باغ منحصر به فرد نارنجستان قوام شیراز

تودی تریپ: شیراز را خیلی ها به شعر و باغ های زیبای ایرانی اش می شناسند. این شهر به شهر باغ ها معروف است و دارای باغ هایی با عمارت های تاریخی و جذاب فراوان است. باغ نارنجستان یکی از چشمگیرترین آثار معماری به جای مانده از گذشته است که امروزه با معماری دیدنی خود توجه بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است. در این مطلب شما را با باغ نارنجستان قوام شیراز آشنا می کنیم.

آشنایی با باغ نارنجستان کوام شیراز

در دوره قاجار خاندان قوام مدت زیادی بر فارس حکومت کردند و شیراز بناهای بسیاری از این دوران به جای مانده است. از بناهای دوره قوام علاوه بر نارنجستان قوام می توان به باغ عفیف آباد، باغ بیگلر بیگی و باغ کلانتری اشاره کرد. ساخت مجموعه نارنجستان قوام با سال های 1257 تا 1267 همراه است و بناهای دیگری به مرور زمان به این مجموعه اضافه شد. کارهای هنری مانند آینه کاری و گچ بری آخرین مراحلی بود که در ساخت نارنجستان قوام به کار رفت و سرانجام در سال 1377 به پایان رسید.

باغ و عمارت نارنجستان قوام در زمان محمدرضا خان قوام الملک سوم «بنای بیرونی» نامیده می شد و برای اداره استفاده می شد. خانه ای که خاندان قوام در آن زندگی می کردند، خانه «زینت الملک آدرونی» نام داشت. در املاک بیرونی، امور سیاسی و نظامی انجام می شد و جلساتی با نمایندگان دولت های خارجی برگزار می شد.

باغ نارنجستان قوام شیراز مشتمل بر باغ و عمارت در زمان قاجاریه ساخته شده است. این خانه را به دلیل وجود درختان پر نارنج «باغ نارنجستان» می نامند، اما بسیاری آن را با نام های دیگری مانند خانه قوام الملک یا باغ قوام می شناسند. باغ نارنجستان قوام محل سکونت «کوام الملک دوم» حاکم و والی فارس و خاندان دیوان سالار قوام بوده است.

عمارت دیگری به نام «خانه زینت الملک قوامی» دیوار به دیوار در باغ نارنجستان وجود دارد که با عمارت باغ اصلی مجموعه بزرگی را تشکیل می دهد. بنای اصلی باغ نارنجستان را «عمارت بیرونی» و ساختمان فرعی یا خانه زینت الملک قوامی «ساختمان اندرونی» این مجموعه محسوب می شود و این دو بنا با یک زیرزمین به هم متصل می شوند.

در گذشته از عمارت بیرونی به عنوان محلی برای رسیدگی به امور حقوقی و اداری و برگزاری جلسات و ملاقات با مهمانان استفاده می شد، در حالی که عمارت اندرونی به عنوان مکانی برای زنان، کودکان و خدمتکاران استفاده می شد. جالب است بدانید که به غیر از خانه زینت الملک، حمام قچنه و چندین باغ به نام های باغ شریف، باغ بیگلر بیگی، باغ دلگشا و باغ عفیف آباد نیز متعلق به خانواده قوام بوده است.

در حال حاضر باغ نارنجستان کوام شیراز با فضای سبز و دو عمارت باشکوه یکی از جاذبه های شهر شیراز محسوب می شود. خوشبختانه در سال های اخیر مرمت هایی در زیرزمین این مجموعه انجام شد و این قسمت از خانه به عنوان موزه آثار تاریخی ایران مورد استفاده قرار گرفت. بازدید از این مجموعه برای عموم آزاد است.

از نارنجستان قوام شیراز دیدن کنید

هنر به کار رفته در اکثر جاذبه های شیراز واقعا منحصر به فرد و شگفت انگیز است. در نارنجستان قوام، آثار هنری زیادی بر روی دیوار، سقف، پنجره و … به نمایش گذاشته می شود و با زیبایی خود همه بازدیدکنندگان را مجذوب خود می کند.

هفت هنر سنتی ایران شامل گچبری، آینه کاری، معرق کاری، منبت کاری، نقاشی سنتی، آجرکاری و مجسمه سازی در عمارت نارنجستان قوام شیراز به کار رفته و با جذابیت فوق العاده خود همگان را متحیر می کند. این ویژگی یکی از دلایل اصلی و اصیل گردشگران برای بازدید از نارنجستان قوام است.

همچنین همانطور که از نام مجموعه پیداست، درختان نارنج موجود در منطقه حس دلپذیر و زیبایی به باغ و املاک نارنجستان بخشیده است. در فصل بهار عطر شکوفه های نارنج همه بازدیدکنندگان را مست می کند. لذت قدم زدن در اطراف نارنجستان بسیار خاطره انگیز و فراموش نشدنی است.

ساختمان اصلی یا شمالی نارنجستان قوام دو طبقه و شامل زیرزمین است. برای ورود به داخل ایوان و بنا می توان از پله های دو طرف ایوان و خود ایوان باشکوه استفاده کرد. اتاق های داخل بنا به صورت متقارن در دو طرف ایوان چیده شده اند.

آینه های سقف ایوان بسیار زیبا و چشمگیر هستند و در تمامی اتاق های عمارت نارنجستان از گچبری و آینه استفاده شده است. تالار آینه یا شاه نشین یکی از زیباترین قسمت های مجموعه نارنجستان قوام است که دیوار و سقف آن با هنر آینه کاری تزئین شده است. در بالای شومینه دو مجسمه مشابه وجود دارد که تصویر قوام الملک سوم نیز بر روی آنها نصب شده است. سنگ های به کار رفته در شومینه و کف اتاق از تبریز، شیراز و یزد آورده شده است. این سنگ ها با انعکاس روی آینه های بزرگ تالار، تصویری دیدنی از باغ و دریاچه ایجاد می کنند. چهار اتاق در طبقه دوم برای اسکان مهمانانی که به باغ نارنجستان کوام می آیند در نظر گرفته شده است.

ستون های ایوان ساختمان جنوبی رو به باغ از چوب منبت ساخته شده است. گچ بری ایوان ساختمان جنوبی بسیار هنرمندانه است و فرش کف ایوان با کاشی های سفید و آبی بسیار جذاب است.

در نارنجستان کوام عمارت های زیادی وجود دارد که از آن جمله می توان به حیاط مرکزی و خانه ارگاه که عرق خوری بود اشاره کرد. حمام گچینه که از طریق تونلی به نارنجستان قوام منتهی می‌شود، یکی از حمام‌های تاریخی شیراز است و در حال حاضر برای بازدید عموم آزاد نیست.

البته نمی توان از گیاهان شیرازی و عطر آن چشم پوشی کرد. برای اینکه از این عطر و طعم بی بهره نمانید، بهتر است سری به کافه و شربت خانه سمت چپ ساختمان اصلی نارنجستان قوام بزنید.