بازدید از کنیسه حییم را از دست ندهید

تودی تریپ: کنیسه کالیمیوم “کنیسه” یا “کنیسه” نامیده می شود.

کنیسه هایم اولین کنیسه ای بود که در سال ۱۲۹۲ هجری قمری (به زبان عبری ۵۶۷۴) در خارج از محله عودلاجان که مرکز اصلی جمعیت یهودی تهران بود، ساخته شد.

کنیسه هایم در یکی از مناطق تاریخی و گردشگری تهران، خیابان سی تیر واقع شده است.

کنیسه هایم به دلیل ویژگی های معماری و ساختاری، یکی از بناهای معماری پایان قرن گذشته به شمار می رود.

به همین دلیل در سال 1392 با همت انجمن گلیمیان تهران و حمایت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

کنیسه حییم در تهران

منطقه عودلاجان در ارگ قدیم تهران اولین سکونتگاه کلیمیان بوده است. این افراد در اطراف خیابان سیروس و نزدیک بیمارستان سپیر زندگی می کردند.

گفته می شود در آن زمان هیچ یک از مردم کلیمانی در خارج از این منطقه ساکن نمی شوند. این افراد نیز مانند سایر گروه های مذهبی همواره به دنبال مکانی برای عبادت بودند.

کنیسه حییم اولین کنیسه ای بود که در سال 1292 (5674 عبری) در خارج از محله عودلاجان که مرکز اصلی سکونتگاه یهودیان بود توسط آقایان اسحاق صدک و اسحاق مراداف در یکی از کوچه های فرعی خیابان سی تیر (قوام السابق) ساخته شد. -سلطنه)، کوچه الف سیمی است.

این کنیسه اولین کنیسه خارج از منطقه اودلاکان است. «این دروازه خداست، صالحان وارد خواهند شد». جمله ای که بالای عبادتگاه اصلی این کنیسه به خط عبری نوشته شده است.

پیش از آن، پیروان یهودیت بیشتر در ناحیه محله یهودیان، یعنی ناحیه اودلاکان، کنیسه داشتند.

همچنین کنیسه های قدیمی در خیابان سیروس وجود دارد که قدمت آنها به 200 سال قبل می رسد.

کنیسه هایم نتیجه تغییرات قانون اساسی بود که طی آن یهودیان یک وکیل در پارلمان داشتند.

کنیسه هایم بیش از یک قرن قدمت دارد. بعدها به تدریج جامعه یهودی در اطراف این کنیسه ساخته شد.

در جنگ جهانی دوم، مهاجران لهستانی وارد ایران شدند و یهودیان ایرانی میزبان یهودیان لهستانی شدند و در کنار کنیسه هاییم، لهستانی ها کنیسه خود را به نام کنیسه دانیل ساختند.

بعدها این کنیسه در اختیار یهودیان ایرانی قرار گرفت.

لازم به ذکر است که در مکان های مذهبی تفاوت کلیسا و کنیسه، تفاوت بین دو دین یهودیت و مسیح با آداب و رسوم متفاوت است.

کلیسا محل عبادت مسیحیان و کنیسه محل عبادت یهودیان است. با توجه به تفاوت اعتقادات مذهبی و آیین های مسیحیت و یهودیت، معماری عبادتگاه های آنها نیز متفاوت است.

مهمترین تفاوت کلیسا و کنیسه در ایمان مردمی است که به این عبادتگاه ها می روند وگرنه از نظر مفهومی ماهیت کلیسا، کنیسه و حتی مسجد یکی است و هر سه عبادتگاه مذهبی محسوب می شوند. .

کنیسه های ایرانی مانند سایر بناهای مذهبی از سبک معماری خاصی برخوردار بودند.

در ساخت این نوع عبادت، دو اصل درونگرایی و مرکزیت از اهمیت خاصی برخوردار بود.

بر اساس اصل درونگرایی، دیوارهای بیرونی ساختمان ساده و تمیز ساخته می شوند. زیرا اصل در داخل ساختمان است و ورودی ها تنها گذرگاه برای رسیدن به داخل ساختمان هستند.

مرکزگرایی اصل دیگری است که در ساخت کنیسه رعایت می شود.

بر این اساس، نقطه مرکزی کنیسه، قسمت «میشکان» است که از اهمیت مذهبی خاصی برخوردار است. در نتیجه تمامی اجزای ساختمان به گونه ای طراحی شده اند که مکان مرکزی مشکان تحت تأثیر قرار نگیرد.

پلان این بنا مانند سایر کنیسه های ایران مستطیل شکل در جهت شرقی-غربی است.

زیرا این بنا باید مطابق قبله یهودیان که بیت المقدس است ساخته شود.

در ایران برای رویارویی با بیت المقدس، بنا باید در جهت شرقی-غربی ساخته شود.

در واقع این بنا در غرب محل نگهداری تورات مقدس ساخته شده است.

محل نگهداری تورات مقدس محراب این عبادتگاه است که در زبان عبری به آن «ههال» می گویند.

دو ایوان ستون دار در ضلع شمالی و جنوبی بنا طراحی شده است. وجود این ایوان ها باعث نور کافی برای فضای مرتفع تالار اصلی شده است.

آدرس کنیسه هایم

نشانی: خیابان سی تیر بدون رفتن به موزه آبگینه، کوچه سیمی، نبش کوچه شهید حسن شاطری

دسترسی: این مجموعه به راحتی قابل دسترسی است و بهترین راه برای رسیدن به آنجا استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی است.

ایستگاه های مترو امام خمینی (ره) و حسن آباد در مجاورت مجموعه قرار دارند. از مترو حسن آباد و خیابان حافظ تا مجتمع حدود 15 دقیقه پیاده روی است.

بازدید از کنیسه ها مانند عبادتگاه های سایر ادیان، اصول و شرایط خاص خود را دارد، بنابراین در بازدید از این مجموعه ها به اعتقادات و شرایط آن ها احترام بگذارید.

ذکر این نکته ضروری است که بازدید از برخی از این اماکن مذهبی در مراسم نماز ممنوع است و معمولاً بازدید از کنیسه های تهران باید با هماهنگی انجمن کلیمیان تهران انجام شود.

برخلاف کلیساها، تزیینات زیادی در کنیسه ها وجود ندارد، اما عناصری وجود دارد که اعتقادات مذهبی کلیمی ها را نشان می دهد.

تزئینات کنیسه هایم در اطراف هخال متمرکز شده است. گچ بری ها و آینه کاری های زیبایی در این قسمت به چشم می خورد. نقوش گیاهی (شامل خوشه انگور)، نقوش هندسی، هفت شمع (منوره) و ستاره داوود بخشی از گچ بری این بنا است و ترکیب آن با رنگ آبی دیوارها و پرده مخمل ارغوانی خچال، زیبایی آن را دو چندان کرد