گنبد کبود؛ فوق العاده دیدنی

گنبد کبود مراغه یکی از بناهای زیبایی است که تزئینات منحصر به فرد آن نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند.

گنبد آبی ماراژ در واقع یک برج تدفین است و گفته می‌شود محل قبر مادر هلاکوهان است.

این گنبد که در 24 آذر 1310 هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت به دلیل قرار گرفتن در مرکز شهر بیش از سایر گنبدهای مراغه مورد توجه قرار گرفت.

تاریخ ساخت گنبد کبود مراغه

بنا به گفته برخی باستان شناسان، ساخت بنای مذکور به سال 1196 میلادی و قبل از سلطنت هلاکوهان باز می گردد.

در حالی که برخی دیگر زمان ساخت این بنا را بین سال های 1186 تا 1258 میلادی تخمین می زنند. و دوره حکومت مغول.

اما هیچ یک از ادعاهای فوق در خصوص تاخیر در ساخت گنبد کبود مراغه ثابت نشده است.

برخی از مردم محلی نیز بر اساس تاریخ شفاهی مدعی هستند که بنای مذکور آرامگاه مادر هلاکوهان، بنیانگذار سلسله ایلخانی بوده است. با این حال، محققان هنوز هیچ مدرکی مبنی بر صحت این باور پیدا نکرده اند.

این گنبد در طول زمان آسیب های زیادی دیده است. به همین دلیل در سال 1395 خورشیدی با توجه به خسارت وارده عملیات مرمت و بازسازی آن آغاز شد که تا امروز ادامه دارد.

این بنای تاریخی در استان آذربایجان شرقی، شهر مراج، خیابان اوحدی و خیابان موسوی واقع شده است.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید گبد کبود از نظر ترکیب کلی شبیه به دیگر مقبره های مراغه است یعنی از یک شبستان بلند، یک زیرزمین سنگی و یک سرداب در میان آن تشکیل شده است.

کتیبه ای که گلوی گنبد را در داخل شبستان فوقانی احاطه کرده است، با رنگ ریحان روی نوار پهنی از گچ سفید گچ بری شده و ذوق هنرمندان این دوره را نشان می دهد.

در زیرزمین عمارت گبد کبود مراغه، سنگی یکپارچه وجود دارد که در دیوار بنا تعبیه شده و متعلق به بنای اولیه است.

در زیر گنبد کبود، آیاتی از قرآن کریم از داخل میدان کتیبه گچی به خط نسخ دیده می شود.

با بازدید از این مجموعه در چند متری برج تاریخی دیگری به نام برج گرد را می بینید که ساختاری استوانه ای مانند نام خود دارد.

البته از نگاه یک بازدیدکننده عادی زیبایی گنبد کبود بسیار بیشتر از برج مدور است و تزئینات به کار رفته در آن بسیار چشم نواز است.

از نظر بازسازی گنبد کبود در شرایط بهتری قرار دارد. اگرچه برج مدور آرامگاهی است و خبری از تدفین در آن نیست.

این تفاوت معماری و زیبایی گنبد آبی و برج مدور، چیزهای زیادی را در مورد آنها آشکار می کند.

بر اساس کتیبه مدور برج که به زبان کوفی نوشته شده است، این برج در سال 563 ساخته شده و تنها چند سال پس از آن اثر دیگری به نام گنبد کبود در کنار آن ساخته شده است.

معماری گنبدی آبی مراغه

گنبد کبود از نظر ترکیب کلی شبیه به دیگر مقبره‌های مراغه است و شامل یک شبستان بلند روی پایه‌ای سنگی است که زیرزمینی درون آن قرار دارد.

در ساخت این بنا از آجر قرمز و کاشی فیروزه ای استفاده شده و در قسمت های مختلف آن سنگ های سفید رنگ دیده می شود.

در مورد معمار گنبد آبی اطلاعات زیادی در دست نیست. این برج دارای ساختاری 10 ضلعی است و اضلاع آن دارای طاق‌ها و حاشیه‌های تاج‌دار است و در طرفین آن پایه‌های ستون مانند دیده می‌شود.

این پایه ها مانند سطح بیرونی طاق ها با آجر و سرامیک و کاشی های فیروزه ای به شکل هندسی به شکلی منحصربفرد تزیین شده اند.

در بیرون بنا تزیینات به صورت قطار و اشکال هندسی است و سه ردیف موکران در آن نمایان است.

این برج نیز مانند سایر برج های مقبره دو طبقه است. قسمت پایین آرامگاه و قسمت فوقانی اتاقی است که با گچ بری و گچبری تزئین شده است.

اتاق مذکور دارای سقف بلندی است که گنبد آن فروریخته و بیشتر گچ بری ها و تزئینات و نوشته ها نیز از بین رفته است.

در داخل بنا، در زیر گنبد، بر روی حاشیه گچی وسیع، قسمتی از آیه اول سوره 67 قرآن کریم به خط نوشته شده است.

آیات الهی و کلماتی مانند «الله» و «والحمد» به اشکال مختلف بر دیوارهای این بنا نقش بسته است.

در گذشته دیوارهای داخلی برج رنگ فیروزه‌ای داشت، اما اکنون مقدار زیادی از آن باقی نمانده است.

کتیبه گچی داخل بنا اطلاعاتی از برج مقبره آن را نشان می دهد و بر این اساس به نظر می رسد گنبد مذکور آرامگاه مادر هلاکوهان باشد.

به دلیل قرار گرفتن گنبد کبود و برج مدور در مرکز مراغه، بناهای مختلفی آن را پوشانده و از نقاط مختلف شهر، دید چندانی به آن ها وجود ندارد و در واقع این دو اثر تاریخی در یک محوطه حفاظت شده قرار دارند. محل.

تفاوت معماری و زیبایی گنبد گبود و برج گرد اطلاعات زیادی را آشکار می کند.

بر اساس کتیبه مدور برج که به زبان کوفی نوشته شده است، این برج در سال 563 ساخته شده و تنها چند سال پس از آن اثر دیگری به نام گنبد کبود در کنار آن ساخته شده است.

سبک معماری و تزئینات به کار رفته در آنها بسیار متفاوت است و بر این اساس در طول دوره زمانی مذکور تغییرات زیادی در سبک معماری ایجاد شده است.