تودی تریپ: قنات با توجه به شرایط اقلیمی ایران و تجلی تمدن در ایران باستان روشی بدیع و منحصر به فرد در زمینه آبرسانی است.
در حال حاضر هزاران قنات در ایران وجود دارد که بسیاری از آنها هنوز فعال هستند.
قنات های گناباد به دو گروه کوهستانی و دشتی تقسیم می شوند. قنات های کوهستانی گناباد که معمولاً در دره های شیب دار حفر می شوند، از آب باران و برف تغذیه می شوند.
دبی آب آنها بین 1 تا 25 لیتر در ثانیه است.
طول این قنات ها بین 50 تا 500 متر و عمق چاه های آنها بین 3 تا 20 متر است، اما قنات های معمولی که در زمین های نسبتاً هموار حفر می شوند باید مسیر طولانی را طی کنند تا به سطح آب های زیرزمینی برسند. بنابراین از چنان عظمتی برخوردارند که به نظر می رسد از محدوده امکان بشر خارج است.
قنات کصبه بزرگترین قنات گناباد و شاید یکی از شگفتی های ایران و تاریخ تمدن بشری است که از گذشته های دور توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.
عمق چاه قنات کسبه
معماری قنات گناباد آنقدر متفاوت و جالب است که حتی توجه جهانیان را به خود جلب کرده است.
طول این کالسکه 33 کیلومتر است عمق طول آن 300 متر است و دارای دو بارگاه اصلی به نام های کاسبا و دولاب است. این چاه از 472 حلقه چاه تشکیل شده است.
چیزی که همگان را متعجب کرد این بود که چگونه ممکن است در این دوره بدون امکانات، یک قنات بزرگ بدون هیچ اشتباه و نقصی ایجاد کند! قدمت این قنات مربوط به ۲۵۰۰ تا ۲۷۰۰ سال پیش است و نماد تمدن ایرانی و نبوغ آن دوره است.
مادر چاه بزرگترین و عمیق ترین چاه در هر ردیف قنات نامیده می شود. به عبارت دیگر مادر چاه دورترین چاه از دهانه یا مظهر اصلی قنات است.
وقتی در دامنه کوه ها و شیب های تند (همسطح زمین) شروع به ساختن قنات کردند، بالاخره به مادر چاه رسیدند.
چون قنات شهر پر آب و عمیق است، با نزدیک شدن به قسمت های اخیر، آب از دیوارها جاری می شود.
این گمانه اولین چاهی بود که در قنات شهر حفر شد. برای تعیین میزان آبیاری قنات و ظرفیت آب زیرزمینی، حفر چاه ها در حال انجام است.
عمق چاه در هر بخش نسبت به عمق آب زیرزمینی متفاوت است.
اگر گمانه در عمق پیش‌بینی شده توسط مارپیچ به سطح آب زیرزمینی برسد، چاه اصلی قنات محسوب می‌شود. در غیر این صورت مردی که قنات یا منیزیاها را حفر می کند باید به حفر زمین ادامه دهد تا به مادر چاه برسد.
طول قنات در شهر گناباد
این قنات یکی از شگفت انگیزترین پدیده های دست ساز بشر و نماد هماهنگی انسان و طبیعت است که یکی از دیدنی های گناباد است و در منتهی الیه جنوب غربی شهر و در یک کیلومتری گناباد تا کهک و 271 کیلومتری آن قرار دارد. جنوب مشهد.
این قنات که قدمت آن به ۲۵۰۰ تا ۲۷۰۰ سال پیش بازمی‌گردد، در سال ۱۳۷۹ توسط سازمان میراث جهانی به شماره ۲۹۶۳ به‌عنوان اثر ملی به ثبت رسیده و در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز قرار دارد.
این قنات به طول 33 کیلومتر از دو نهر اصلی به نام های قصبه و دولاب تشکیل شده است که در مجموع دارای 427 حلقه چاه می باشد.
حفر کانالی در این مقیاس به عمق 340 متر و حجم بیش از 73 میلیون متر مکعب، کاوشی در عمق 300 متری، بدون کوچکترین خطایی در مسیر شیبدار دوره هخامنشی، شاهکاری بی نظیر در جهان.
این قنات شگفت انگیز یکی از پرآب ترین قنات های ایران است و دبی آب آن که حدود 150 لیتر در ثانیه است در طول سال تقریبا ثابت است.
در گذشته آب این قنات تا 34 کیلومتری شمال مظهر حمل می شد و سطح وسیعی از زمین های کشاورزی را آبیاری می کرد.
این کاریز که یکی از شاهکارهای آبی جهان و از نقاط دیدنی استان خراسان رضوی است از دو نهر اصلی و شش انشعاب تشکیل شده و سرچشمه آن در دامنه شمالی سیاه کوه و خروجی فعلی قنات قرار دارد. در قسمت جنوبی محله معروف به کاسبه شهر (خلیج شرقی).
قنات کسبه گناباد از میانه اراضی شرق گناباد در ضلع جنوب غربی محلی معروف به «برجعلی زمان» از داخل رسوبات ریزدانه شروع شده و طول کلی دارد. 33 هزار و 133 متر در یک نهر اصلی «کسبه» و چهار نهر منشعب از آن، دولاب نو قدیم، میدان فرعی اول کسبه و میدان فرعی دوم نام دارد.
نشانی: ایران، استان خراسان رضوی، گناباد، یک کیلومتری مسیر گناباد – کاخک
سفر با ماشین شخصی از تهران به گناباد بدون توقف در مسیر تقریبا 10 ساعت طول می کشد زیرا فاصله تهران تا گناباد 910 کیلومتر است.
پس برای یک سواری طولانی آماده شوید!
مسیرهای دسترسی به گناباد و قنات کسبه با خودروی شخصی از تهران به شرح زیر است:
- از شمال: جاده مشهد – تربت حیدریه
- از سمت غربی: جاده بجستان – گناباد
- از سمت شرق: جاده بیرجند – قاین
- از سمت جنوب: جاده طبس – فردوس
