روستای یاسه چای؛ جاذبه‌ای بی‌همتا در چهار محال و بختیاری

تودی تریپ: روستای تاریخی یاسه چای (یاسه چاه) روستایی ساحلی در حاشیه زاینده رود است که در شهرستان سامان یکی از استان های چهارمحال و بختیاری قرار دارد. مردم این روستا از ایل قشقایی هستند و به زبان ترکی قشقایی صحبت می کنند.

با توجه به تاریخچه روستا می توان گفت که مربوط به دوره صفویه است و قدمتی حدود 400 سال دارد. همچنین روستای تاریخی یاسه چای سامان در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و هر بنایی که در آن دیده شود ارزش بالایی دارد.

روستای بی نظیر یاسه چای

استان چهارمحال و بختیاری حدود 900 روستا دارد که هر کدام از این روستاها از نظر گردشگری زیبایی خاصی دارند و تعداد بی شماری از این روستاها دارای بافت تاریخی نیز هستند که باید برای ظرفیت های گردشگری این روستاها مورد توجه قرار گیرد.

یاسه چای یا یاسه چاه حدود 400 سال قدمت دارد. این کلمه ترکیبی از یاسه و چای است که یک کلمه ترکی است و به معنای محل زیاد شدن رودخانه است. «یاسو» به معنای «عریض» و «چای» به معنای «رودخانه» است. مردم این روستا به زبان ترکی صحبت می کنند.

این روستا دارای کوچه های سرپوشیده و دالان های قدیمی و بافت معماری خاص است که آن را به روستای هدف گردشگری تبدیل کرده است.

این روستا به دلیل کمبود زمین بیشترین استفاده را از زمین برای ساخت خانه داشته و همین امر باعث شده در این روستا خط کشی وجود نداشته باشد و رفت و آمد از طریق دالان انجام شود.

تونل های این روستا پس از گذشت بیش از یک قرن هنوز پابرجاست. راه اصلی این دالان 400 متری قسمت شمالی و جنوبی روستا را به هم متصل می کند و 5 راهرو فرعی راه ارتباطی خانه های بافت قدیمی است.

بافت روستای یاسه چاه از خشت و گل و متعلق به دوره صفویه است. هسته اولیه آن در قسمت غربی و اطراف حمام و مسجد بود و به تدریج به سمت شرق گسترش می یافت، زیرا برای حفظ امنیت روستا و کنترل ترافیک، تنها راه ورود و خروج، دروازه های شرقی و غربی بود. دو دروازه اصلی این روستا در زمان هجوم اقوام خارجی توسط اهالی بسته شده است.

مصالح اصلی به کار رفته در این بافت خشت و گل، چوب، سنگ، ملات گل، گچ و کاه است. مصالح اصلی بنای روستا خشت است که به دلیل وجود سنگریزه در خاک منطقه دارای مقدار زیادی سنگریزه ریز است.

بنای روستای یاسه چای از خشت و گل و متعلق به دوره صفویه است. هسته اولیه آن در قسمت غربی و اطراف حمام و مسجد بود و به تدریج به سمت شرق گسترش می یافت، زیرا برای حفظ امنیت روستا و کنترل ترافیک، تنها راه ورود و خروج، دروازه های شرقی و غربی بود. دو دروازه اصلی این روستا در زمان هجوم اقوام خارجی توسط اهالی بسته شده است.

مصالح اصلی به کار رفته در این بافت خشت و گل، چوب، سنگ، ملات گل، گچ و کاه است. مصالح اصلی بنای روستا خشت است که به دلیل وجود سنگریزه در خاک منطقه دارای مقدار زیادی سنگریزه ریز است.

منازل مسکونی روستا اکثرا دارای پلانی ساده و بدون دید مستقیم از در ورودی هستند و فضاهای خانه در طبقه همکف شامل در، تالار، حیاط، ایوان، آشپزخانه، انبار علوفه و اغذیه و قسمت فوقانی است. طبقه شامل اتاق‌های نشیمن، مهمانسرا، ایوان سرپوشیده با تیرک‌ها و نرده‌های چوبی، پشت بام و ایوان‌ها علاوه بر کاربری معمولی برای خشک کردن محصولات کشاورزی استفاده می‌شود.

بازدید از روستای یاسه چاه

روستای یاسه چاه در تقاطع کمربند سبز زاینده رود قرار دارد که نشان از همگونی طبیعت و معماری تاریخی در میان باغ های وسیع گردو و بادام دارد. منطقه ای بکر و زیبا با باغات و نخلستان های گردو، کاشت انواع درختان از قبیل بادام، گردو، هلو، آلو، زردآلو، سیب و …. مناظر زیبایی را به وجود آورده اند که توجه بسیاری از مهمانان و مسافران را به خود جلب می کند از معروف ترین سوغاتی های این روستا میوه های خشک و انواع میوه های تازه و خشک است.

روستای خوش آب و هوای یاسه چای در استان چهارمحال بختیاری شهرستان سامان در کنار زاینده رود در 52 کیلومتری شهرکرد و 60 کیلومتری نجف آباد اصفهان و از طریق جاده های آسفالته شهرکرد، سامان، تیران، پل زمان خان واقع شده است. ، چادگان ، سد زاینده رود قابل دسترسی است.

روستای «یاسه چای» از دو بخش بافت تاریخی و قدیمی و بافت جدید (آجر، گچ، آهن، سنگ و سیمان) تشکیل شده است که در کنار هم در دامنه کوه به صورت پلکانی و با چشم‌اندازی مشرف به چشم‌انداز طبیعی است. روستا و در زاینده رود ساخته شده اند.

مهمترین مزیت گردشگری روستای یاسه چاه به جاذبه های طبیعی در کنار بافت تاریخی اختصاص دارد.

این روستا از نظر آب و هوا و طبیعت مساعد در تمام فصول دارای مناظر فوق العاده ای است و گردشگران در مسیر مفرح به پل تاریخی زمانخان پس از عبور از دالان های سرسبز جاده در حاشیه زاینده رود در میانه منطقه ای بکر و زیبا و جنگلی، مزارع و باغ های انبوه، متصل و وسیع با انواع درختان گردو، بادام، هلو، انگور، آلو، زردآلو، گیلاس، سیب به این سکونتگاه تاریخی می رسد و همگونی طبیعت و معماری را مشاهده می کند.

تنوع گل و گیاه در کنار انواع حیوانات از جمله شغال، گرگ، روباه، خرگوش و کبک جلوه ای جالب و زیبایی چشم نوازی به اطراف روستای «یاسه چای» می دهد.

معروف ترین سوغات روستای «یاسه چای»، خشکبار و انواع میوه های تازه و خشک است.