حتما از بازار جهرم بازدید کنید

تودی تریپا _ خدمات توریستی: بازار جهرم یکی از بناهای تاریخی اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجار است که در مرکز شهر قدیم جهرم و نزدیک مسجد جامع قرار دارد.

این بازار که توسط حاج محمد حسن خان جهرمی حاکم جهرم (1256 هجری قمری) ساخته شده است از دو راسته شمالی – جنوبی و شرقی – غربی تشکیل شده است.

در محل تلاقی این دو میدان، مربعی وسیع با گنبدی نیمکره ای بلند قرار دارد. یک گنبد تهویه ۸ وجهی بسازید که ۸ دهانه دارد و دمای بازار را کنترل می کند.

بر روی ساقه این گنبد اشعاری در مورد تاریخ بنای بازار به خط نستعلیق بر روی کاشی نوشته شده است. چهار سکّه که دارای طاق نماهای دیدنی است در دهلیز قرار دارد. در چهار طرف هشتی سه کتیبه سنگی و یک کتیبه گچی وجود دارد.

شناخت بازار جهرم

این بازار امروزه به عنوان یکی از معروف ترین مکان های گردشگری و تاریخی جهرم شناخته می شود که چند سالی است در ایران راه اندازی شده است.

این جاذبه گردشگری با شکوه ترین معماری ساخته شده از دوران زندیه است و شباهت زیادی به بازار وکیل شیراز دارد و به همین دلیل به نام خواهر خوانده و خواهر دوقلوی خود نامگذاری شده است.

این مکان یکی از بازارهای صلیبی شکل ایران است و طول آن از خیابان منوچهری جهرم شروع شده و به محله پایین ملا جواد می رسد.

این بازار باشکوه در سال 1352 با شماره 950 وارد فهرست آثار ملی ایران شد و به ثبت رسید.

اگر قصد سفری چند روزه به جهرم را دارید به شما توصیه می کنیم از این بازار که یکی از قدیمی ترین و جذاب ترین بازارهای ایران است دیدن کنید و این جاذبه گردشگری بی نظیر را از دست ندهید.

قدمت ساخت این جاذبه به دوره زندیه بازمی گردد.

همچنین این بازار سنتی توسط شخصی به نام حاج محمد حسین خان جهرمی که حاکم آن زمان بود در سال 1256 هجری قمری تأسیس شد.

معماری و نمای بازار در گذشته به شیوه ای بسیار دقیق و قدیمی ساخته شده و طراحی نقش آن زمان زیادی را صرف کرده است.

هر قسمت از بازار به یک کار اختصاص داشت، مثلاً در قسمت شرقی آن مسگری و آهنگری کار می کردند، البته در قدیم این قسمت سقف نداشت.

در قسمت دیگر فروشندگان فرش و فرش دستبافت و در قسمت دیگر فروشندگان صنایع دستی و پارچه.

معماری جالب در بازار جهرم

بازار ۸۰۰ متری جهرم یکی از بازارهای صلیبی شکل ایران است. در مرکز بازار میدانی قرار دارد که به گفته کارشناسان یکی از بی نظیرترین میدان های کشور است.

این میدان دارای طاق بلندی است که یکی از نمونه های منحصر به فرد طاق به حساب می آید. در پایین چارسوق یک استخر سنگی نیز وجود دارد.

قدیمی ترین قسمت بازار جهرم قسمت اصلی آن است و دارای چهار در ورودی با سقف گنبدی است.

سطح فروشگاه در بالای سطح زمین ساخته شده است تا از ورود آب به سلول ها در هنگام بارندگی جلوگیری کند. نور این بازار از طریق دهانه های نصب شده بر روی سقف تامین می شود.

جهرم منطقه ای گرمسیری محسوب می شود و این بازار با توجه به اقلیم آن ساخته شده است. دیوارهای قطور، سقف گنبدی شکل و پنجره های باریک و بلند از جمله عواملی هستند که بازار جهرم را در تابستان خنک نگه می دارند.

گنبد چهارسوک بازار جهرم

گنبد چهارسوق بازار جهرم به شکل نیمکره ای با ارتفاعی نسبتاً بلند ساخته شده و بادگیر زیبایی در بالای آن قرار دارد. این گنبد با دقت طراحی و اجرا شد و با وجود زلزله های شدید جهرم، کوچکترین نقصی در آن مشاهده نشد.

مصالح به کار رفته در گنبد گل و کاه است و بر ساقه گنبد اشعاری به نستعلیق وجود دارد. بادگیر هشت ضلعی گنبد دارای هشت دهانه است و وظیفه تهویه مطبوع چهار بازار را بر عهده دارد.

کتیبه های بازار جهرم

چهار کتیبه تاریخی در چهارسوق و هستی بازار جهرم به دلیل اینکه یادگاری از دوره‌های مختلف تاریخی هستند، جلب توجه می‌کنند. سه کتیبه از سنگ و یک کتیبه از گچ ساخته شده است که هر کدام به موضوعات مختلفی اشاره دارد:

• کتیبه اول: این کتیبه مربوط به دوران محمد شاه قاجار است.
• کتیبه دوم: این کتیبه در سال 1254 ه.ق.
• کتیبه سوم: این کتیبه مربوط به سال 1284 هجری قمری است و موضوع آن ممنوعیت کار محذبی در شهر جهرم است.
• کتیبه چهارم: این کتیبه در زمان پهلوی گذاشته شده و موضوع آن بازسازی بازار توسط دو خواهر از مردم جهرم است.

بازار جهرم از دو جهت شمال به جنوب و شرق به غرب ساخته شده و تمامی قسمت های آن به چهار جهت اصلی شمال، جنوب، غرب و شرق متصل است.

در جهت شمال به جنوب بازار در هر طرف 18 جفت مغازه و در شمال چارسوک 9 جفت مغازه به چشم می خورد.

6 جفت مغازه در جهت شرق به غرب و در ضلع شرقی چهارسوک که کوتاه ترین قسمت بازار است وجود دارد.

در این قسمت بازار مسگران است که در گذشته بدون سقف بوده است. مسگرها و آهنگرها در این قسمت از بازار صنایع دستی تولید می کردند. اما اکنون تعداد آنها بسیار کاهش یافته است. بازار غربی نیز 31 جفت فروشگاه دارد.

مغازه های بازار جهرم معمولاً از دو قسمت تشکیل شده است. قسمتی برای فروش اجناس و اجناس و قسمتی دیگر برای انبار و کارگاه های تولیدی. همچنین در مجموعه بازار چندین کاروانسرا، مسجد و حمام وجود دارد. در حال حاضر کاروانسرای جنوب غربی این بازار به پارکینگ تبدیل شده است.

کاروانسرای گلشن و کاروانسرای لاریخا نیز به کلی تخریب شد.