قلعه دختر فیروزآباد کجاست؟

تودی تریپ: وقتی حدود 99 کیلومتر در جاده شیراز – فیروزآباد رانندگی کنید، ساختمانی به نام قلعه دختر را در دامنه کوه های مشرف به جاده می بینید.

علت نامگذاری این قلعه این است که عده ای این مکان را متعلق به آناهیتا (خدای آب ها) می دانند و برخی دیگر این قلعه را به دلیل مسیر صعب العبور و صعب العبور دور از دسترس می دانند.

این قلعه برای حفاظت از پایتخت ساسانی به دستور اردشیر بابکان ساخته شد و تا پایان حکومت اشکانیان قلعه ماهم برای حفاظت و نگهبانی بود.

موقعیت قلعه دختر فیروزآباد

قلعه دختر یکی دیگر از بناهای بازمانده از دوران ساسانی است که در نزدیکی شهر فیروزآباد در استان فارس قرار دارد.

این قلعه یک دژ دفاعی و مانع مهمی برای جلوگیری از عبور دشمن از دره تنگاب بوده و توسط اردشیر بابکان، مؤسس سلسله ساسانی در سال 224 میلادی ساخته شده است.

وی این قلعه را قبل از جنگ با اردوان پنجم پادشاه اشکانی و زمانی که می خواست بر منطقه فارس تسلط یابد، بنا کرد.

قلعه دختر بر فراز کوهی در مجاورت جاده بنا شده است و بنای آن در امتداد پستی و بلندی های کوه به شدت امتداد دارد.

شکل کلی قلعه ذوزنقه‌ای است و دامنه‌ای از قسمت‌های پست منتهی به دره تنگاب تا بلندترین قسمت کوه را در بر می‌گیرد.

گنبد گرد این بنا که قسمت هایی از آن فروریخته است یکی از دیدنی ترین قسمت های آن است.

قلعه دختر در مجموع 2300 متر مربع مساحت دارد و از سنگ خرد شده، گچ دست کوب و ملات ساروج ساخته شده است.

پس از خروج از شهر شیراز و گذر از فرودگاه به روستایی به نام فسا می‌رسید، سپس به کوار می‌روید و پس از حدود ۱ ساعت رانندگی، مناظر زیبایی مانند دشت‌های سرسبز و سد را می‌بینید.

در پای قلعه یک پارکینگ وجود دارد و تله کابین هم برای بالا رفتن از کوه وجود دارد، اما اغلب بسته است.

فیروزآباد مرکز شهری به همین نام در استان فارس در 110 کیلومتری جنوب شیراز واقع شده است.

قلعه دختر فیروزآباد متعلق به اوایل قرن سوم میلادی است که در قسمت شمالی این شهر و بر روی تپه مشرف به جاده فیروزآباد – کوار واقع شده است.

این بنا برای حفاظت از شهر تاریخی غور (فیروزآباد کنونی) پایتخت ساسانیان ساخته شده و در نزدیکی نقش برجسته دره تنگاب قرار دارد.

قلعه دختر برای دفاع از این شهر در برابر آخرین پادشاه اشکانی، بر فراز کوهی و در فاصله 10 کیلومتری فیروزآباد ساخته شده است.

این قلعه در 14.5 کیلومتری (15 دقیقه با ماشین) شهر تاریخی گور قرار دارد.

برای بازدید از قلعه دختر می توانید از شیراز مرکز استان فارس بروید. از جنوب شهر شیراز، پس از عبور از فرودگاه و پل فسا، مسیر خود را به سمت جاده شیراز به سمت فیروزآباد ادامه دهید.

این جاده از میان کوه ها، دشت های سرسبز و شهر کوار می گذرد و پس از طی حدود 90 کیلومتر به دره تنگ آب می رسد.

پس از یک شیب نسبتا تند در 10 کیلومتری فیروزآباد به ایستگاه تله کابین و پارکینگ و سرویس بهداشتی قلعه دختر می رسید.

