بازار تهران؛ جاذبه‌ای اصیل و خاص

تودی تریپ: بازار بزرگ تهران نام مرکز اقتصادی، تاریخی و مهم پایتخت است که بین خیابان پانزده خرداد، مصطفی خمینی، مولوی و خیام قرار دارد و به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای ایران شناخته می شود.

وسعت این بازار بیش از یک کیلومتر مربع است و انواع اجناس در آن به فروش می رسد. بازار تهران از نظر اقتصادی و بازرگانی ساختار پیچیده ای دارد و در آن تعدادی عمده فروش، خرده فروش، انبار و کارگاه تولیدی فعالیت می کنند.

اکثر کارخانجات و کارگاه های تولیدی دارای نمایندگان بازار در تهران برای ایجاد ارتباط مستقیم با عمده فروشان و خرده فروشان هستند و این مکان را مرکز عمده توزیع داخلی و حتی خارجی کالا و شاهراه مهم اقتصادی می دانند.

بازار بزرگ تهران را می توان مهم ترین مکان تجارت و خرید و فروش کالا در ایران دانست. اما جدای از خرید، فرصت بازدید از ساختمان‌های قدیمی بازار، شرکت در مراسم ویژه بازار و چشیدن طعم غذاهای لذیذ رستوران‌های بازار قدیمی از دیگر دلایلی است که مردم را در اینجا جذب می‌کند.

بد نیست بدانید نام بازار بزرگ تهران از 11 آبان 1356 به شماره 1540 در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

تاریخچه جذاب بازار تهران

آنچه امروز در بازار تهران می بینیم بازمانده دوره قاجاریه است. اما در مورد چگونگی و زمان انجام آن اختلاف نظر وجود دارد. برخی این بازار را اثر ناصرالدین شاه قاجار می دانند و برخی دیگر شاه طهماسب صفوی را مبدع بازار می دانند.

در سفرنامه ای از سر توماس هربرت – نجیب زاده و جهانگرد انگلیسی – توصیفاتی از بازار تهران در سال 1108 قمری (دوره صفوی) آمده است که آن را بازار آزاد توصیف می کند. بنابر نوشته‌های او و سایر نوشته‌های او، به نظر می‌رسد این بازار در دوره صفویه بدون سقف بوده و در زمان ناصرالدین شاه توسط یک معمار فرانسوی سرپوشیده شده است.

بازار تهران از دیرباز مرکز اصلی اقتصاد شهر و حتی کشور بوده و در دوران قاجار و پهلوی نقش مهمی در توسعه سیاسی، فرهنگی و اجتماعی داشته است.

در دوره مشروطه اولین جایی که در مقابل حکومت ایستادگی کرد و به علما و مردم پیوست، بازارهای تهران بود. دست از کار کشیدند و در مسجد امام دست به تحصن زدند. مغازه های بازار نیز در پیروزی انقلاب اسلامی نقش داشتند و با جریانات آن دوران پیش رفتند.

با گذشت زمان و بر اساس نیازهای اجتماعی، این شاهراه اقتصادی بخش‌هایی از جمله بازار مس، بازار تنباکو را از دست داد و بخش‌های دیگر آن به اندازه‌های کوچک‌تری تغییر یافت، مانند بازار زرگری و حلبی‌سازی به کار خود ادامه داد. با این وجود، این بازار سرد و گرم امتحان خود را پس داده است، همچنان قلب اقتصاد کشور و سهم عمده ای در نظام اقتصادی ایران است.

قسمت های دیدنی بازار تهران

در طول سالیان متمادی معماری این بازار دستخوش تغییرات زیادی شده است که با بازسازی و اضافه شدن بخشهای جدید، معماری این بازار دستخوش تغییرات جدی شده است.

بازارهای معروف عبارتند از: امیر بازار، بازار آهنگران، بازار بازار، بازار بین الحرمین، بازار پردیس، بازار خیاط ها، بازار تخت جمشید، بازار دروازه نو، بازار زرگرها، بازار رضا، بازار پینه دوز، بازار طوسی، بازار کیش، بازار مسگرها، لوازم التحریر، نجار. بازار و بازار قیصریه.

