آنچه درباره آتشکده بهرام ری باید بدانید

تودی تریپ: اعتقاد بر این است که آتشکده ری، عبادتگاه معروف «بهرام گور» است. همان پادشاه مقتدر ایران که به برگزاری آیین های زرتشتی و برگزاری جشن های متعدد معروف بود.

ساختمان آتش کد ری در دوازده کیلومتری جنوب شرقی شهرری امروزی قرار دارد. در جاده شهر به ورامین. مساحت این آتشکده در مجموع 720 هزار متر مربع یا 72 هکتار است.

معبد آتش ری بر روی تپه ای عریض و مرتفع قرار دارد و به دلیل شباهتش به میل به «تپه آسیاب» نیز معروف است. در آغاز قرن گذشته، باستان شناسان غربی ساختمان این آتشکده باشکوه را تا حدی مرمت کردند و مرمت آن هنوز ادامه دارد.

ساختمان اصلی آتشکده ری در واقع ساختمانی ستون دار است که از دو ردیف ستون مربع تشکیل شده و در هر ردیف سه ستون دارد.

قدمت یا تأخیر این بنا مربوط به دوره ساسانیان است. یعنی حدود 1800 سال پیش. این بنا در طول تاریخ آسیب دیده و تخریب شده است اما زمان تخریب آن به طور دقیق مشخص و مستند نیست.

در مورد تخریب آتشکده ری سه نظریه وجود دارد: اگر تاریخ اولیه تپه میل به قبل از ساسانیان برسد، احتمالاً در زمان حمله اسکندر ویران شده است.

آشنایی با آتشکده بهرام ری

یکی از آتشکده های معروف ایران که امروزه بقایای معماری آن به چشم می خورد، آتشکده تپه میل یا بهرام شهرری است. تاریخچه این بنا را به دوران ساسانیان نسبت می دهند و گمان می رود آتشکده بهرام گور باشد.

آتشکده را تپه میل می نامند زیرا دو پایه بزرگ بنا که باقی مانده اند از دور بسیار شبیه آسیاب هستند.

در سال 1334 آتشکده تپه میل یا بهرام در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. تپه میل در حدود 12 کیلومتری ضلع جنوب شرقی حرم شاه عبدالعظیم و بر فراز تپه ای مرتفع قرار دارد.

این تپه در استان تهران و نزدیک پایتخت قرار دارد. بنابراین علاقه مندان به تاریخ و معماری کهن ایران می توانند در گذر از تهران از این بنای زیبا و مجلل دیدن کنند.

بنای اصلی از چهار طاق تشکیل شده بود که دو طاق آن باقی مانده است و در زیر طاق کوچک آتش مقدس قرار داده شد و مردم در برابر آن نماز می خواندند.

ساختمان آتشکده در جهت شرقی-غربی ساخته شد تا از نور خورشید برای روشنایی کامل ساختمان استفاده کند که به گفته باستان شناسان در چهار طبقه ساخته شده است.

در قسمت پایینی مجموعه سه راهرو باریک وجود دارد که در تمام طول ساختمان قرار دارند. راهروی میانی که برای عبور عالی ترین مرجع دینی آتشکده موبد موبدان بود، امروز برای هرکسی قابل عبور است. .

در بالای هر یک از این راهروها تصویر یک ماهی حکاکی شده است که یکی از آنها در موزه ایران باستان، دیگری در محوطه و دیگری بر روی دیوار اقامتگاه کارکنان میراث قرار دارد.

آسیاب تپه با سنگ، ساروج، خشت و گل ساخته شده است. نیزارهای اطراف تپه حکایت از وجود دریاچه ای دارد که زمانی در این محل وجود داشته اما خشک شده است.

آتشکده بهرام در سال 1334 توسط وزارت فرهنگ و هنر به شماره 407 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و امروزه یکی از مکان های معروف استان تهران به شمار می رود.

از شهر ری حدود 12 کیلومتر تا ورامین رانندگی کنید، سپس در محلی به نام روستای کله نو، تابلوی بزرگ آتشکده ری شما را به این محوطه باستانی هدایت می کند.

آتشکده ری با نام های آتشکده بهرام، تپه میل نیز شناخته می شود.

سیر تاریخی آتشکده تپه میل

آتشکده عبادتگاه زرتشتیان است که آتش در آن جایگاه ویژه ای دارد و مهمترین دعاها و مراسم مذهبی در آن انجام می شود. از جمله دعاهایی که در این آتشکده ها خوانده می شود، دعای یسنا و اوستا گات است.

این آتشکده ها که بقایای آنها در سراسر ایران دیده می شود، در زمان حکومت رسمی زرتشتیان در ایران تأسیس شده اند و قدمت بیشتر آنها به دوره ساسانیان می رسد. پس از ورود اسلام به ایران، این آتشکده ها کارکرد خود را از دست دادند یا تعطیل شدند و مساجد دوره اسلامی جایگزین برخی از آنها شدند.

برخی بر این عقیده اند که آتشکده بهرام گور توسط اسکندر ویران شده است. اگر ساخت آتشکده مربوط به دوره ساسانیان است، اسکندر قبل از دوره ساسانی به ایران حمله کرده و نمی توانسته آن را ویران کند. با این نظریه می توان گفت که شاید تپه میل در حمله اعراب به ایران از بین رفته است.

اما اگر تاریخ این آتشکده به قبل از دوره ساسانی یعنی هخامنشیان برسد، می توان نظریه حمله اسکندر را پذیرفت. در این مورد اگر به منابع تاریخی مراجعه کنیم در تاریخ طبری آمده است که قبل از این آتشکده آتشکده دیگری در ایران وجود نداشته است.

به این معنا که تپه میل قدیمی ترین آتشکده ایران است. وی در کتاب خود آورده است که یزدگرد پس از شکست در جلوله به ری آمد و آتش مقدس را از این آتشکده به مرو برد. از سوی دیگر مسعودی در مروج الذهب بنای آتشکده را به فریدون نسبت می دهد و قدمت آن را پیش از دین زرتشتی می داند.

مسعودی در کتاب خود اشاره می کند که اعراب با آرامش وارد ری شدند و هیچ آسیبی به آتشکده وارد نکردند. اگر حرف مسعودی را بپذیریم، آتشقده حتی پس از حمله اعراب به ایران در امان بود.

بنابراین نمی توان به راحتی در مورد زمان دقیق ساخت آتشکده و تخریب آن صحبت کرد و در این مورد نظر قطعی داد و تا زمانی که از طریق باستان شناسی سند قطعی در این مورد به دست نیامد، هیچ یک از این نظرها قابل قبول نیست. کاملاً رد یا تأیید شده است.