بازدید از قلعه مانداگارانا آذربایجان شرقی را از دست ندهید

تودی تریپ: قلعه مانداگارانا در قسمت شرقی شهر مرند قرار دارد.

بقایای آن نشان می دهد که این بارو در هزاره چهارم قبل از میلاد یعنی 6000 سال پیش ساخته شده است.

لادیمیرمینورسکی این قلعه را مرثیه ای از نوع قلعه های سفالی می داند که در حمله سارگون دوم پادشاه آشور ویران شدند.

ویلیات جکسون آمریکایی نیز قلعه مرند را بازمانده یکی از آتشکده های دوره ساسانی می داند و می گوید مرند زمانی پایتخت (واسپورگان) در زمان ساسانیان بوده است.

واژه گل تپه که برای این قلعه به کار می رود، به صورت پهلوی و آذری زبان فارسی گل به معنی آتش و شعله و کول در ترکی به معنی خاکستر و در کردی آتش است.

سیر تاریخی قلعه مانداگارنا

قلعه ماندگارنا یکی از معروف ترین مکان های مرند است که به قلعه نیز معروف است و قدمت آن به حدود 6000 سال پیش می رسد. هزاره چهارم قبل از میلاد

در واقع یکی از بزرگترین نشانه های قدمت شهر مرند وجود بقایای این تپه باستانی است که برخی معتقدند یکی از 22 قلعه خاکی اورارتویی است که در حملات پادشاه آشور (سارگون) ویران شد. II).

لادیمیرمینورسکی همچنین آتشکده مانداگارانا را نوعی قلعه خشتی اورارتویی می داند و معتقد است که در حمله سارگون دوم، پادشاه آشور به مرند، بخشی از آن تخریب شده است.

جالب توجه است که مورخان بزرگی مانند هرودوت، گرنفون و بطلمیوس از مرند با نام مانداگارانا در 2200 سال پیش یاد می کنند. از این رو به نظر می رسد مرند نام خود را از آتشکده مانداگارنا یا مانداگارانا گرفته است.
حدود 100 سال پیش ویلیامز جکسون، باستان شناس و جهانگرد آمریکایی، از تپه آتشکده یاد کرد و گفت که مرند در زمان ساسانیان بسیار آباد بوده و پایتخت واسپورگان بوده است. وجود بقایای آتشکده در تپه خاکستری موید این نظر است.

آقای فرخ زمانی آشتیانی، مهندس با تحصیلات آلمانی و از شهرسازان، نتایج تحقیقات خود را در مورد این قلعه بیان کرد:

این مکان شاید تنها مکانی باشد که آثار سه تمدن را به عنوان موزه طبیعی در دل خود جای داده است. اما متاسفانه در حال حاضر متروکه و بلا استفاده و بدون استفاده توریستی و علمی است.

در نزدیکی شهر مرند که به شهر نوح نیز شهرت دارد، تپه ای وجود دارد که تمدن باستانی این منطقه را به اثبات می رساند.

در این مکان آثاری از تمدن های یخبندان «عصر حجر قدیم»، تمدن پس از آخرین عصر یخبندان، تمدن پیش از تاریخ «عصر حجر جوان» و تمدن برنز وجود دارد و به نظر من بسیار مناسب است. توسط زمین شناسان ایرانی مورد کاوش و مطالعه قرار گیرد

تا سال های 1354-1355 هجری شمسی در قسمت غربی قلعه حوض کم عمقی وجود داشت که سطح آن پر از نیزار بود. همیشه یک لایه نفتی در آب دریاچه وجود داشت که به گفته مردم محلی قلعه ماندگارانا بر روی میدان نفتی قرار دارد و این لایه های نفتی نشانه آن است.

در چند سال گذشته صحبت هایی مبنی بر تبدیل قلعه مانداگارنا به یک منطقه ویژه گردشگری مطرح شده است. قلعه یا آتشکده 6000 ساله می تواند گردشگران زیادی را به خود جذب کند و این منطقه را آبادتر کند. این اثر در تاریخ ۱ فروردین ۱۳۴۷ هجری شمسی با شماره ثبت ۷۸۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بازدید از قلعه مانداگارنا

قلعه ماندگارانا مرند در قسمت شرقی شهر مرند در استان آذربایجان شرقی قرار دارد که بقایای آن نشان می دهد که این قلعه در هزاره چهارم قبل از میلاد ساخته شده است. 6000 سال پیش

ولادیمیرمینورسکی این قلعه باشکوه مرند را یکی از قلعه های سفالی می دانست که در حمله سارگون دوم پادشاه آشور ویران شد.

ویلیات جکسون آمریکایی نیز قلعه ماندگارانا مرند را بازمانده یکی از آتشکده های دوره ساسانیان می داند و می گوید مرند زمانی پایتخت (واسپورگان) در زمان ساسانیان بوده است.

کلمه گل تپه که برای این قلعه به کار می رود پهلوی و به صورت آذری فارسی گل به معنی آتش و شعله و کول به معنی خاکستر در ترکی و آتش در کردی است.

محوطه وسیعی است که پشت قبرستان عمومی باغ رضوان مرند در داخل باغ‌های سرسبز قرار دارد که به دلیل حفاری زیاد برای کود باغی و کف کوره‌های آجرپزی از تپه‌ای بلند به گودالی وسیع تبدیل شده است.

این منطقه در مجاورت رودخانه زیلبار قرار دارد و گواه سخنان پدران ماست که معتقد بودند رود زیلبار روزگاری از مرکز شهر مرند می گذشت که با ویرانی مرند قدیم بر اثر سیل، جنگ یا زلزله، باقی مانده آن ساکنان مرند از دامنه کوه سنبوران به سمت دامنه کوه میشو حرکت کردند و این آتشکده متعلق به مرند قدیم است.

خوشبختانه در چند سال اخیر صحبت هایی مبنی بر تبدیل قلعه مانداگارنا به یک منطقه گردشگری خاص مطرح شده است، زیرا قلعه یا آتشکده 6000 ساله می تواند گردشگران زیادی را به خود جذب کند و باعث رونق بیشتر منطقه شود.