علاوه بر این در بازار تهران خانه های متعددی مانند خانه احمدی، سرای حاج حسن، خانه عباسی، خانه وزیری و خانه نقالکن تراب و تیمچه باوفا وجود دارد.

یکی از زیباترین و پربازدیدترین بازارهای تهران، چهار سوق است که در نزدیکی مسجد جامع قرار دارد و مکانی هشت ضلعی با سقفی کوتاه و گچبری بسیار زیبا است. همچنین این بازار با معماری و بافت قدیمی خود یکی از آثار ملی به شمار می رود. سبزه میدان یکی از میدان های معروف بازار است و این قسمت در دوره صفویه ساخته شده و در دوره قاجاریه بازسازی شده است.

مسجد امام خمینی یا مسجد جامع یا شاه جامعه با بیش از 2 قرن قدمت در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. در کنار مسجد جامع معبدی به نام حاجب الدوله قرار دارد که با معماری منحصر به فرد خود یادگار دوره ناصرالدین شاه است و در سال 1356 به ثبت ملی رسیده است.

تیمچه مهدیه نیز در جنوب و نزدیک به سبزه میدان قرار دارد و با معماری گنبدی خود زیبایی منحصر به فردی به این بازار بخشیده است. بازار امیر نیز در سال 1229 ساخته شد و یکی از قدیمی ترین بازارهای تهران به شمار می رود.

بازاربن الحرامین یا بازار لوازم التحریر یکی از بازارهای اصلی و قسمت دیگری از بازار بزرگ پاساژ رضا است و در این پاساژ 5 طبقه می توانید هر آنچه در زمینه پوشاک می خواهید پیدا کنید. به طور کلی قیمت اجناس در این بازار نسبت به سایر مناطق تهران یا حتی شهرستان ها بسیار پایین و مقرون به صرفه است.

از قسمت های جالب این بازار می توان به پاسگاه دولتی اشاره کرد که در جنوب شرقی کاخ گلستان و روبروی مسجد جامع قرار داشت و این پست محلی برای تئاتر و نمایش بوده که بزرگترین تماشاخانه ایران است. ظرفیت 20000 نفر .

این تکیه دارای یک بنای آجری سه طبقه است که نمای بیرونی آن هشت ضلعی است و دارای سه ورودی و بیست اتاق و یک هشتی شاه نشین است. سالها بعد در زمان حکومت قاجار و پهلوی به عنوان محلی برای اقامه نماز و مراسم مذهبی مورد استفاده قرار گرفت و اکنون اصلاً چنین مکانی وجود ندارد زیرا در سال 1325 تخریب شد و به جای دولت بانک ملی ساخته شد. در ادامه این قسمت با بازارهای مختلف تهران و نحوه دسترسی به هر کدام آشنا خواهید شد.

موقعیت بازار تهران

قبل از اینکه به سراغ معرفی بازار تهران برویم، ببینیم بازار تهران کجاست؟ این بازار در بافت قدیمی شهر و محله های اصیل واقع شده است.

بازار تهران از شمال به خیابان پامنار، از جنوب به خیابان مولوی، از غرب به خیابان سنگلج و از شرق به خیابان 15 خرداد منتهی می شود.

آدرس بازار تهران: تهران – ضلع جنوبی خیابان 15 خرداد و هم مرز با خیابان های مولوی، خیام و 17 شهریور.

نحوه رسیدن به بازار بزرگ تهران به وسیله نقلیه شما بستگی دارد. بهترین راه دسترسی به این بازار مترو است چرا که بازار تهران در محدوده طرح ترافیک است و حتی در روزهای تعطیل نیز ترافیک سنگینی دارد.

ساعات کاری بازار تهران از شنبه تا چهارشنبه از ساعت 8:30 صبح تا 17:00 می باشد. روزهای پنجشنبه ساعت کاری بازار از 8:30 صبح تا 14:00 تغییر می کند. البته مغازه های قسمت بیرونی بازار از شنبه تا چهارشنبه تا ساعت 20 و پنجشنبه تا ساعت 17 باز هستند. همچنین این بازار در روزهای جمعه و تعطیلات رسمی تعطیل است.