مسجد جامع اردکان یزد را باید دید

تودی تریپ: مسجد جامع اردکان یکی از آثار تاریخی و اماکن دیدنی اردکان در بافت قدیمی شهر و متعلق به دوره صفویه است.

ایوان و گنبد این مسجد در طول 500 سال گذشته بارها بازسازی شده است.

این مسجد دارای زیر بنای بوده که قدمت آن به سال 1016 برمی گردد و هم اکنون در موزه مردم شناسی اردکان نگهداری می شود.

سردر زیبا و گرانبهای مسجد با صدها تکه چوب پنج ضلعی، با ظرافت تمام ساخته شده است.

دماغه در نیز دارای چهار قطعه فلزی است (و چهار قطعه دیگر خالی است) که روی آن عبارت «الله» و «محمد» به خط کوفی نوشته شده است.

این اثر در تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۲۳۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

درباره مسجد جامع اردکان

اگر بنای مسجد اردکان را در تاریخ بگیریم به دوره صفویه می رسیم که حدود قرن هفتم است. برخی از باستان شناسان قدمت این مسجد را به قرن دهم می دهند.

برخی منابع عدد 7 را تقویم قمری و عدد 10 را تقویم شمسی می دانند. با عبور قدرت بین تیموریان و صفویان در این سال ها، برخی این مسجد را مسجد تیموریان می دانند.

اگر به دنبال تاریخ مشخص تری هستید، مسجد اردکان قدمتی 500 ساله دارد.

هر بار که این مسجد مرمت می شد قسمت های دیگری به آن اضافه می شد. در موزه مردم شناسی اردکاناسنادی وجود دارد که این بازسازی ها را تأیید می کند. مثلاً سندی وجود دارد که در آن دستمزد صنعتگر و کارگران یکی از مرمت ها 135 تومان ذکر شده است.

در سال 1340 محراب زیبای تابستانی این مسجد در جریان بازسازی به کلی تخریب شد. قبل از سال 1358 در قسمت شمالی مسجد اردکان یک هشتی اصیل وجود داشت که از دو طرف وارد مسجد می شد.

این دهلیز نگهبان مسجد بود و عابران را از دیدن فضای داخلی مسجد و نمازگزاران باز می داشت. اما متأسفانه پس از مرمت، هشتی زیبای مسجد را به بالکن تبدیل کردند.

دلیلش را باید از اولیای امر بپرسید. اخیراً قسمت جدیدی به این مسجد اضافه کرده اند که به آموزش و تلاوت قرآن اختصاص دارد. این بخش جدید اتاق مطالعه نام دارد.

محققان بر این باورند که ساختمان دیگری در همان منطقه از بررسی ها تا عمق 5 متری وجود داشته است. اما اکنون هیچ اثر ملموسی از این بنا برای بازدیدکنندگان باقی نمانده است. مسجد جامع اردکان زیر نظر سازمان میراث فرهنگی است و در سال ۱۳۷۷ به ثبت رسیده است.

در بزرگ چوبی مزین به عبارات کوفی قرآن و کلون های کوچک اژدهای دو سر با دهان باز، گواه دوران تیموریان مسجد جامع اردکان است.

بعد از درب مسجد قدیمی ترین اشیاء باقی مانده; قرآنی از سال 877 هجری قمری، قرآنی قدیمی از سال 969 هجری قمری و همچنین زیله ای از سال 975 هجری قمری موجود است که در «موزه مردم شناسی اردکان» نگهداری می شود.

سنگی به نام پلکان حضرت علی و چاه و راهروی «صاحب الزمان» نیز در این مسجد یافت می شود که همواره محل نهضت امام جمعه و مورد احترام مردم بوده است.

در اولین دوشنبه هر ماه قمری، بانوان متدین این دیار گنبد مسجد جامع را دور می زنند و برای کبوتران غله می ریزند، سپس با روشن کردن شمع، نخود پاشیدن و … به نیازهای آنان می پردازند.

در مجموع شهرستان اردکان حدود 53 اثر تاریخی دارد که 20 اثر آن در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کلون های کوچک این در به شکل سر اژدها با دهان باز است که برای هر بیننده ای جالب به نظر می رسد. حزب قرآن به جا مانده از سال 904 هجری قمری قدیمی ترین شیء این مسجد به شمار می رود.

قرآن قدیم در این مسجد مربوط به سال 999 هجری قمری است. همچنین زیلویی به سال 1005 هجری قمری از آثار این مسجد قدیمی است که هم اکنون در موزه مردم شناسی اردکان نگهداری می شود.

به گفته مورخان در قسمت تابستانی این مسجد چراغ پیه ای وجود داشته که پس از برق انداختن مسجد به سرقت رفته است.

به گفته خادم این مسجد، این چراغ از طلای سفید خالص ساخته شده است. در محلي كه محل پاي حضرت علي (ع) است، سنگي باقي مانده است. در این مسجد وجود دارد. چاه و دالانی نیز وجود دارد که به چاه و دالان صاحب الزمان معروف است.

آدرس مسجد جامع اردکان

برای بازدید از این مسجد باید به مرکز ایران سفر کنید. شهر اردکان در نزدیکی شهر یزد قرار دارد و این مسجد جایی در قلب این شهر است.

در بافت تاریخی اردکان، همین طور که در بازار چهارسوک قدم می زنید، می توانید از مسجد جامع نیز دیدن کنید.

این مسجد از خشت ساخته شده است دیدنی های اردکان دارای شبستان، گنبد بزرگ و ایوان بلندی است. در صحن این مسجد که به صاحب الزمان معروف است، چاه و راهرویی وجود دارد.

در گذشته نمازگزاران برای وضو به این چاه می رفتند.

شهرهای یزد به دلیل مجاورت با کویر دارای آب و هوای گرم و خشک هستند. تابستان اردکان گرم و طاقت فرسا است و گاهی دمای هوا به 45 درجه سانتیگراد می رسد.

اگر در زمستان به این شهر بروید، باید دمای زیر صفر و سرمای استخوان سوز را تحمل کنید.

بهترین زمان برای بازدید از مسجد جامع اردکان و سفر به یزد از ابتدای اسفند تا اوایل اردیبهشت خوب.

هوای اردکان بهاری است و گشت و گذار در شهر بسیار مفرح است. یادتان باشد مسافران زیادی در تعطیلات عید به یزد سفر می کنند.

اگر دوست ندارید در روزهای شلوغ سفر کنید، پیشنهاد می کنم اوایل پاییز به این شهر سفر کنید.

برای بازدید از مسجد جامع اردکان باید به استان یزد سفر کنید. اگر نقطه شروع شما تهران باشد پس از طی 565 کیلومتر به اردکان می رسید.

از بلوار امام خمینی (ره) عبور کرده و به سمت بافت قدیمی شهر بروید. در این زمینه از هرکسی که بخواهید راهنماییتان می کند. محل دقیق مسجد روبروی خیابان آیت الله فکور است.

نشانی: استان یزد، اردکان، بلوار امام خمینی، روبروی خیابان آیت الله فقور