حتما از کاروانسرای شاه‌عباسی میبد بازدید کنید

تودی تریپا _ خدمات توریستی: کاروانسرای میبد که به کاروانسرای شاه عباسی میبد نیز معروف است، یکی از کاروانسراها و مکان‌های دیدنی میبد به سبک صفوی است.

به نظر می رسد این بنا در محل کاروانسرایی قدیمی تر ساخته شده باشد.

این کاروانسرا مانند بسیاری از کاروانسراهای ایران شامل بخشهایی چون ساباط، ایوان بیرونی، هشتی ورودی، حیاط مرکزی، حوض، مهتابی، چهار دهلیز زیبا و یکصد دهلیز و اتاقی برای استفاده کاروانیان است.

در حال حاضر کتابخانه اداره میراث و مرکز اسناد میبد در بخشی از این بنا قرار دارد و تالار شرقی کاروانسرا نیز به موزه زیلو اختصاص دارد.

تالار غربی کاروانسرا نیز به عنوان رستوران و قهوه خانه سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. این مجموعه تاریخی در تاریخ 11 مرداد 1357 با شماره ثبت 1618 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آشنایی با کاروانسرای شاه عباسی

می توانید به یزد و استان میبد سفر کنید و از دیدن کاروانسرای شاه عباسی میبد صرف نظر کنید. این کاروانسرا در سال 1380 بازسازی شد و به عنوان موزه زیلو پذیرای گردشگران است.

کاروانسرای قدیمی شاه عباسی واقع در بلوار قاضی میرحسین شهر میبد در دوره قاجار ساخته شده و به سبک صفویه باقی مانده است و به همین دلیل به شاه عباسی معروف است.

به نظر می رسد این بنا در محل کاروانسرایی قدیمی تر ساخته شده باشد.

کاروانسرای میبد دارای حیاط مرکزی بزرگ، ایوان، لابی ورودی، حوض، مهتابی، لابی و حجره های فراوان است.

پرس، یخچال سنتی و انبار آب نیز موجود است. این ویژگی ها نشان می دهد که این مکان نه تنها محل استراحت کاروانیان بوده، بلکه یکی از بهترین مجموعه های جاده ای کشور در زمان خود به شمار می رفته است.

کاروانسرای شاه عباسی میبد دارای ساختاری مربع است که با آجر ساخته شده و به سبک چهار ایوانی ساخته شده است. در حیاط آن ۲۴ حجره دیده می شود، اما با توجه به فضاهای داخلی، در مجموع ۱۰۰ حجره در آن طراحی شده است.

در مرکز حیاط حوضی هشت ضلعی وجود دارد که آب قنات به داخل آن می ریزد. در کنار کاروانسرا، چپرهانی نیز وجود دارد.

تاریخ 1070 روی کتیبه ورودی آب انبار نوشته شده است که احتمالاً به سال ساخت کاروانسرا اشاره دارد. در نوشته های مختلف نام های متعددی برای کاروانسرای بنی آمده است.

یک احتمال این است که محمدولی میرزا مؤسس کاروانسرای میبد بوده است. وی فرزند فتحعلی شاه و حاکم یزد بود. محمد ولی میرزا کاروانسراهای دیگری در این منطقه ساخت.

کاروانسرای شاه عباسی میبد که در سال 1357 به ثبت رسیده است، اکنون بازسازی شده و امکان بازدید وجود دارد. اداره میراث میبد، کتابخانه مرکز اسناد، موزه زیلو و پلاس و رستوران و کافه سنتی در این کاروانسرا قرار دارد.

اولین و تنها موزه زیلو در کشور مورد توجه بسیاری از هنردوستان و گردشگران قرار گرفته است. این موزه در زمره موزه های تخصصی سازمان میراث فرهنگی قرار گرفته و زیلوهای قدیمی و جدید را به نمایش گذاشته است.

در این موزه 50 تخته زیلوی قدیمی که از مکان های مختلف جمع آوری شده اند به نمایش گذاشته شده است. قدیمی ترین آنها در سال 785 میلادی با نقش محرابی بافته شد و بافنده آن علی بید بن حاجی میبدی بود.

دسته دوم زیلوهای جدید هستند که در سایزهای کوچک بافته می شوند. قسمت جالب موزه کارگاه بافندگی است که می توانید نحوه کار بافندگان را ببینید.

پس از بازدید از محوطه کاروانسرای شاه عباسی و بازدید از آثار ارزشمند موزه زیلو، می توانید از رستوران سنتی مجموعه دیدن کنید.

رستوران کاروانسرای میبد توانست رضایت مشتریان را جلب کند. اکثر خانواده ها این رستوران را برای لذت بردن از فضای تاریخی کاروانسرا انتخاب می کنند و خاطره ای ماندگار برای خود رقم می زنند.

سیر تاریخی کاروانسرای شاه عباسی

بر اساس تحقیقی که بر روی کتاب «جامع مفیدی» نوشته محمد مفید مستوفی انجام شده است، مؤسس کاروانسرای شاه عباسی میبد با وکالت فردی به نام میرزا محمدامین فرزند خواجه محمدعلی یزدی بوده است.

تاریخ 1070 را می توان در کتیبه های سنگی موجود در آب انبار که متصل به کاروانسرا است مشاهده کرد و از آنجایی که طرح آب انبار کاملاً مشابه معماری آن است، گمان می رود که هر دو در یک زمان ساخته شده اند.

اگرچه در اسناد تاریخی ساخت بنا به دوره صفویه نسبت داده شده است، اما معماری کاروانسرا با طراحی دوره قاجار همخوانی دارد، به همین دلیل برخی کارشناسان معتقدند کاروانسرای فعلی بر روی خرابه های آن بازسازی یا بازسازی شده است. ساختمان قدیمی تر!

کاروانسرای شاه عباسی میبد مرکز اصلی مجموعه ساختمان‌های جاده‌ای و عمارت‌های چپرهان، آب انبار و یخچالی است که اطراف آن را احاطه کرده است.

در داخل کاروانسرا حیاط چهار ضلعی محصور در ایوان ها و حجره های پشتی با چهار ایوان، فضای سرپوشیده، حوض، مهتاب، چهار دهلیز زیبا، صد حجره و کوره ای برای استفاده کاروانیان وجود دارد.

از مجموع 100 حجره، 24 حجره در فضای بیرونی بنا به کار رفته است، در قسمت میانی حیاط حوض و مهتابی هشت ضلعی که آب قنات در آن جریان دارد، زیبایی بنا را تکمیل کرده و خنکی را فراهم می کند. به سلول های اطراف در فصول گرم سال.