قبر رضا شاه کجاست و چه بلایی سر جنازه او آمد؟

تودی تریپ: رضاشاه که با عنوان رسمی اعلیحضرت همایونی شاهنشاه خطاب می شد، بنیانگذار سلسله پهلوی بود که از سال 1304 تا 1320 پادشاه ایران بود. وی قبلاً وزیر جنگ از سال 1300 تا 1304 و وزیر رئیس جمهور بود. از سال 1302 تا 1304 رضاشاه که برای جمهوری خواهی تلاش ناموفقی داشت، در اواخر دوره قاجار به سلطنت رسید و با اشغال ایران توسط متفقین و واگذاری سلطنت به ولیعهد خود محمدرضا پهلوی از سلطنت کناره گرفت.

روایتی از مرگ رضاشاه و تشییع جنازه رضاشاه

او حدود 5 ماه در جزیره موریس زندگی کرد. پس از 5 ماه رضا شاه به ژوهانسبورگ منتقل شد. رضا شاه سرانجام در 4 مرداد 1323 پس از سکته قلبی دوم در ژوهانسبورگ درگذشت.

جسد رضاشاه پس از مرگ به صورت مومیایی شده به قاهره مصر منتقل شد و در مسجد رفاعی به خاک سپرده شد. تعداد زیادی از منابع دلیل این ودیعه را عدم پرداخت مهریه فوزیه همسر مطلقه محمدرضا پهلوی عنوان کرده اند.

برای انجام مراسم رسمی تشییع جنازه در مصر، شمشیر طلایی رضاشاه که با نگین ها و سنگ های قیمتی پوشیده شده بود به قاهره فرستاده شد تا طبق آداب دربار جنازه را پیشاپیش حمل کند، اما ملک فاروق این شمشیر گرانبها را به دست گرفت. به کاخ پس از پیروزی در مراسم سلطان و بازدیدهای مکرر هیئت ایرانی برای بازپس گیری آن ناموفق بود. ماجرای ربوده شدن شمشیر خاتم شده رضاشاه توسط ملک فاروق پس از کودتای ضد سلطنتی مصر در سال 1953 در مطبوعات مصر منتشر شد، اما دولت جمهوری مصر نیز مدعی شد که اثری از این شمشیر به دست نیامده است.

در اردیبهشت 1329 در زمان نخست وزیری رجبعلی منصور تصمیم گرفته شد که جنازه رضاشاه را از مصر به ایران بیاورند و قبل از آمدن به ایران هواپیمای حامل پیکر رضاشاه برای تور سافت از قاهره به جده پرواز کرد. سرانجام در 27 اردیبهشت 1329 پیکر رضا شاه با هواپیما و سپس با قطار مخصوص به تهران منتقل شد و با تشریفات رسمی به شاه عبدالعظیم منتقل و در آرامگاه مخصوص وی به خاک سپرده شد. ابتدا برخی از نمایندگان جبهه ملی با برگزاری مراسم رسمی مخالفت کردند و قصد داشتند در مجلس در مورد و علیه دوره رضاشاه سخنرانی کنند که باعث نگرانی دربار شد. سرانجام با وساطت منصورالملک نخست وزیر وقت با حسین مکی و مذاکرات مکی با محمد مصدق، تصمیم گرفته شد که مجلس در این مورد سکوت کند و علیه یا علیه او سخنرانی نکند.

به گفته حسین مکی، در 24 دی ماه 1357 و اندکی پیش از انقلاب 1357 ایران، پیکر وی دوباره به همراه جسد پسرش علیرضا پهلوی به لس آنجلس و سپس به مسجد رفاعی مصر منتقل شد. فرح پهلوی اتهام انتقال جسد رضاشاه را رد کرده است.

ماجرای تخریب مقبره رضاشاه

سرانجام در اردیبهشت 1359 مقبره رضاشاه به دستور حاکم شرع وقت صادق خلخالی به کلی تخریب شد.

ابوالحسن بنی صدر برای جلوگیری از تخریب مقبره تلاش کرد و همانطور که صادق خلخالی در خاطرات خود می نویسد، بنی صدر قصد داشت ساختمان آن را به موزه جنایات رضاشاه و محمدرضا شاه تبدیل کند.

صادق خلخالی در پاسخ به این استدلال در خاطرات خود می نویسد: «اگر می خواستند جنایات پهلوی را در موزه جمع آوری کنند، موزه ایران باستان می توانست جای بهتر و بزرگتری برای آن باشد و ما موفق شدیم. فقط با کمک دینامیت و در عرض 20 روز قابل تخریب است.

مقبره رضاشاه را چه کسی ساخت؟

این مقبره توسط محسن فروغی، کباد ظفر و علی اکبر صادق در ضلع غربی حرم شاه عبدالعظیم طراحی و در سال 1329 به بهره برداری رسید و مساحت آن 9000 متر مربع و ارتفاع آن 25 متر است که با 7 قطعه ساخته شده است. متر کوتاهتر از ارتفاع گنبد حرم شاه عبدالعظیم. این بنا دو طبقه بود که طبقه بالا راهرو ورودی و طبقه پایین سنگ قبر سیاه رنگی بود که مقبره رضاشاه در آن قرار داشت و تاجی طلایی بر روی این سنگ نصب شده بود.

جسد رضاشاه پیدا شده است؟

درست یک روز مانده به نود و دومین سالگرد تاجگذاری رضاشاه در کاخ گلستان، اخبار و عکس هایی از کشف جسد مومیایی شده در حرم عبدالعظیم شهرری در شبکه های اجتماعی و رسانه های ایران منتشر شد.

برخی این جسد را به خاطر ظاهرش به رضاشاه نسبت می دهند. می گویند این جسد در ظرفی سیمانی بوده و وسایلی مانند شمشیر همراه آن بوده است.