بازدید از آتشکده بی‌همتای آذرگشنسب را از دست ندهید

تودی تریپ: تحقیقات زیادی صورت گرفته و عده ای محل اصلی این آتشکده را در کنار دریاچه ارومیه، عده ای در تخت سلیمان و برخی دیگر شهر شیز را می دانستند.

پس از کاوش ها و کشف بقایای آتشکده، مشخص شد که شهر شیز در جغرافیای تاریخی ایران، همان شهر تخت سلیمان امروزی است. شیز محل سکونت اقوام مختلف از جمله مادها، اشکانیان، ساسانیان و مغولان بوده و یکی از باشکوه ترین و قدرتمندترین شهرهای باستانی در تمام این دوران بوده است.

به همین دلیل این شهر باستانی میزبان آتشکده های مهمی بوده و تنها افراد خاصی اجازه ورود به آن را داشته اند. به دلیل موقعیت خاص این آتشکده، بسیاری از پادشاهان ساسانی با پای پیاده از تیسوفون برای بازدید و عبادت آن می آمدند.

آشنایی با آتشکده آذرگشنسب

قلعه تاریخی تخت سلیمان (آذرگشسب) یکی از مهم ترین بناهای تاریخی جهان است که از دوره ساسانی به جای مانده است. این قلعه از قسمت‌های مختلفی مانند آتشکده آذرگشسب، آتشکده شاهی و آتشکده جنگ آوران، معبد آناهیتا، ایوان خسرو، دروازه‌ها، آتشکده‌های کوچک و دیوارهای سبیل تشکیل شده است.

در دوره ساسانی سه شیوع عمده و برجسته در ایران رخ داد. آتش‌هایی که در این کوره‌ها نگهداری می‌شد عبارت بودند از: «برزین مهر» (آتش عشق و عظمت) که مخصوص برزیگرا بود و در نزدیکی نیشابور خراسان قرار داشت.

«فرباغ» (آتش کوره یزیدیان) که مخصوص افراد متقی و والا مقام بود و در قاریان فارس قرار داشت. «قلب آذرگشسب» که مخصوص سربازان بود و در تکاب آذربایجان در محلی به نام شیز یا گنجک و در کوه سناوند قرار داشت. منظور از آذرغشب «آتش اسب نر» است.

آنچه در افسانه ها آمده این است که کی خسرو هنگام ظهر قلعه را باز کرد با تاریکی شبی که دیوان با جادوی خود آفریده بود مواجه شد و در این هنگام آتشی فروزان بر یال اسب جهان را دوباره روشن کرد.

پس از پیروزی و کشف قلعه لاوینا، کی خسرو آتش افتاده را به نفع دستیار اهورایی در آنجا قرار داد و نام «گشسب» یا «گشنسب» را بر این آتش و محل آن به معنای «آتش طویله» گذاشت. در حال حاضر نام این مکان تخت سلیمان است. آتشکده تخت سلیمان در سال 1316 به شماره 318 در فهرست آثار ملی وزارت فرهنگ و هنر به ثبت رسید.
حذف تاریخ و نقش احزاب در همه امور یکی از گرایشات اصلی حاکمان و فرمانروایان در دوران اردشیر اول و پس از آن بود. در واقع تفاوت اشکانیان و ساسانیان را می توان اینگونه توضیح داد: ساسانیان سعی در تقویت حکومت مرکزی و مبارزه با ادیان غیر زرتشتی داشتند. در واقع آنان را مسئول حفظ دین باستانی کشور و آیات و عبارات اوستا می دانستند.

زادگاه زرتشت در اوستا «Eyrianum Vejeh» نام دارد و در زمان ساسانیان تصمیم گرفته شد که مکان آن از ری به آذربایجان تغییر کند. چنانکه شهر ری مدتها در تیول مورد سوء ظن یکی از خاندانهای مهم اشکانی یعنی خاندان معروف مهران قرار داشت.
آذربایجان به دلیل نزدیک بودن به تیسفون پایتخت ساسانیان مورد توجه ساسانیان قرار گرفت و همچنین آتشکده آذرگشب که یکی از بزرگترین آتشکده های دوره ساسانی است در آنجا قرار داشت.

سرانجام «آیریانام وجه» که زادگاه زرتشت بود به آذربایجان منتقل شد و «ایران ویجه» نام گرفت. «ایران» که اولین جزء این واژه مقدس بود، می توانست بهترین نام ممکن برای سرزمین واحد و فراگیر ساسانیان باشد. در ایران باستان این قسمت اول «اریانام» و در اوستایی «اریانم» تلفظ می‌شود. آریان از شکل ایرانی باستان خود در دوره اشکانی گرفته شده است، در حالی که ساسانیان اوستا را بیشتر می دانستند.

آتشکده آذرغشب کجاست؟

آدرس: آذربایجان غربی، 45 کیلومتری شمال شرقی تکاب، روستای نصرت آباد، روستای تخت سلیمان، کانون آذرگشنسب

این آتشکده در دره ای سرسبز و در ارتفاع 3000 متری و در ضلع شمالی دریاچه ای در منطقه تاریخی تخت سلیمان قرار دارد. آتشکده آذرگشنسب در 315 کیلومتری مرکز استان آذربایجان غربی (پنج ساعت و پنج دقیقه)، 334 کیلومتری شهر تبریز (پنج ساعت و 19 دقیقه)، 167 کیلومتری (سه ساعت و سه دقیقه) از میاندوآب قرار دارد. از دو استان آذربایجان غربی و شرقی و 147 کیلومتری زنجان (دو ساعت و 34 دقیقه) فاصله دارد.

بهترین راه برای رفتن به تخت سلیمان و آتشکده آذرگشنسب عبور از جاده تکاب به تخت سلیمان است که 24 کیلومتر طول می کشد تا به راحتی به مقصد برسید. اما اگر می خواهید در بین راه از دیدنی های استان آذربایجان غربی لذت ببرید، بهتر است مسیر زنجان را انتخاب کنید.

راه های مختلفی برای رسیدن به این دو جاده دارید. شما می توانید با انتخاب هواپیما به فرودگاه زنجان یا فرودگاه ارومیه برسید و از آنجا به صورت زمینی به سمت تخت سلیمان حرکت کنید.

نزدیکترین ایستگاه قطار به این منطقه ایستگاه بین المللی زنجان به مشهد است که از آن تا تخت سلیمان حدود 140 کیلومتر فاصله خواهید داشت.

در کنار این موارد، خودروی شخصی نیز می تواند یکی از گزینه ها باشد. اگر از تهران سفر می کنید باید از اتوبان تهران قزوین به سمت غرب استان تهران بروید. پس از طی 150 کیلومتر وارد اتوبان قزوین به زنجان شده و از آنجا با گذر از تاکستان های زیبا و شهر ابهر پس از طی 170 کیلومتر به مرز زنجان می رسید.

برای رفتن از زنجان به تخت سلیمان باید وارد اتوبان زنجان – بیجار شوید و پس از طی مسافتی به جاده زنجان – دندی برسید. پس از عبور از این مسیرها و طی مسافت 140 کیلومتری به جاده ای کوهستانی و پر پیچ و خم می رسید که دندی را به تخت سلیمان متصل می کند. قبل از ورود به این جاده کوهستانی حتما سوخت و تجهیزات خود را چک کنید.