باغ ارم؛ جاذبه‌ای بی‌همتا در میان باغ‌های شیراز

تودی تریپ: باغ ارم یکی از جاذبه‌های گردشگری شیراز و نمونه‌ای از باغ سبد است که به دلیل داشتن درختان مرکبات و خیابانی طولانی با سروهای باشکوه، محبوبیت زیادی در بین گردشگران دارد. علاوه بر کوشک اصلی دوره قاجار که هسته مرکزی این باغ را تشکیل می دهد. سرونازهای طولانی و قدیمی زیبایی آن را دو چندان کرده است. باغ ارم شیراز به مساحت 110380 متر مربع در تاریخ 23 آبان 1353 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

معماری باغ ارم شیراز

درهای ورودی باغ ارم در ضلع شمالی و بلوار ارم و ضلع کوچکتر در ضلع غربی و بلوار آسیاب ستایی قرار دارد. در گذشته این دو طرف باغ به صورت دیوار گلی بوده و امروزه پیچ های امین الدوله و اناری (1) با حضور خود محوطه را مزین کرده اند. اضلاع دیگر باغ نیز محدود به خانه های مسکونی و باغ های دیگر است.

معابر باغ

در وسط باغ گذرگاه اصلی آن قرار دارد که از غرب به شرق امتداد دارد. این گذر از جلوی ساختمان و حوض بزرگ شروع شده و تا انتهای باغ امتداد می یابد.

محور عریض شمالی-جنوبی دیگر در وسط باغ قرار دارد که مسیر اصلی را قطع می کند. علاوه بر این دو گذر عریض، معابر دیگری نیز به موازات این دو در تمامی قسمت های باغ ساخته شده است.

جهت شیب زمین در باغ از غرب به شرق است و شیب زیاد زمین معماران را بر آن داشته تا در قسمت هایی از معابر اصلی و فرعی باغ و جاهایی که آب در آن قرار دارد نقشه ای بیندیشند و پله ایجاد کنند. به چند جریان تقسیم می شود.

سیستم تامین آب

بیشتر این آب مانند بیشتر باغ های شیراز از قناتی به نام نهار اعظم می آید. آب در حوض به گردش در می آید و پس از گردش در حوض، اطراف حوض بزرگ و جویبارهای موجود در معابر باغ برای آبیاری درختان و گیاهان جریان دارد. علاوه بر این سیستم گردش آب، دو حلقه چاه عمیق نیز برای تامین آب مورد نیاز برای آبیاری گیاهان در باغ حفر شد.

استخر باغ

استخر باغ 335 متر مربعی در مقابل ساختمان اصلی قرار دارد و احتمالاً قدمت آن به دوره جانی خان ایلخانی می رسد. در میدان این استخر چهار نخل ققنوس بسیار بلند و زیبا دیده می شود.

عمارت اصلی باغ ارم را می توان نمونه نسبتاً کاملی از بناهای اواسط دوره قاجار دانست که ویژگی های آن مانند سایر بناهای همان دوره نشان از پایبندی به اصول معماری زندیه و صفوی دارد. حتی نقوش کاشی های نمای عمارت نیز کاملاً از نقاشی های دیوار یکی از بناهای دوران صفویه تقلید شده است.

این بنا شامل سه طبقه با تزئینات فراوان و سقف شیروانی است و سازنده آن حاجی محمد حسن معمار شیرازی بوده است. بنای اصلی باغ ارم رو به شرق ساخته شده است و زیبایی معماری، رنگ و رنگ و روغن، نقوش سنگ تراشیده، نما و گچ بری، پنجره های مشبک آهنی، جلوی بنا، ستون های سنگی و درهای چوبی نفیس و منبت کاری شده از شاهکارهای هنر است. و صنایع دستی دوران قاجار. از دیگر نکات قابل توجه این بنا، درهای آن است که از چوب ساج ساخته شده و به همین دلیل در طول سالیان متمادی دست نخورده باقی مانده و شکل اولیه خود را حفظ کرده است.

موقعیت باغ ارم شیراز

باغ ارم یکی از مهم ترین جاذبه های استان فارس در شیراز است که در خیابان ارم، نزدیک میدان ارم و نزدیک مجتمع دانشگاهی شیراز قرار دارد.

نزدیک ترین ایستگاه مترو به باغ ارم ایستگاه مترو نمازی است، پس از پیاده شدن از قطار می توانید حدود 10 دقیقه پیاده روی کنید و از میدان دانشجو و میدان ارم عبور کنید تا به باغ ارم برسید یا با تاکسی به باغ بروید.

اگر قصد دارید با ماشین شخصی به باغ بروید و از قسمت های شمالی شهر به باغ ارم می روید، بهترین راه دسترسی به آن بلوار شهید چمران است. پس از ورود به بلوار شهید چمران، باید تا انتهای بلوار ادامه دهید و از میدان دانشجو (میدان عیلام) به چپ بپیچید و به سمت میدان ارم (میدان بیمارستان) بروید. پس از رسیدن به میدان ارم باید به سمت راست بپیچید و وارد خیابان ارم شوید تا کمی بعد به باغ ارم برسید.

اگر از قسمت های جنوبی شهر به سمت باغ ارم می روید باید به خیابان آزادی برسید و از آنجا وارد خیابان ارم شوید. اگر خیابان ارم را تا نزدیک میدان ارم ادامه دهید، باغ ارم در سمت چپ شما خواهد بود.

ساعت کاری باغ ارم شیراز: در دو ماه اول سال از ساعت 8 صبح تا 20 شب. چهار ماه آینده از ساعت 8 صبح تا 1 بعد از ظهر و از 5 صبح تا 8:30 بعد از ظهر؛ در طول 6 ماه دوم سال از ساعت 8 صبح تا 13 بعد از ظهر و از ساعت 14:30 تا 17:00 کار می کند. در ایام عزاداری مانند تاسوعا و عاشورا، 28 صفر از رحلت پیامبر (ص)، 25 شوال از شهادت امام جعفر صادق (علیه السلام)، 21 رمضان از شهادت حضرت علی (ع) و 14 خرداد با رحلت امام خمینی (ره) باغ ارم تعطیل شد.

آدرس باغ ارم شیراز: شهر شیراز، بلوار ارم، میدان ارم، خیابان ارم، نزدیک مجتمع دانشگاهی شیراز.