خانه علوی؛ موزه‌ای درجه یک در تبریز

تودی تریپ: خانه علوی موزه زنده سرامیک تبریز است که در آن هنر سرامیک که یکی از قدیمی ترین و زیباترین هنرهای دست بشر است به نمایش گذاشته شده است.

تاریخچه این موزه به دوره قاجار و پهلوی می رسد، تاریخ سرامیک ایران به زمان های بسیار دور برمی گردد و بسیاری معتقدند که آغاز هنر سرامیک از ایران است.

آشنایی با خانه علوی

خانه علوی موزه زنده سرامیک تبریز است که در آن هنر سرامیک که یکی از قدیمی ترین و زیباترین هنرهای دست بشر است به نمایش گذاشته شده است.

تاریخچه سرامیک ایران به زمان های بسیار دور برمی گردد و بسیاری آغاز هنر سرامیک و سفالگری را از ایران می دانند.

تبریز به دلیل جانشینی در دوره قاجار مملو از خانه‌های قدیمی دوران قاجار است. البته حتماً می دانید که قدمت شهر تبریز بسیار بیشتر از آن است، اما تبریز همیشه با زلزله های مهیب مواجه بوده و آثار زیادی از دوره های قدیمی در آن وجود ندارد.

تبریز از دوره قاجار تاکنون با زلزله های بزرگ مواجه نشده و خانه های قاجار را در دل خود امن نگه می دارد.

موزه صفال یا موزه زنده صفال یکی از موزه های تبریز است که در خانه علوی قرار دارد. تاریخچه این موزه به دوره قاجار و پهلوی برمی گردد و از آنجایی که توسط سرافلار ساخته شده است، گاهی به آن خانه سرافلار نیز می گویند.

این موزه در خیابان شمس تبریزی، روبروی ایستگاه گورو، کوچه سرافلار قرار دارد و پلاک سفالی آن شاید اولین چیزی باشد که در این خانه نظر شما را جلب می کند. گچ بری این خانه زیبا به خودی خود یک شاهکار است.

این موزه را موزه زنده می نامند زیرا تمامی آثار سرامیک و حرکت آن ها توسط دانشجویان و اساتید سرامیک در زیرزمین قابل مشاهده است. سفال های به کار رفته در این موزه سفید است. این موزه را می توان تنها موزه زنده سرامیک کشور نامید.

این خانه زیبا در سال 1379 توسط استانداری آذربایجان شرقی و سازمان میراث فرهنگی خریداری و بازسازی شد و سپس در سال 1384 تغییر کاربری داد و به عنوان خانه موزه سرامیک و محل برگزاری کلاس های سفال نامگذاری شد. به عنوان موزه سرامیک های زنده

سفال سفید از ویژگی های هنر سفالگری و میراث ماندگار آذربایجان است. بیشتر معادن این خشت های سفید در زنوس است، خاستگاه این هنر نیز روستای زنوس مرند است.

ساعت کاری: از ساعت 9 صبح تا 5 بعد از ظهر

معماری جالب خانه علوی

تاریخچه این خانه قدیمی به دوره قاجاریه – پهلوی می رسد که به صورت زیرزمین و طبقه فوقانی با معماری اصیل ایرانی ساخته شده و دارای ایوانی در نمای اصلی است که بر روی دو ستون تکیه داده شده و دارای گچبری های زیبا می باشد.

قسمت ورودی این بنا در گذشته به شکل دهلیز بوده است، اما با گذشت زمان و جدا شدن کل قطعه به قسمت های مجزا، این دهلیز از بین رفته و از راهرویی باریک وارد آن می شود. حیاط این خانه مستطیل شکل و شامل یک حوض زیبا و دو باغ است.

تزئینات به کار رفته در نمای این بنا گچ سنتوری و نمای اصلی به شکل درخت مو و همچنین آجرکاری گچ بری شده است. در دو طرف ایوان، گچبری، گل، بوته و پرندگان نمای این خانه را شگفت انگیز کرده است.

گچ بری این خانه زیبا در نوع خود شاهکار است، وقتی از جلوی در عبور می کنید نمای سفید این خانه نظر شما را جلب می کند. درختان حیاط و حوض فیروزه ای وسط آن نظر را به خود جلب می کند.
این بنا دارای یک طبقه فوقانی و یک زیرزمین است که معماری آن اصیل ایرانی است. نمای اصلی خانه دارای ایوانی است که بر روی دو ستون بزرگ با گچبری های زیبا تکیه داده شده است.

خانه علوی از یک زیرزمین و یک طبقه اصلی تشکیل شده است. زیرزمین خانه برای کلاس های عملی سفال است و طبقه اول که قسمت اصلی ساختمان است موزه سفال های زنده و گالری سفال را در خود جای داده است.

یک طبقه کوچک نیز وجود دارد که دارای دو اتاق است و کلاس های سفال و هنر در آن برگزار می شود. طبقه فوقانی با پنجره ها و تالار زیبا محل نگهداری آثار بی نظیر سفالگران تبریزی است. در طبقه بالا نیز می توانید سرامیک برای سوغاتی تهیه کنید.
موزه سرامیک تبریز دارای چهار بخش اصلی است: حوضخانه که در زیرزمین قرار دارد و معمولاً برای گردهمایی و نشست های هنرمندان و نمایشگاه های موقت مورد استفاده قرار می گیرد، نمایشگاه دائمی که قسمت اصلی موزه برای نمایش آثار برجسته است. سفالگران تبریزی مانند خانم ططیری مقدم، استاد کبچی و دیگران.
سالن اول، قسمت نمایشگاهی فریده ططیری مقدم، یکی از هنرمندان سرامیک است. پس از کاوش در تالار اول به سالن دوم می رویم که بزرگترین قسمت موزه است که از نظر طراحی و معماری بسیار زیباست و آثار بسیار زیبا و ارزشمند هنرمندان سفالگر را در خود جای داده است.
از آثار به نمایش درآمده در موزه زنده صفال می توان به هنرهای سنتی سفالگری، توری، سفالگری با کنده کاری های زیبا و سنتی روی آنها، کتیبه ها، تابلوهای سرامیکی و غیره اشاره کرد که همگی از آثار سفالگران استان آذربایجان شرقی و … هستند. تبریز مانند استاد فریده ططیری محدّم، استاد کبچی، ساعده خوشرنگی.