مسجد ملک زوزن کجاست؟

تودی تریپا _ خدمات توریستی: زوزن شهری در 168 کیلومتری جنوب تربت حیدریه و 60 کیلومتری جنوب غربی حف است.

این شهر در گذشته مرکز استان زوزن یکی از استان های دوازده گانه بخش نیشابور خراسان بزرگ محسوب می شد.

در نزدیکی شهر آتشکده ای وجود داشت که برخی آن را با نام شهر مرتبط می دانند. شهر کویری زوزن که زمانی زادگاه سیاستمداران، وزرا، شاعران و حقوقدانان بود، قرن هاست که ساختمانی باشکوه و منحصر به فرد را در خود جای داده است.

مسجد ملک زوزن یادگار ارزشمندی است که در این شهر به جا مانده است.

آشنایی با مسجد ملک زوزن

یکی از بناهای رفیع و تاریخی حف که بر بستر وسیع دشت زوزن با ارتفاعی استوار و در امان از باد و باران است، مسجد-مدرسه ملک زوزن است.

شهر تاریخی زوزن با وسعت تقریبی 35 هکتار از قرون اولیه اسلامی تا حمله مغول از شهرهای فعال و دارای اهمیت سیاسی و اجتماعی در خراسان محسوب می شد.

ارگ و مسجد تاریخی ملک زوزن نمونه ای از دوران شکوه این خطه از خراسان است.

عظمت و شکوه مسجد زوزن نه تنها در این دشت خشک بلکه در استان خراسان بی نظیر است. این بنا حدود 120 سال است که در تاریخ ایران می درخشد و رونق می گیرد.
مسجد ملک زوزن در 60 کیلومتری جنوب غربی حف در زوزن قرار دارد.

مسجد ملک زوزن تنها بنای خشتی برجای مانده از بقایای شهر تاریخی زوزن و یادگاری گرانبها از شکوه این سرزمین است. این بنا دومین مسجد تاریخی دوره خوارزمشاه است.

تاریخچه بنا در کتیبه آجری سمت چپ ایوان قبله مشهود است که تاریخ ربیع الاول 615 هجری قمری را نوشته است. جزئیات این بنا بر اثر حمله مغول و مرگ قوام الدین ناتمام ماند تا اینکه در زلزله سال ۷۳۷ هجری قمری ویران شد.

به گفته آندره گدار فرانسوی، این مسجد یکی از مساجد دو ایوانی است و به سبک خراسانی ساخته شده است.

آنچه از معماری بنا باقی مانده، دو ایوان کوچک و بزرگ در ضلع شرقی و غربی روبه روی یکدیگر است که هسته بنای عظیمی را تشکیل می‌داد که به عنوان مسجد-مدرسه و بر اثر یورش‌های ارتش مغول در سال 617 هجری قمری تأسیس شد. ساخت آن نیمه تمام است

نمای ایوان شرقی دارای کتیبه ای به خط کوفی و ​​تزئینات آجری با تلفیقی از کاشی های فیروزه ای رنگ با نقوش هندسی و دو ستون تزیینی نما است.

نمای ایوان غربی نیز با محراب ساده و عناصر تزئینی ارزشمندی مانند آجرکاری و تلفیق آن با کاشی های هندسی و گیاهی تزیین شده است.

بالای محراب و محوطه حرم، تزئینات بسیار ظریفی از کاشی های فیروزه ای و لاجوردی با زمینه آجری وجود دارد.

در حین کاوش ها محراب دیگری نیز کشف شد که احتمالاً به مسجد قبلی که در این محوطه وجود داشته متصل است.

این محراب در قرن ششم یا هفتم ساخته شد و پس از تخریب مسجد و این محراب، در دوره ایلخانان مسجد جدیدی در این مکان ساخته شد.

سفال های یافت شده در این مسجد کاملاً لعاب ایلخانی دارد و شبیه سفال و کاشی های سلطانیه است.

امروزه از مسجد ملک زوزن جز دو ایوان مجزا چیزی باقی نمانده که پایه اصلی ایوان ها مربع های غول پیکر است. ضخامت دو ایوان 6*6 متر و فاصله آنها از یکدیگر 45 متر و ارتفاع باقی مانده بیش از 18 متر است که در طول تاریخ بر اثر جنگ های داخلی و بی توجهی دولت های وقت و طبیعی ویران شده است. بلایا، بنابراین کتیبه های مسجد یک کتیبه نیستند، اغلب گم می شوند.

فرمت آجرهای به کار رفته در این اثر تاریخی ۲۵×۳۵ سانتی‌متر است، اما سایر ردیف‌های آجری که برای تشکیل کتیبه‌ها و سایبان استفاده شده‌اند، فرمتی حدود نیم متر در نیم متر دارند. این بنای باشکوه مشرف به بلندترین و بزرگترین ایوان های استان خراسان رضوی است.

این مسجد یکی از بناهای کمیاب تاریخی ایران است که با کاشی های دو رنگ تزئین شده است. کاشی‌های لعاب‌دار لاجوردی و فیروزه‌ای از عظمت و قدمت این مسجد تاریخی حکایت می‌کند و تماشای آن انسان را شگفت‌زده می‌کند.

موقعیت مسجد ملک زوزن

خواف یکی از شهرهای استان خراسان رضوی است که به مهد موسیقی سنتی ایرانی معروف است.

این شهر که قدمتی طولانی در تاریخ ایران دارد، بناهای قدیمی زیادی دارد. اگر از این استان گذر کردید، پیشنهاد می کنیم از یکی از مکان های معروف خواف، مسجد ملک زوزن خواف دیدن کنید.

تاریخچه مسجد ملک زوزن خواف به زمان خوارزمشاهیان می رسد که در سال 615 هجری قمری ساخته شده است.

گردشگران با بازدید از این مسجد که یکی از قدیمی ترین بناهای ایرانی است، معماری زیبایی از هنر مردمان این دیار را می بینند که با کاشی های لاجوردی تزئین شده و می تواند نظر هر هنردوستی را به خود جلب کند.

• نشانی: استان خراسان رضوی، شهر خواف، بخش جلگاه زوزن، بخش زوزن، در دو کیلومتری شمال غربی روستای زوزن.

مسجد ملک زوزن در 60 کیلومتری جنوب غربی حاف قرار دارد. این مسجد تنها بنای خشتی به جای مانده از بقایای شهر تاریخی زوزن و یادآور شکوه این منطقه است.

بهترین راه برای رسیدن به مسجد ملک زوزن روستای زوزن از ابتدای شهرک حف است. از میدان راه آهن خوا وارد جاده خواف – تایباد شوید و 13 کیلومتر را طی کنید تا به جاده فرعی نیشتیفان – بیاس آباد برسید.

این مسیر را طی کنید تا به مقصد نهایی خود، روستای زوزن برسید.

مسجد ملک زوزن در میانه راه روستای قاسم آباد به روستای زوزن قرار دارد.