برای ورود به قلعه دختر فیروزآباد نیز می توانید از تله کابین استفاده کنید. اما معمولا این مجموعه فعال نیست و باید از راه پله های مارپیچ به سمت ورودی قلعه ادامه دهید.

معماری دیدنی قلعه دختر فیروزآباد

استحکامات قلعه دختر فیروزآباد با زیربنای بیش از 2000 متر مربع از قسمت های پایین دره تنگاب شروع شده و تا بلندترین نقطه کوه امتداد می یابد.

بنای اصلی این قلعه در بلندترین نقطه کوه قرار دارد و با مصالحی چون گچ و قلوه سنگ ساخته شده است.

دیوارهای اطراف قلعه دختر بر فراز و فرودهای طبیعی کوه و صخره های شیب دار بنا شده است.

به نظر می رسد این کمربند محافظ حدود 6-7 متر ارتفاع داشته است.

قلعه دختر فیروزآباد از سه جهت شمال، غرب و جنوب توسط صخره های بلند کوهستانی محصور شده است.

در ضلع شرقی در فاصله یک کیلومتری بقایای دیوار سنگی مستحکمی دیده می شود که مانع نفوذ مردم از این سمت می شود.

بر روی تمام صخره های اطراف برای محافظت از ساختمان مرکزی برج های دیده بانی ساخته شده است و تنها راه ورود به قلعه از طریق راه پله ای در قسمت جنوبی قلعه است که هنوز پابرجاست.

قلعه دختر به دلیل محصور شدن در میان صخره های کوهستانی غیر قابل نفوذ است و تنها راه ورود به آن پلکانی در قسمت جنوبی قلعه است.

در قسمتی از قلعه دختر فیروزآباد ورودی غاری دیده می شود که بر اساس کاوش های انجام شده راه ارتباطی مخفی به شهر اردشیر خوره (شهر باستانی غور) بوده است.

این مسیر ارتباطی در گذشته برای رساندن نیروی انسانی و مواد غذایی به قلعه در هنگام حملات دشمن مورد استفاده قرار می گرفت.

بنای اصلی قلعه دختر فیروزآباد که جزء مسکونی و سلطنتی آن محسوب می شود در سه سطح و به صورت سه ساختمان پلکانی طراحی شده است.

این بنا به شکل مستطیل به طول 120 متر و عرض 40 متر است. هر یک از این سه بخش معماری خاصی دارند و توسط یک راه پله مارپیچ به بخش های دیگر متصل می شوند.

در مرتفع ترین و منتهی الیه ترین قسمت کاخ آثاری از دهلیز و تالار باشکوهی وجود دارد که بقایای گنبدی بر روی آن باقی مانده است.

به نظر می رسد قسمتی از دیوارهای این قلعه که از صخره ها به سمت رودخانه امتداد دارد، برای محافظت از جاده عبوری از کنار قلعه ساخته شده است.

دیوارهای بیرونی، مانند دیوارهای قلعه، با گچ بری سیمانی و قالب‌گیری‌های عمودی کم عمق تزئین شده‌اند.

کنده کاری های گچ بری در قلعه دختر فیروزآباد بسیار شبیه به تزئینات هخامنشی در تخت جمشید است.

قلعه دخترانه فیروزآباد از قسمت‌های مختلفی مانند تالار، ایوان، اتاق‌های تودرتو، برج دیده‌بانی، راهرو، آب انبار، حیاط مرکزی و راه پله‌های مارپیچ تشکیل شده است.

این قلعه ابتدا با نظارت محققان سوئیس و سازمان یونسکو مورد کاوش قرار گرفت و بعدها به دلیل آسیب شدید زلزله توسط سازمان میراث فرهنگی مرمت شد.

متأسفانه امروزه بسیاری از اتاق ها، راهروها و دیوارها تخریب شده و از فشار طاق بر آنها آسیب جدی دیده است.