تودی تریپ: مسجد جامع بروجار یکی از اولین مساجد ایران است که در قرن دوم تا سوم هجری ساخته شده است. این مسجد یک دری که از دیدنی های بروجرد به شمار می رود از قسمت هایی مانند صحن مرکزی، ایوان، فضای گنبد و شبستان های اطراف آن و شبستان زمستانی تشکیل شده است. مسجد جامع در سال 1314 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و شناسنامه بروجرد محسوب می شود که هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می کند.
آشنایی با مسجد زیبا و دیدنی بروجرد
مسجد جامع بروجرد که به نام مسجد جمعه (به گویش بروجردی ماچد جمعه) نیز شناخته می شود، مسجدی تاریخی و یکی از بناهای معروف معماری شهرستان بروجرد است. مسجد جامع بروجرد یکی از اولین مساجد ساخته شده در ایران است که در قرن دوم تا سوم هجری در شهر بروجرد ساخته شد. این مسجد زیبا در قلب یکی از محلات تاریخی شهرستان نام دو دانگه قرار دارد و از نظر معماری و قدمت یکی از بناهای منحصر به فرد استان لرستان و شهرستان بروجرد است.
مسجد جامع بروجرد در اصل بر فراز آتشکده ساخته شده است. اعراب در زمان حمله به ایران آتشکده های زیادی را به مسجد تبدیل کردند که مسجد جامع بروجرد نمونه ای از این نوع است. در فاصله سالهای (150 تا 226) هجری قمری و در زمان سلطنت ابودولف در غرب ایران، ساخت مسجد جامع بروجرد با حضور وزیر وی به نام حمویه یا حموله آغاز شد.
قسمت شمالی مسجد کمی دیرتر و در قرن چهارم ساخته شده است. این مسجد به دلیل قدمت طولانی (دوازده قرن) آسیب های فراوانی دیده و بارها مورد بازسازی قرار گرفته است. شواهد و کتیبه های مختلف حکایت از بازسازی مسجد در دوره های سلجوقی، صفویه و قاجار دارد. بهسازی مسجد در قرن چهارم و پنجم هجری و الحاقات و تعمیرات آن بر اساس کتیبه های موجود در سال های 1022، 1069، 1092 و 1209 قمری انجام شده است.
معماری مسجد جامع
معماری مسجد جامع بروجرد بسیار منحصر به فرد و یکی از شاهکارهای تاریخی معماری ایرانی است که هم ویژگی های معماری اسلامی و هم معماری باستانی ایران (ساسانی) را در بر می گیرد.
قدیمی ترین قسمت بنا گنبد آن است که در ضلع جنوبی قرار دارد و طبق باور مردم محلی و همچنین بر اساس شواهد معماری، قبل از تبدیل این بنا به مسجد، آتشکده بزرگی بوده است. معماری این بخش شبیه چارطاق های دوره ساسانی است.
مسجد دارای دو در غربی و شرقی است که به طور غیر مستقیم به حیاط اصلی باز می شود. در قسمت جنوبی صحن، گنبد و ایوان اصلی مسجد قرار دارد که قدیمی ترین قسمت آن است و در ضلع شمالی، شبستان مسجد در ارتفاع کمتری نسبت به سایر قسمت ها قرار دارد که فضای خنکی را ایجاد می کند. در تابستان. ایوان جنوبی دارای دو گلدسته است که بعدها به مجموعه اضافه شد.
بنای اولیه این مسجد به صورت مجموعه ای شامل مسجد، حمام، آب انبار، بنای عجیب، میدان و موارد دیگر بوده که امروزه برخی از این آثار از بین رفته است. بنای مسجد جامع از نظر شکل از نوع مسجد تک ایوانی است که دارای دو ورودی در قسمت شرقی و غربی است. این بنا شامل صحن مرکزی، ایوان، فضای گنبد و شبستان های اطراف و شبستان زمستانی وسیعی در ضلع شمالی حیاط مرکزی است.
طبق شواهد موجود، صفویان، زندیان و قاجارها تعمیرات اساسی در مسجد انجام دادند و بخش هایی به آن اضافه کردند. یکی از جاذبه های اصلی این مسجد، منبر چوبی آن با نه پله است و حکاکی روی آن تاریخ 1688 هجری قمری را نشان می دهد. خالق آن یارمحمد نجار است. در بین مردم بروجرد رایج است که امام حسن مجتبی، امام دوم شیعیان، به بروجرد سفر کرده و بر بالای این منبر سخنرانی کرده است که با توجه به تاریخ ساخت منبر و نبود منبر کافی نادرست است. اطلاعات
مسجد جامع بروجرد در جریان بمباران هواپیماهای عراقی در جنگ ایران و عراق آسیب زیادی دید و بخش‌هایی از شمال آن تخریب شد. علاوه بر این زلزله های متعدد و بارندگی های شدید خسارات جدی به آن وارد کرده است. آخرین بار در اثر زلزله سال 1384 گلدسته ها فرو ریخت و 50 درصد مسجد آسیب دید.
برخی از زیباترین قسمت های مسجد جامع بروجرد
گنبد: گنبد در ضلع جنوبی مسجد قرار دارد و ارتفاع گنبد آن از سطح زمین به 20 متر می رسد.
پایه دیوارهای گنبد از سنگ سیاه و ارشل با ملات آهک است. معماری این قسمت شبیه به چهار طاقی دوره ساسانی است.
شبستان شمالی: این شبستان در ضلع شمالی مسجد با ارتفاع کمتری نسبت به سایر قسمت ها قرار دارد و در تابستان فضای خنکی دارد. این کشتی با ستون های فراوانش هر بیننده ای را به وجد خواهد آورد. جالب اینجاست که اگر دو نفر در دو ستون روبه‌روی هم به صورت ضربدری بایستند و صحبت کنند، صدای همدیگر را می‌شنوند.
ایوان جنوبی: ایوان جنوبی دارای دو گلدسته است که بعدها به مسجد اضافه شده است.
منبر چوبی: این منبر که 9 پله دارد در ایوان میانی مسجد خودنمایی می کند.
وضو: وضو در کنار مسجد قرار دارد و ورودی بزرگی به نام غریبخانه دارد.
