معماری حیرت‌آور کاروانسرای قصر بهرام سمنان

تودی تریپ: در دامنه شمالی ارتفاعات سیاهکوه در پارک ملی کویر مجموعه ای تاریخی متشکل از کاخ های شاه عباس، عین الرشید و حرم سرا قرار دارد.

مهمترین بنای سیاکوه و تنها مکانی که امکان اقامت گردشگران را فراهم می کند، کاخ بهرام است که قدمت آن به دوره ساسانی می رسد.

این بنا را بهرام گور ساخته و شاه عباس صفوی آن را مرمت کرده است.

این کاروانسرا بیشتر به کاروانسراهای شهری شباهت دارد تا کاروانسراهای میانی و برخی کارشناسان بر خلاف نام آن، محل اقامت شاهان صفوی در سفرها و شکارها به شمار می رفته است.

معماری شگفت انگیز کاروانسرای کاخ بهرام

کاروانسرای قصر بهرام به دلیل معماری و ساختار سنگی آن قابل توجه است. برخلاف کاروانسراهای موجود در ایران، در ساخت این بنا از خشت استفاده نشده و تماماً از سنگ ساخته شده است.

این بنا در طول سال ها به خوبی حفظ شده است و هنوز هم قابل سکونت است.

کاروانسرای کاخ بهرام از چهار برج نیم دایره و 24 اتاق مشرف به یک حوض مستطیل شکل تشکیل شده است.

در نزدیکی این بنای باستانی آثار تاریخی دیگری نیز وجود دارد. از آنجایی که در گذشته تنها پادشاهان از کاروانسرا اصلی استفاده می کردند، کاروانسرای دیگری در نزدیکی کاروانسرا اصلی برای مردم عادی ساخته شد.

همچنین می توانید خرابه های کاخی به نام «حرمسرا» را که در جنوب کاخ بهرام قرار دارد، ببینید.

سیستم آب یکی دیگر از شاهکارهای بنا است، آب این بنا از چشمه سیاه می آید.

آب درست به حیاط مرکزی کاروانسرا در مسیر آبی که از تخته سنگ های سفید تراشیده شده است منتقل می شود.

همچنین می توانید از چشمه دیدن کنید زیرا این چشمه در 5.7 کیلومتری ساختمان عمارت قرار دارد.

در ساخت این کاروانسرا برخلاف بسیاری از آثار تاریخی دوران صفویه که «آجری» هستند از «سنگ» استفاده شده است.

به همین دلیل این بنا تا به امروز حفظ شده و هنوز هم استفاده خوبی دارد.

نشانه هایی شبیه به حروف انگلیسی در برخی از سنگ های این بنا به چشم می خورد.

این امر احتمال حضور فرد غیر ایرانی را در حین ساخت و ساز ساختمان یا پس از آن افزایش می دهد.

یکی از جلوه های زیبای این کاروانسرا مربع شکل و دیوارهای کرم آن است.

سنگ های این بنا رنگ های روشنی دارند و در ناحیه کویری در برابر رنگ تیره سیاکو به وضوح نمایان می شوند.

به لطف این ویژگی چه در روز و چه در شب مسافران به راحتی می توانند این کاروانسرا زیبا را ببینند و پیدا کنند.

ممکن است برخی از سنگ های این کاخ از دل کوه سیاه تراشیده شده باشد زیرا یک قسمت از کوه نسبت به سایر قسمت ها نرم تر و راحت تر تراشیده شده است.

علاوه بر این، چهار برج نیم دایره در چهار گوشه این بنای تاریخی وجود دارد که احتمالاً برای نگهبانی استفاده می شده است.

این کاروانسرا زیبا به صورت چهار ایوانی ساخته شده است، اما برخلاف بسیاری از کاروانسراها، این بنا دارای دو ورودی به سمت شمال و جنوب است.

درب جنوبی معمولا برای دسترسی سریع و آسان به کوه استفاده می شود.

ویژگی های جالب کاروانسرای قصر بهرام

ورودی شمالی و جنوبی کاروانسرا دارای دو در است که هر کدام بنای متفاوتی دارند. یکی از آنها مستطیل است، اما دیگری قوسی است. در سر در شمالی که ورودی اصلی این کاروانسرا محسوب می شود، سنگ هایی با تراشکاری هنرمندانه وجود دارد.

فضای داخلی کاروانسرای کاخ بهرام هشت ضلعی است و 24 اتاق در اطراف خود دارد. پشت این دیوارها ساختمانی دو طبقه قرار دارد. طبقه اول محل نگهداری حیوانات و طبقه دوم محل استراحت و آشپزی خادمان و کارگران کاروانسرا بود.

در وسط حیاط حوض مستطیل شکلی قرار دارد که حدود ۲ متر عمق دارد. در قسمت غربی این دریاچه بنایی مخصوص شاه وجود دارد. این کاروانسرا دارای دو حیاط است. به احتمال زیاد یکی از این دربارها مخصوص مسافران یا مردم عادی و دیگری برای درباریان، بستگان شاه و بازرگانان ثروتمند بوده است. این دو حیاط به یکدیگر متصل هستند اما هر کدام دارای ورودی جداگانه ای هستند.

چیزی که کاخ بهرام را از دیگر کاروانسراها متمایز می کند موقعیت خوب و مناسب آن است که در کنار عواملی مانند کمبود آلودگی نوری و هوای پاک آن را به یکی از محبوب ترین مقاصد رصد ستارگان تبدیل کرده و کاوشگران زیادی برای گذراندن شب در آن به این کاروانسرا می روند. و از ستاره ها لذت ببرید و آنها را تماشا کنید. برای بازدید از این جاذبه نیازی به پرداخت هزینه ورودی ندارید، اما برای دریافت مجوز از سازمان میراث فرهنگی گرمسار باید هزینه کمی پرداخت کنید.

این کاروانسرا مربوط به دوره ساسانی است که توسط شاه بهرام ساسانی یا بهرام گور ساخته شده و شاه عباس صفوی آن را بازسازی کرده است.

این بنا با نام‌های دیگری مانند کاروانسرای عباس آباد و کاروانسرای شاه عباسی نیز شناخته می‌شود و امروزه جایگاه شکارگاه پارک ملی کویر را در خود جای داده است.