علت نامگذاری قلعه دختر فیروزآباد

تودی تریپ: قلعه دختر یکی دیگر از بناهای بازمانده از دوران ساسانی است که در نزدیکی شهر فیروزآباد در استان فارس قرار دارد.

این قلعه یک دژ دفاعی و مانع مهمی برای جلوگیری از عبور دشمن از دره تنگاب بوده و توسط اردشیر بابکان، مؤسس سلسله ساسانی در سال 224 میلادی ساخته شده است.

وی این قلعه را قبل از جنگ با اردوان پنجم پادشاه اشکانی و زمانی که می خواست بر منطقه فارس تسلط یابد، بنا کرد.

قلعه دختر بر فراز کوهی در مجاورت جاده بنا شده است و بنای آن در امتداد پستی و بلندی های کوه به شدت امتداد دارد.

شکل کلی قلعه ذوزنقه‌ای است و دامنه‌ای از قسمت‌های پست منتهی به دره تنگاب تا بلندترین قسمت کوه را در بر می‌گیرد.

گنبد مدور این بنا که قسمت هایی از آن فروریخته است، یکی از دیدنی ترین قسمت های آن به شمار می رود.

قلعه دختر در مجموع 2300 متر مربع مساحت دارد و از سنگ خرد شده، گچ دست کوب و ملات ساروج ساخته شده است.

داستان قلعه دختر فیروزآباد

قلعه دختر در زمان ساسانیان برای حفاظت از شهری به نام های «غور»، «اردشیر خوره» یا «فراردشیر» ساخته شد و امروزه به «شهر باستانی فیروزآباد» معروف است.

شهر فیروزآباد در دشتی به همین نام قرار داشت. دشتی که به دلیل ویژگی های جغرافیایی به راحتی قابل دسترسی نبود و به دلیل کوه های مرتفع و ساختار صخره ای اطراف، نوعی دفاع طبیعی داشت.

این ویژگی و نزدیکی به رودخانه ها توجه شاه را به خود جلب کرد. شواهد نشان می دهد که قرن ها قبل از حکومت ساسانی، شاهان هخامنشی در این منطقه شهری پر رونق و پر حصار داشته اند.

اسکندر مقدونی هنگام حمله به ایران وقتی راهی برای ورود به این شهر پیدا نکرد با انحراف جریان رودخانه آن را غرق کرد.

در دوره اشکانیان رونق و شکوه شهر غور و این منطقه رو به افول نهاد، در حالی که در دوره ساسانیان و پس از پیروزی اردشیر بابکان بر اردوان پنجم، شهر باستانی فیروزآباد یا اردشیر خوره دوباره آباد شد و شکوه و عظمت آن دو برابر شد.

اردشیر بابکان، مؤسس سلسله ساسانی، دشت فیروزآباد را که در آن زمان مرداب و آبگیر بیش نبود، خشک کرد و آب رودخانه دالکی را برای توسعه کشاورزی به سرزمین های اطراف منتقل کرد.

سپس شهر غور را در دشت فیروزآباد در دایره ای به قطر 1950 متر ساخت.

اردشیر بابکان در این منطقه یک تونل زهکشی ساخت و سرمایه خود را در این محل ساخت. شهر اردشیر خوره دارای پلان مدور و چهار دروازه بوده و بنای شاهی اصلی آن در مرکز این دایره ساخته شده است.

قلعه دختر فیروزآباد قلعه ای است که توسط اردشیر بابکان برای حفاظت از پایتخت اصلی خود اردشیر خوره ساخته شده است.

وی پس از تصرف کرمان و اصفهان این شهر را بنا کرد. قلعه دختر مانعی برای عبور دشمنان از دره تنگاب و رسیدن به این شهر بود و در سال 224 میلادی در جریان درگیری او با آخرین پادشاه اشکانی اردوان پنجم (عشق سی ام) ساخته شد.

در زمان ساسانیان پرستش آناهیتا رواج زیادی داشت. آناهیتا یکی از الهه های ایرانی است که در آیین زرتشتی به الهه آب ها معروف است.

بر اساس تحقیقات تاریخی، پدربزرگ اردشیر بابکان از روحانیون برجسته معبد آناهیتا در شهر باستانی دارابگرد بوده و بعدها شاپور ساسانی سرپرستی معبد آناهیتا را بر عهده داشته است.

آناهیتا مظهر پاکی و مظهر دختری معصوم و نجیب بود. به همین دلیل بسیاری معتقدند که انتساب این قلعه به دختر تحت تأثیر پرستش آناهیتا و اهمیت این ایزدبانو در عصر ساسانیان بوده است.

بنابر برخی روایت های دیگر، نام قلعه دختر به ویژگی های آناهیتا، الهه آب ها اشاره دارد.

دشواری دسترسی به این قلعه و صعب العبور بودن آن منحصر به برخی از صفات الهه آناهیتا نیست. این الهه به بی گناهی، دست نیافتنی و شکست ناپذیری شهرت دارد.

قلعه دختر فیروزآباد کجاست؟

جالب است بدانید که در این قلعه برای رفع نیاز آبی، آب انباری سنگی در دل کوه ایجاد کردند.

از دیگر ویژگی های این قلعه، معماری متفاوت در قسمت های مختلف است.

در قسمتی از این قلعه یک دهانه غار مانند بزرگ وجود دارد که برخی معتقدند راه فرار مخفی قلعه بوده است.

در واقع زمانی که دشمن به افرادی که در قلعه مانده بودند و نمی توانستند بیرون بیایند حمله می کرد، از این جاده اضطراری به عنوان راهی برای ارتباط با شهر، تامین مواد غذایی و همچنین افزودن نیروی رزمی برای دفاع از قلعه استفاده می شد.

بازدید از این قلعه هزینه ای دارد. همچنین زمان توصیه شده برای بازدید از قلعه دختر فیروزآباد چند دقیقه است.

پس از خروج از شهر شیراز و گذر از فرودگاه به روستایی به نام فسا می‌رسید، سپس به کوار می‌روید و پس از حدود ۱ ساعت رانندگی، مناظر زیبایی مانند دشت‌های سرسبز و سد را می‌بینید.

در پای قلعه یک پارکینگ وجود دارد و تله کابین هم برای بالا رفتن از کوه وجود دارد، اما اغلب بسته است.

فیروزآباد مرکز شهری به همین نام در استان فارس در 110 کیلومتری جنوب شیراز واقع شده است.

قلعه دختر فیروزآباد مربوط به اوایل قرن سوم میلادی است که در شمال این شهر و بر روی تپه مشرف به جاده فیروزآباد – کوار واقع شده است.

این بنا برای حفاظت از شهر تاریخی غور (فیروزآباد کنونی) پایتخت ساسانیان ساخته شده و در نزدیکی نقش برجسته دره تنگاب قرار دارد.

قلعه دختر برای دفاع از این شهر در برابر آخرین پادشاه اشکانی، بر فراز کوهی و در فاصله 10 کیلومتری فیروزآباد ساخته شده است. این قلعه در 14.5 کیلومتری (15 دقیقه با ماشین) شهر تاریخی گور قرار دارد.

نشانی: ایران، استان فارس، شهرستان فیروزآباد، کیلومتر 10 جاده فیروزآباد به کوار