منطقه حفاظت شده کهیاز؛ نقطه‌ای دیدنی و ممتاز

تودی تریپ: منطقه حفاظت شده بخشی از یک اکوسیستم است که شامل تمام عناصر زنده و غیر زنده از جمله حیوانات (مهره‌داران)، گیاهان، حشرات و بندپایان، جلبک‌ها، قارچ‌ها، باکتری‌ها و تک سلولی و حتی منابع معدنی، شکل‌های زمین و مورفولوژی است. منابع آب و کلیه عناصر فیزیکی آن در قالب طرح های توسعه داخلی مناطق، در سطوح مختلف حفاظتی، به طور کامل و با اهداف مشخص حفاظت می شود.

منطقه حفاظت شده کوهیاز در استان اصفهان یکی از این مناطق حفاظت شده است که از دیدنی های اردستان به شمار می رود. این منطقه در چند سال اخیر به منطقه ای حفاظت شده برای حفاظت از طبیعت و گونه های گیاهی و جانوری تبدیل شده است.

آشنایی با منطقه حفاظت شده کوهیاز

منطقه کوهیاز با وسعت تقریبی 100000 هکتار در شرق شهرستان اردستان در استان اصفهان قرار دارد. ورودی این منطقه تا مرکز شهر حدود 10 کیلومتر فاصله دارد. راه ارتباطی زواره و شهراب، مسیر راه آهن در شمال منطقه و جاده آسفالته اردستان به نایین از حاشیه غربی منطقه می گذرد.

آب و هوای این منطقه گردشگری نسبتاً خشک و بیابانی است و میانگین بارندگی سالانه حدود 80 میلی متر و متوسط ​​دما 17 درجه سانتی گراد است. منبع اصلی تامین آب این منطقه بارندگی در فصول سرد سال است که به صورت چشمه ظاهر می شود و بیشتر دائمی است.

از مهم ترین آنها می توان به چسمه سبز، چسمه چنار، چسمه توت و چسمه بابا احمد اشاره کرد. سنگ های آبی و چندین چشمه در محل های دره باغ، سنجتو، بابا احمد و نصرند از دیگر منابع تامین آب این منطقه است.

این منطقه به دلیل داشتن شرایط خاص جغرافیایی و زیستی و وجود پوشش گیاهی و جانوری مناسب در صورت برنامه ریزی دقیق و حفاظت کافی از ارزش حفاظتی بسیار بالایی برخوردار است. منطقه حفاظت شده کهیاز در حال حاضر یکی از بهترین زیستگاه های هوبره است که از گونه های در خطر انقراض است.

از مهمترین گیاهان منطقه می توان به بادام کوهی، انجیز، گز، تگ، هارشتر، درمنه و کیچ اشاره کرد. آهو، قوچ و میش، روباه شنی، گرگ، شغال و آهو نیز از پستانداران بسیار مهم منطقه محسوب می شوند.

منطقه حفاظت شده کوهیاز با توجه به پتانسیل اکولوژیکی و اقدامات انجام شده در زمینه تامین امکانات حفاظتی توسط کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان و با توجه به ظرفیت های زیست محیطی از اردیبهشت ماه 1381 به عنوان منطقه شکار ممنوع به سازمان حفاظت محیط زیست پیشنهاد شده است. با تلاش ها سرانجام از اول مهرماه 1380 به مدت پنج سال منطقه شکار ممنوع اعلام شد و به همین دلیل امروزه دیگر امکان شکار در این منطقه وجود ندارد.

بازدید از منطقه حفاظت شده کوهیاز

از مهمترین گیاهان منطقه می توان به بادام کوهی، انجیز، گز، تگ، هارشتر، درمنه و کیچ اشاره کرد. آهو، قوچ و میش، روباه شنی، گرگ، شغال و آهو نیز از پستانداران مهم منطقه هستند. همچنین در اینجا کولیک، کبک، زنبور خوار معمولی، کاکائو، خرچنگ و دم خاکستری یافت می شود.

در اردیبهشت ماه سال 1387 با توجه به توانمندی های زیست محیطی و اقدامات انجام شده در زمینه تامین امکانات حفاظتی، کارشناسان اداره حفاظت محیط زیست استان اصفهان منطقه کوهیاز را به عنوان منطقه شکار ممنوع به سازمان حفاظت محیط زیست پیشنهاد کردند. و با اقدامات بعدی در نهایت در تاریخ 11 مهر 1387 به مدت 5 سال منطقه شکار با مشخصات زیر اعلام شد.

منطقه شکار ممنوع کوهیاز با مساحتی بالغ بر 42 هزار هکتار یکی از جاذبه های اردستان و در شرق این شهرستان در استان اصفهان واقع شده است. این منطقه متشکل از دشت‌ها، کوه‌ها و تپه‌های زیادی است که دارای آب و هوای نیمه‌خشک و بیابانی است، در سال 1388 منطقه شکار ممنوع اعلام شد و در سال 1388 به منطقه حفاظت‌شده تبدیل شد.

این منطقه از شمال به جاده زواره روستای شهراب و راه آهن، از شرق به راه آهن نایین و از جنوب به روستای کوهیاز منتهی می شود. کوهیاز یکی از بهترین زیستگاه های هوبره در استان اصفهان به شمار می رود.

برای دسترسی به منطقه حفاظت شده کوهیاز ابتدا باید به شهر اردستان در شمال شرقی شهر اصفهان برسید. پس از رسیدن به اردستان به سمت شرق شهر اردستان و شهرک زواره حرکت کنید. در مسیر زواره به نایین تابلوی جاده فرعی روستای همت آباد را می بینید که شما را به روستای کوهیاز می رساند. منطقه حفاظت شده کوهیاز در حاشیه این روستا قرار دارد.

منابع اصلی تامین آب منطقه از باران هایی است که در فصول دیگر به صورت چشمه ظاهر می شود و بیشتر دائمی است. از جمله این چشمه ها می توان به نیار، توت، بابا احمد و … اشاره کرد.

از مهم ترین دشت های این منطقه می توان به دشت دره باغ، انجله، ارتفاعات کوهیاز و کوه سیاه اشاره کرد. این منطقه یک کریدور مهاجرت حیات وحش بین منطقه شکار ممنوع شرقی به سمت شمال و منطقه حفاظت از کرکس در غرب محسوب می شود و در حال حاضر توسط یک پایگاه حفاظت از محیط زیست محافظت می شود.

در اردستان به دلیل خشکسالی و شرایط خاص طبیعت وحشی در نقاط مختلف، چهار چشمه در منطقه حفاظت شده اردستان ساختند.

در سال های اخیر تاکنون خیرین در اردستان به حرکات طبیعت دوستانه و ادای نذورات مختلف مرتبط با حیات وحش پرداخته اند. این مردم طبیعت دوست با عرضه علوفه و تهیه آب آشامیدنی در نقاط مختلف به ویژه مناطق حفاظت شده اردستان به کمک محیط بانان آمده اند.