خاص‌ترین جاذبه تاریخی مراوه گلستان

تودی تریپا _ خدمات توریستی: سید کلیچ ایشان اولین مؤسس و متولی مدرسه بود. وی از ترکمن های معروف طایفه گوکلان بود که بیشتر در شرق استان گلستان مستقر بودند.

گوکلان ها از جمله طوایفی بودند که نسبتاً زود به کشاورزی و تک همسری روی آوردند. همچنین ساخت مسجد و مدرسه علوم دینی در میان گوکلان ها سابقه بیشتری دارد.

به همین دلیل قدیمی‌ترین بنای مسجد و مدرسه علوم دینی ترکمن‌های ایران در منطقه گوکلانخا ساخته شد.

مدرسه و مسجد مقدس ایشان; خاص ترین جاذبه تاریخی مراوه

مدرسه و مسجد مقدس ایشان یکی از نقاط دیدنی استان گلستان در مسیر جاده کلاله – مراوتپه است که در سال 1354 هجری شمسی به فهرست آثار ملی ایران اضافه شد.

تاریخ ساخت آن بر اساس کتیبه سر در مسجد وی مربوط به سال 1328 هجری قمری برابر با دوره قاجاریه است و با وجود تزیینات ساده و اندک از نظر زیبایی برخوردار است. ارزش از نظر معماری

بانی مدرسه سید کلیچ ایشان بود که پس از ساخت مدرسه سرپرستی آن را بر عهده گرفت.

بنای مورد بحث به مدرسه ای از خانواده ایشان اطلاق می شود که به مدرسه سید کلیچ ایشان یا مسجد و مدرسه کریم ایشان معروف است. در اینجا «وطن غریبان» به سال 1328 هجری قمری برابر با 1289 هجری قمری مطابق حروف ابجد اشاره دارد.

اما روایت دیگری وجود دارد که می گوید مدرسه در سال 1221 هجری قمری (1185 هجری قمری) ساخته شده است.

همانطور که ادوارد ایت، یک افسر انگلیسی، در سال 1273 از محل عبور کرد و مدرسه در حال ساخت را دید، پس اولین حساب باید پذیرفته شود.

سید کلیچ تا آخر عمر متولی مدرسه بود و در آنجا تدریس می کرد. پس از مرگش در مقبره ای مربع شکل با گنبدی گرد در نزدیکی مدرسه به خاک سپرده شد.

پس از سید کلیچ ایشان، پسرانش حاج کریم ایشان و سپس سید محمد ایشان امامت مدرسه را بر عهده گرفتند. به همین ترتیب مدیریت مدرسه به پسر بزرگ به ارث می رسد.

پس از پسران کالیچ، مدرسه تا سال ها تعطیل بود تا اینکه سرانجام یکی از نوادگان آن ها مدرسه را مرمت و با کمک میراث فرهنگی دوباره فعال کرد.

در زمان سید کلیچ و پس از او، علمایی چون صفر کاری ایشان، ابراهیم آخوند، عبدالکدر آخوند و انا تاگان آخوند در این مدرسه تدریس می کردند; اما با احداث مدارس علوم دینی جدید در سکونتگاه های ترکمن نشین، این مدرسه که در روستای کوچک کریم ایشان ساخته شده بود، تقریباً متروک باقی ماند.

بدین ترتیب مدرسه ای با 200 نفر جمعیت دانش آموزان آن به 20 نفر کاهش می یابد.

در طول جنگ جهانی دوم به پایگاه نظامی ارتش روسیه و قزاقستان تبدیل شد. به همین دلیل از آن زمان یک جاده ارتباط مدرسه را با مناطق شمالی برقرار کرده است.

ویژگی های درجه یک مدرسه و مسجد آن

مسجد مقدس ایشان

این مسجد در سال 1328 هجری شمسی ساخته شده و با اینکه قدمت زیادی ندارد، اما ویژگی های بناهای قدیمی در آن وارد شده است. ساختمان‌های آن ترکیبی از ویژگی‌های شاخص آسیای مرکزی و معماری ایرانی است. طول آن حدود 17 متر و عرض آن حدود 13 متر است.

بنای آجری مسجد که فاقد هرگونه تزئین است با پلانی مربع مستطیل ساخته شده است.

این مسجد شامل شبستانی با ورودی از جبهه جنوبی است که سقف آن را چهار گنبد پوشانده است. گنبدها از نظر معماری شبیه به یکدیگر، بسیار دقیق، چیده شده و بسیار زیبا ساخته شده اند.

در جوار مدرسه ی مطهرش و در جبهه ی جنوب شرقی آن، محلی به نام «عیدگاه» برای ادای فریضه ی عید سعید فطر، عید قربان و نماز جمعه ساخته شد که دارای پلان هندسی چند ضلعی و مستطبی دو ضلعی است. کفی شکل بدون تزئینات

مدرسه کریم

مدرسه كريم ايشان كه نزديك مسجد و در ضلع جنوب غربي آن قرار دارد با پلاني چهار گوش يا مربع به شكل زيبا ساخته شده است.

وسعت ساختمان مدرسه حدود 30 متر و زیربنای آن حدود 1000 متر مربع و ضخامت دیوارهای آن حدود یک متر است که با آجرهای ضخیم ساخته شده و شامل حیاط و 23 حجره است.

در ورودی مدرسه آیه ای با ابیاتی نوشته شده که تاریخچه ساختمان مدرسه را بیان می کند. با شمارش دو کلمه (وطن غریبان) در حروف ابجد، تاریخ 1328 هجری قمری به دست می آید:
مکتبش سید کلیچ عزیز

بگذار تاریخ خانه بیگانگان باشد

بر اساس بیتی از شعری که در سردر مدرسه سروده شده است، مؤسس مدرسه «سید قلیچ ایشان» است که پس از ساخت، مدرسه را به عهده گرفت.

پس از وی، متولیان مدرسه، فرزندان ارشد وی، حاج کریم ایشان و پس از سید محمد ایشان مذکور شدند. این سمت نسل به نسل در اختیار فرزندان موسسان مدرسه خواهد بود.

به عبارت دیگر، پس از فوت مدیر مدرسه، مسئولیت مدرسه به بزرگ‌ترین فرزند ذکور می‌رسد. لازم به ذکر است که قبر موسس مدرسه سید کالیچ در کنار مدرسه و بالای آن قرار دارد. در جاده (Kalala-Marawa tepe).