شاهکار مهندسی ایرانیان در دل کویر / یخدان موئدی؛ نگین خشتی کرمان و بزرگترین یخدان جهان

به گزارش تودی تریپ، آنطور که الی گشت می نویسد، این بنای تاریخی که با گذشت زمان نه تنها وظیفه مهم تامین یخ را بر عهده داشت، بلکه به تفرجگاه مردم کرمان تبدیل شد، اکنون یکی از جاذبه های گردشگری ایران است. جذب می کند

در این مقاله به تاریخچه، معماری و اهمیت یخچال معدی خواهیم پرداخت.

تاریخچه و استفاده از یخچال معدی:

• یخچال معدی در زمان صفویه ساخته شده و نام خود را از قنات معروف تامین کننده آب گرفته است.
• در گذشته، این یخچال نقش حیاتی در تهیه یخ و ذخیره مواد غذایی در فصل گرم تابستان داشت.
• بستنی فروشی مویدی علاوه بر کارکرد اصلی خود به محلی برای استراحت مردم تبدیل شده است و غرفه ها مغازه های خود را در سایه دیوارهای بلند آن پهن می کنند.

معماری و ساختار یخچال معدی:

• معماری یخچال معدی به گونه ای طراحی شده است که کمترین میزان نور و گرما را جذب کند.
• شکل مخروطی ساختمان، دیوارهای بلند و اتاق های سرد، همگی در خنک نگه داشتن فضای داخلی خانه یخی نقش دارند.
• برای دسترسی آسان به آجر و تعمیر آن نردبان تعبیه شده است.
• دیواره های جانبی یخچال برای محافظت از نور مستقیم خورشید ساخته شده اند.

اهمیت یخچال معدی:

• یخچال معدی به عنوان بزرگترین یخچال رسی جهان در سال ۱۳۷۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
• این بنای تاریخی جدای از ارزش تاریخی که دارد به عنوان یک جاذبه گردشگری بی نظیر گردشگران زیادی را به خود جذب می کند.

یخچال معدی نماد خلاقیت و هوش ایرانیان در گذشته و یادآور دورانی است که مردم از منابع طبیعی و دانش خود برای رفع نیازهای خود استفاده می کردند.

یخچال معدی، یادگار دوران صفویه، در دل کویر کرمان، داستانی باورنکردنی از خنکی زمستان در گرمای طاقت‌فرسا تابستان را روایت می‌کند.

سفر آب از قنات به یخچال:

• آب قنات معیدی شریان حیاتی یخچال بود و با دقت و ظرافت به سطوح انجماد هدایت می شد.
• اندازه سطوح انجماد به دقت محاسبه شد تا سایه دیوارها مانع از گرم شدن آب توسط خورشید شود.
• کارگران یخچال های طبیعی روز و شب آب را به سطوح یخ زده هدایت می کردند تا سرمای زمستان آن را به یخ تبدیل کند.
• دقت مقدار آب نقش کلیدی در انجماد داشت.

یخ زمستانی، ذخیره تابستانی:

• پس از انجماد، یخ را به قطعات کوچکتر برش داده و به انبارهای یخ منتقل می کنند.
• علاوه بر ذخیره یخ، آب حاصل از ذوب آن نیز در انبارها ذخیره می شد.
• برای جلوگیری از چسبیدن یخ روی آن کاه می پاشیدند.
• یخبندان در تابستان به کرمان ها اجازه می داد تا غذای خود را تازه نگه دارند.

یخچال معدی، در طول زمان:

• متاسفانه از سال 1400 درهای یخچال معدی به روی بازدیدکنندگان بسته شده است.
• با این حال هنوز هم می توان از معماری شگفت انگیز این بنای تاریخی بازدید کرد.
• بستنی مودی در نزدیکی جاذبه های کرمان مانند حمام گنجعلی خان و بازار کرمان قرار دارد.

آدرس یخدان معدی: کرمان، خیابان شهید گیاب، یهدان معدی

بهترین زمان برای بازدید:

• اگرچه امکان بازدید از داخل یخچال وجود ندارد، اما بازدید از نمای بیرونی آن در طول سال امکان پذیر است.
• برای لذت بردن از مناظر اطراف یخچال، اواسط بهار تا اواخر تابستان بهترین زمان است.