تودی تریپ: بسیاری از بناهای یزد از آثار تاریخی تشکیل شده است. با معماری منحصر به فرد ایرانی کار می کند که هر کدام داستانی صوتی از تاریخ این شهر را روایت می کنند. از معروف ترین این بناهای تاریخی واقع در مرکز شهر می توان به مسجد جامع یزد اشاره کرد.
مسجد جامع یزد در واقع ترکیبی از سه مسجد است که در دوره های مختلف تاریخی شکل گرفته اند. بنای اولیه مسجد نیز بر فراز آتشکده ساسانی ساخته شده است. این محیط غنی تاریخی و فرهنگی در کنار معماری دیدنی و تزئینات باشکوه مسجد، آن را به یکی از زیباترین مساجد تاریخی ایران تبدیل کرده است.
آشنایی با مسجد جامع یزد
قبل از اسلام در محل این مسجد آتشکده ای وجود داشته است. سپس در زمان امروالیت صفری، مسجدی بر فراز این آتشکده ساخته شد. این مسجد اصلی در قرن دوازدهم بازسازی شد. در کنار این مسجد مردی به نام امیر علی بن فرامرز و همسرش ارسلان خاتون مناره ای برپا کردند.
پسرشان که علاءالدین گرشاسب نام داشت، در کنار مسجد جامع یزد، مسجد دیگری ساخت. سپس با حمله مغول به ایران، ساخت مسجد متوقف شد. در قرن چهاردهم که در ایران صلح برقرار بود، ساخت مسجد از سر گرفته شد. سرانجام در دوره قاجاریه سه مسجد مذکور ویران شد و به جای آنها مسجدی با صحن بزرگ ساخته شد.
با تفاسیر ذکر شده، ساخت این مسجد در مدت 1000 سال به پایان رسید و تکمیل مسجد در 4 دوره صفاریان، تیموریان، ایلخانان و قاجاریه انجام شد.
مسجد جامع یزد یکی از مساجد تک ایوانی است. این بنا مانند بسیاری از مساجد قدیمی تک ایوانی بر فراز آتشکده ساخته شده است. همچنین در ساخت مسجد از الگو و سبک آذری استفاده کردند.
این مسجد حدود 10000 متر مربع مساحت دارد و دارای حیاط بزرگ است. این مسجد دارای 6 ورودی است که هر کدام در اضلاع مختلف قرار دارند.
ورودی اصلی مسجد که در ضلع شرقی آن قرار دارد، دارای رکابی به ارتفاع 24 متر است. سردر مسجد دارای تزئینات زیبایی از قبیل کاشی معرق با نقوش چینی و گره اسلیمی است. پشت این ورودی هشتی با سقف گنبدی زیبا قرار دارد.
از ویژگی های بارز این مسجد می توان به گنبد باشکوه، محراب، ایوان، شبستان بزرگ و گنبد اشاره کرد. در زیر سعی خواهیم کرد هر یک از این عملکردها را برای شما توضیح دهیم.
گنبد: گنبد مسجد جامع یزد دارای دو پوسته است. به این معنی که پوسته داخلی گنبد با پوسته بیرونی متفاوت است. این گنبد دارای دهانه های مشبک در پوسته داخلی است. در جلوی این دهانه ها طاقچه های گچی قرار داده شده که با نورپردازی منظره زیبایی را ایجاد می کنند.
محراب: محراب این مسجد در زیر گنبد قرار دارد. این محراب به خاطر کاشی کاری های زیبا و تزئینات سرامیکی اش معروف است.
معماری مسجد جامع یزد
یکی از جاذبه های اصلی شهر یزد که گردشگران خارجی را به خود جذب می کند، مسجد جامع یزد با معماری منحصر به فرد و خارق العاده اش است.
این بنای چشمگیر دارای ایوان، 2 ایوان و خانه های 2 گرمی، گنبد و صحن بسیار بزرگ است. برای ورود به این مسجد می توانید از 6 راه وارد شوید که هر کدام در یک قسمت قرار دارند.
متأسفانه در زمان قاجار به بهانه بازسازی و بازسازی مسجد جامع یزد، این بنا بر اثر بی احتیاطی و تصمیمات اشتباه در مقیاس وسیع تخریب شد و همین امر باعث شد آنچه امروز شاهد آن هستیم با مسجد بسیار متفاوت باشد. که در دوران گذشته ساخته شده است.
اما یکی از بهترین قسمت های بازدید از این مسجد، دیدن پرداخت های منحصر به فرد به کار رفته در نمای آن است، به خصوص قسمت هایی مانند گنبد و محراب که واقعا خیره کننده هستند.
گنبد مسجد جامع یزد به دلیل منبت کاری های منحصر به فرد و خط های تکراری به عنوان یکی از منحصربفردترین و قابل توجه ترین آثار معماری جهان شناخته می شود و همچنین یکی از زیباترین قطعات معماری مسجد است.
در واقع تزیینات به کار رفته در این مسجد را می توان یکی از تحسین برانگیزترین آثار معماری دانست.
مهمترین قسمت این مسجد مناره های آن است که حدود 52 متر ارتفاع دارند و نام بلندترین مناره ها را به خود اختصاص داده اند. در زیر توضیح مختصری در مورد هر یک آورده شده است:
فضای روبروی مسجد جامع یزد
این فضا شامل یک حوض هشت ضلعی در جلوی در و یک ستون مرمرین حکاکی شده با نقوش حیوانی و گیاهی و همچنین دو بیت شعر به صورت خطی است که به دلیل شکستگی ستون ها، ابیات کاملاً خوانا نیستند.
از مسجد جامع یزد به سمت شرق حرکت کنید
ورودی اصلی و بزرگ مسجد جامع با ارتفاع 24 متر و طاق های باریک در دو طرف و دو مناره بلند که در بدو ورود توجه همگان را به خود جلب می کند. این زیارتگاه زمانی فروریخت، اما بعداً به شکل امروزی بازسازی شد.
مناره مسجد جامع یزد
بلندترین مناره های متعلق به این مسجد هر دو پلکانی دارند و مناره های کاشی کاری شده با کتیبه هایی به خط کوفی نوشته شده است. مناره ها نیز فروریخت و سال ها بعد بازسازی شدند.
