تودی تریپ: شوشتر را بیشتر به خاطر آب نماهایش می شناسند. فناوری قدیمی که وارد فهرست میراث جهانی یونسکو شد. در کنار این بناهای ارزشمند، قلعه ثلاث نیز از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. این قلعه که با نام سامانه آبی تاریخی شوشتر در فهرست میراث جهانی یونسکو به شمار می‌رود، در کنار رودخانه کارون قرار دارد. ثلاث که قدمت آن به دوره هخامنشی می رسد، حدود 5.3 هکتار وسعت داشته و قسمت های مختلفی از جمله نانوایی، اصطبل، حمام، سربازخانه، اسلحه خانه (قورخانه) و آشپزخانه را در خود جای داده است. اگرچه امروزه چیز زیادی از عظمت قلعه باقی نمانده است. همچنان علاقمندان به فرهنگ و تمدن ایرانی را به خود جذب می کند.
معرفی قلعه ثلاث
قلعه ثلاث یکی از معروف ترین دیدنی های شوشتر است که بر اساس اسناد تاریخی قدمت آن به دوره هخامنشیان می رسد. این قلعه در گذشته دارای حیاط های فراوان و قسمت های مختلف بوده است. همچنین استحکامات عالی، غرفه های باشکوه و تزئینات تزئین شده با طلا، مینا و لاجورد از ویژگی های ارزشمند ثلاث است.
در سال 1881، باستان شناس معروف هیئت اعزامی دولت فرانسه، دلافوا درباره این قلعه گفت:
قلعه ثلاث محل اقامت رسمی استاندار خوزستان است و بر روی کوهی قرار دارد که مانند فلات کوچکی است. در دامنه این کوه یکی از شاخه های کارون به نام شطیط قرار دارد و بناها و استحکامات به جا مانده از دوران ساسانی آن را در حاشیه شهر محافظت می کند.
قلعه ثلاث علاوه بر اهمیت استراتژیک، نظامی و دولتی، احتمالاً محلی برای نظارت بر توزیع آب و مرکز مدیریت آب در منطقه بوده است. اگرچه عظمت ارگ ثلاث بر اثر فرسایش و گذشت زمان از بین رفته است. بقایای آن نیز نشان از عظمت این ارگ زیبا دارد.
قلعه ثلاث به دلیل ارزش و اهمیت تاریخی در ۱۴ تیرماه ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و امروز به عنوان یکی از نقاط دیدنی استان خوزستان میزبان گردشگران است. همچنین در نشست سالانه کمیته میراث جهانی یونسکو در 26 ژوئن 2009 (5 ژوئیه 2008) این قلعه به شماره 1315 به عنوان سامانه آبی تاریخی شوشتر در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
تاریخچه قلعه سالاس
از ساخت و ساز تا تخریب
بر اساس منابع تاریخی، قلعه ثلاث از زمان هخامنشیان در این منطقه وجود داشته و تا حدود 50 سال پیش مسکونی بوده است. این قلعه علاوه بر نقش دفاعی، مرکز کنترل رودخانه داریون و محل سکونت استاندار خوزستان نیز به شمار می رفت.
قلعه ثلاث تا زمان سلطنت نادرشاه مقر حاکمان محلی بود. هر یک از مستوفیان در قلعه ملکی داشتند تا اینکه پس از نادرشاه قلعه متروک شد و حاکم استان در قلعه مستقر نشد. در زمان ناصرالدین شاه این قلعه مجدداً بازسازی و مسکونی شد تا اینکه در سال 1341 هجری شمسی رئیس اداره دارایی تمام ساختمان های آن را برای ساخت اداره دارایی تخریب کرد و از مصالح قلعه برای ساخت اداره دارایی استفاده کرد. ساختمان.
از زندان تا مبارزه
به گفته مورخان، سلطان زین الدین توسط منصور المظفر در این قلعه زندانی شد. امیر تیمور گورخانی در حمله خود به خوزستان این قلعه را به تصرف خود درآورد و اسرای لرستان و مردم خوزستان با تکیه بر این قلعه بارها بر ضد حکومت صفوی قیام کردند.
تعمیرات
قلعه سالاس چندین بار بازسازی شده است. در حال حاضر خرابه هایی که در قلعه به چشم می خورد مربوط به دوره قاجاریه است. برخی بر این باورند که نام ثلاث مربوط به مردی به نام ابی ثلاث است که در قرن چهارم میلادی می زیسته و مسئول بازسازی قلعه بوده است. قلعه ثلاث یک بار توسط فتحعلی خان پسر وخشتو خان در قرن یازدهم هجری قمری و بار دیگر در سال 1237 توسط محمدعلی میرزا دولتشاهی تعمیر شد.
معماری قلعه سالاس
قلعه سالاس را می توان قلعه ای چند وجهی دانست. این قلعه دارای دو در بزرگ است. دروازه جنوب شرقی قلعه (کوچه پمپ گاز) یک دروازه خصوصی بود و سران نظامی از آن عبور می کردند. به گفته مسافران دوره قاجار در این مکان در چوبی وجود داشته است. دروازه جنوبی در کنار مسجد شاه صفی قرار داشت و ظاهراً مردم عادی از این دروازه عبور می کردند. در ضلع شمالی و شمال شرقی قلعه خندقی و در ضلع جنوبی نهر داریون قرار داشت. برج‌های قلعه گرد بوده و در زمان‌های اخیر امکاناتی مانند نانوایی، اصطبل، حمام، سربازخانه، اسلحه خانه، آشپزخانه و حیاط‌های مختلف در آن وجود داشته است.
قلعه ثلاث دارای پنج شدان بزرگ بود که هر کدام به شودان های شهر متصل بودند. در گرمای 50 درجه خوزستان این بارندگی ها محیط خنکی حدود 15 درجه را برای مردم ایجاد کرد.
این قلعه دارای یک پارکینگ است و نیازی به نگرانی در مورد پارک نیست. بهترین زمان برای بازدید از قلعه سالاس اواخر اسفند و اوایل بهار است. علاوه بر آب و هوای مطبوع، در این مدت اطراف قلعه سبز شده و منظره ای زیبا و با طراوت ایجاد می شود.
منبع: کجارو
