میدان امیرچخماق؛ جاذبه‌ای بی‌همتا در یزد

تودی تریپ: میدان امیر چهمک یکی از معروف ترین نقاط گردشگری یزد و یکی از میادین تاریخی کشور محسوب می شود که همچون نگینی در بافت قدیمی این شهر می درخشد.

این میدان که دارای جاذبه های فراوانی از بازار گرفته تا مسجد و مسجد است، گزینه بسیار خوبی برای گردشگری به شمار می رود. به خصوص در شب که منظره بسیار زیبایی را پیش روی شما قرار می دهد.

جذاب ترین قسمت این میدان ساختمان سه طبقه آن است که قبل از هر جاذبه ای توجه گردشگران را به خود جلب می کند. برای آشنایی بیشتر با این میدان دیدنی با ما همراه باشید.

آشنایی با میدان امیرچحمک

میدان امیر چهمک بازمانده ای از دوره تیموریان در قرن نهم هجری قمری است که توسط امیر جلال الدین چهمک از سرداران تیموری شاهرخ ساخته شده است. وی پس از رسیدن به سمت استانداری یزد به همراه همسرش ستی فاطمه اقدام به ساختن مسجد جامع جدید در «دهوک سفلی» کرد و میدان بزرگی در مقابل آن بنا کرد. این مسجد و میدان بعدها به نام‌های مسجد امیر چهمک و میدان امیرچمک معروف شد. حاکم یزد نیز در اطراف میدان بناهای دیگری مانند آب انبار، نانوایی، بازار، خانقاه، کاروانسرا، حمام، چاه آب سرد و… ساخت.

میدان روبروی مسجد و بازار اصلی در اوایل قرن سیزدهم به حسینیه تبدیل شد. اگرچه در آن زمان از حسینیه استفاده نمی شد. زیرا ساخت چنین فضاهایی از دوره صفویه در ایران رواج یافت. این میدان در زمان شاه عباس صفوی دستخوش تغییرات و مرمت هایی شد که از جمله آن می توان به ساخت میدان کاروانسرا اشاره کرد. شخصی به نام حاجی حسین عطار نیز در زمان فتحعلی شاه قاجار شروع به مرمت بخشهایی از مسجد و گسترش صحن آن کرد.

میدان مذکور مانند برخی از میدان های کشور قبل از دوره پهلوی به محل دفن اموات تبدیل شده بود و عده ای به بهانه وجود حسینیه و برکت آن حضرت اجساد خود را در اینجا دفن کردند. اما با شروع دوره پهلوی این رسم منسوخ شد و پس از تخریب قبور، میدان امیرچمک به حالت سابق بازگشت.

در زمان رضاشاه پهلوی تغییرات زیادی در میدان رخ داد که از آن جمله می توان به نبردهای خیابانی اشاره کرد. این مشکل باعث شکل گیری میدان کوچک و ادغام مسجد با میدان روبروی حسینیه شد. با گذشت زمان تغییرات و دگرگونی های دیگری در این مجموعه به وجود آمد که در نتیجه فقط بدنه جنوب شرقی به عنوان تنها دیوار میدان باقی ماند که بدنه اصلی تکیه امیرچمک است.

قدیمی ترین ساختمان میدان امیرچمک

مسجد امیر چمک

مسجد امیرچخماق که به مسجد جامع نو یا مسجد دهوک نیز معروف است، قدیمی‌ترین بنای مجموعه امیرچخماق است که در ضلع جنوبی میدان قرار دارد. قدمت ساخت این مسجد به سال 841 هجری قمری برمی گردد و از نظر زیبایی، وسعت، اهمیت و اعتبار در میان مساجد شهر یزد، پس از مسجد جامع یزد در رتبه دوم قرار دارد. مسجد امیر چهمک تا دوره محمدشاه قاجار تا حدودی از بافت شهری فاصله داشت. اما به مرور زمان وارد بافت شهری می شود.

یک ورودی مسجد از کوچه مجاور و راه دیگر ورودی از صحن بقعه ستی فاطمه است. بنابراین بین مقبره و مسجد حیاط مشترکی وجود دارد. این مسجد دارای دو شبستان زمستانی و تابستانی است. در محوطه ییلاقی و بر بالای محراب زیبایی که در ضلع جنوب غربی و رو به خیابان است قرار دارد. نکته جالب در مورد کشتی زمستانی این است که در دو طرف سالن قرار دارد و نور آن از سنگ مرمر تامین می شود.

بازار حاجی کنبر

قدیمی ترین قسمت بازار یزد، بازار حاجی کنبر نام دارد که در قسمت شرقی میدان امیرچمک قرار دارد و یادگاری از قرن نهم است. این بازار یکی از بناهایی است که نظام الدین حاجی کنبر جهانشاهی ساخته است. او به دستور جهانشاه کارا کویونلو به حکومت یزد آمد و مکان های زیادی در یزد ساخت که یکی از آنها املاک بازارچه برای خرید و فروش صنایع دستی بود و امروزه به بازار حاجی کنبر معروف است.

دسترسی به میدان امیرچخماق

میدان امیرچحماق آنقدر معروف است که به هر راننده تاکسی می گویید شما را به آنجا می رساند! اما اگر می خواهید در حین گشت و گذار در شهر با پای پیاده از آن دیدن کنید، باید به خیابان های اصلی منتهی به آن یعنی خیابان سلمان فارسی، قیام یا خیابان امام که از دو طرف به میدان می رسد برسید. اما فراموش نکنید که اطراف میدان آسفالت شده و دسترسی خودروها محدود است.

نشانی: میدان امیرچحمک، شهر یزد، استان یزد

روش دسترسی: برای رسیدن به این اثر، می توانید از ماشین شخصی خود استفاده کنید. اما اگر می خواهید از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنید، می توانید از اتوبوس های ترمینال دروازه قرآن – پایانه شهدای محراب یا چهارراه بعثت – خط راه آهن استفاده کنید و در چهارراه شهدا پیاده شوید. پس از کمی پیاده روی به میدان امیرچخماق می رسید.

در هر زمانی از شبانه روز می توانید از این میدان دیدن کنید. به خصوص در شب که نورپردازی خاص آن جلوه متفاوتی را نشان می دهد. قبلاً امکان ورود به قسمت بالایی ساپورت وجود داشت. اما به دلیل حفاظت از این بنای تاریخی دیگر نمی توانید وارد آن شوید.