بازدید از برج ارغونشاه کلات نادری را از دست ندهید

تودی تریپا _ خدمات توریستی: برج ارغونشاه در محلی به نام دربند در غرب شهر کلات قرار دارد.

این برج که در فاصله 200 متری کتیبه نادری قرار دارد، بیش از 40 متر بالاتر از رودخانه قرار دارد. ارتفاع خود برج 8 تا 9 متر است که بر فراز کوهی قرار دارد و از آن می توان تمام دره ای که به دروازه غربی کلات منتهی می شود را دید.

این دروازه با کمک برج های متعددی که قبل از حملات مورد استفاده قرار می گرفت دفاع می شد و ورودی و خروجی کلات از این طریق کنترل می شود.

قدمت آن به قرن هفتم هجری و دوره ایلخانی مغول می رسد. بنای برج ارغونشاه از نظر شکل کلی و تزئینات آجری شبیه برج های برج کریم خانی شیراز است.

تمام نمای برج آجری است و در فواصل مختلف و با استفاده از آجرکاری های جالب از نقش های هندسی استفاده شده است، شکل هندسی بنا استوانه ای است، مرمت های انجام شده در این بنا به دوره نادر و حکومت قاجاریه می رسد. که در آن زمان به دلیل اهمیت زیاد این نقطه دید، تعمیر و مرمت شد.

آشنایی با برج ارغونشاه کلات نادری

قلات در گذشته دارای دو دروازه ورودی بود که یکی به خارج از ایران و دیگری به داخل ایران منتهی می شد. برج ارغونشاه یا دربند کلات یکی از این 2 دروازه است که تونل ورودی شهر از سمت مشهد است و قدمت آن به قرن هفتم می رسد.

دربند ارغونشاه یا دروازه ارغونشاه دارای ارتفاعی حدود 9-8 متر و مربوط به دوره ایلخانان مغول است که در 200 متری کتیبه نادری قرار دارد و ارتفاع آن از بستر رودخانه بیش از 40 متر است.

این برج بر روی کوهی ساخته شده و مشرف به دروازه ورودی کلات است و از طریق آن ورود و خروج کلات کنترل می شود.

نمای برج آجری و به شکل استوانه است که با کمک آجر نقوش هندسی زیبایی بر روی آن ایجاد کرده اند.

این برج در زمان نادر افشار دوباره مرمت و بازسازی شد و یکی از جاذبه های گردشگری این منطقه به شمار می رود و از نظر تزئینات خارجی شبیه برج های ارگ کریم خان شیراز است.

کتیبه نادری در سمت راست این بنا قرار دارد که 15 متر از سطح زمین بالاتر است.

برج ارغونشاه در محلی به نام دربند در غرب شهر کلات قرار دارد.

این برج برای حفاظت ساخته شده و بر سرتاسر دره غربی که به دروازه ورودی شهر کلات منتهی می‌شود، حضوری اصیل دارد. با توجه به اینکه شهر کلات نادر در میان کوه قرار دارد به سرزمین دژهای تسخیر ناپذیر یا دژ خدا معروف است.

این شهر لایه های تمدنی زیادی از پیش از اسلام تا دوران معاصر را در دل خود جای داده است، اما اوج شکوفایی این شهر در زمان نرشاه افشار بوده است. قدمت برج ارغونشاه به قرن هفتم هجری و دوره ایلخانی مغول می رسد.

در زمان روی کار آمدن نادرشاه افشار در خراسان، ایران از ضعف حکومت مرکزی رنج می برد. اما نادرشاه نه تنها این اتحاد را برای ایرانیان به ارمغان آورد، بلکه مهاجمان ایران را دفع کرد و به گسترش کشور تا هند ادامه داد.

در این میان شهر کلات برای نادرشاه به عنوان پایگاه نظامی و دژی غیر قابل نفوذ اهمیت زیادی داشت. این بنای تاریخی به دلیل اهمیت تاریخی و همچنین معماری زیبایش در فهرست آثار ملی قرار گرفته است.

ویژگی های جالب برج ارغونشاه

بنای برج ارگونشاه استوانه‌ای است و از نظر شکل کلی و تزئینات آجری روی آن شبیه برج‌های ارگ کریم هانی شیراز است.

تمام نمای برج از آجر ساخته شده و نقوش هندسی زیبایی با استفاده از آجرکاری برای تزئین بنا ایجاد شده است.

برج ارغونشاه در ارتفاع ۴۰ متری از بستر رودخانه در دل کوه ساخته شده و ارتفاع خود برج ۸ تا ۹ متر است. در سمت راست برج ارغونشاه نیز کتیبه نادری در توصیف قدرت و عظمت نادرشاه دیده می شود.

کتیبه کمیاب

کتیبه نادری کتیبه ای به زبان ترکی است که در ستایش نادر شاه نوشته شده است.

این کتیبه در ورودی دربند ارغوان شاه یافت می شود. ابیات کتیبه نادری شامل 24 بیت است که گلبان افشار شاعر دربار افشاریه به دستور نادرشاه در مدح او سروده است.

ساخت این کتیبه دو سال (1155-1157 ه.ق) به طول انجامید و احتمالاً پس از مرگ نادرشاه ادامه آن متوقف شد.

این کتیبه که بیانگر عظمت سلطنت نادرشاه است با ذکر و نام خداوند آغاز شده و به مدح نادر ادامه می یابد.