، همچنین نام برادر رستم) و وجهی از نام احتمالی اردستان ارگ دستان است).

دکتر غلامحسین صهری استاد دانشگاه شهید بهشتی در شبکه اجتماعی شاعران در شعری زیبا داستان معروف تولد مهاباد را که مردم برای هم تعریف می کردند ارائه کردند.

در سال 1315 بر اساس اقدامات فرهنگستان ایران در آن زمان و بر اساس پیشنهاد نادرست غلامرضا رشید یاسمی و تصویب فرهنگستان، نام شهر ساوج بلاغ مکری در آذربایجان غربی که شهری نسبتاً جدید بود. ، به مهاباد تغییر یافت و به این ترتیب شناخت مهاباد در اصفهان به طور جدی مختل شده است.

اما قابوس و کتاب های معتبر تاریخی معانی مختلفی برای این نام ذکر کرده اند. بنا بر فرهنگ قاطع مهاباد نام اولین پیامبر عجم است که کتابی به نام دساتیر داشته است. سرجان ملکم در کتاب تاریخ ایران از مهابادیان به عنوان اولین سلسله حاکم بر ایران یاد کرده است. با توجه به اینکه در بسیاری از متون قدیمی ماد و ماه یکسان شده اند و نمونه های زیادی در این منطقه وجود دارد، به احتمال زیاد مهاباد یا مهاباد شکل دیگری از مدآباد به معنای سرزمین محل سکونت مادها است.

مهاباد در فرهنگ دخدا

در فرهنگ دهخدا آمده است:

مهاباد از توابع شهرستان گرمسیر شهرستان اردستان با 3513 تن سکنه و محصول آن غلات، پنبه، انار، پشم و روغن است.

کلمه مهاباد در نوشته های فارسی به اشکال مختلف بیان شده و یا به دلیل انتساب به بانی آن، مادر رستم، مهاباد خوانده می شده است.

در مجموع مهاباد در قدیم بلوک مستقلی را تشکیل داد و به تدریج جزء اردستان شد. محیط اطراف آن هموار و هموار و فاصله چندانی با کویر ندارد.

مهاباد دارای 17 رشته قنات و روستاهای اطراف مهاباد سرسبز و زراعی و دارای جمعیت زیادی است. امروزه به دلیل خشک شدن قنوات بیشتر روستاهای اطراف یا خالی از سکنه و یا کم جمعیت است. در شمال و شمال شرق مهاباد روستاها و حتی شهرهای زیادی در حاشیه کویر وجود دارد که در اثر وزش باد و حرکت ماسه‌ها یا زلزله‌ها زیر خاک مدفون شده‌اند و تلی از شن‌ها بر جای گذاشته‌اند. این منطقه از نظر کشاورزی یکی از مناطق حاصلخیز استان است. در گذشته غلات مازاد از این محل به یزد، کرمان و بنادر حمل می شد. امروزه نیز گندم و جو از محصولات اصلی این منطقه است که از سیلو تغذیه می شود. میوه های آن انار، انجیر، انگور کمیاب، توت وحشی، زردآلو و آلو است و محصول اصلی این میوه ها که به نقاط دیگر صادر می شود، انار و انجیر است.