گردشی جالب در قلعه بیرجند

تودی تریپ: بیرجند به عنوان مرکز استان خراسان جنوبی آثار باستانی گرانبهایی را در دل خود جای داده است. دوره صفویه دوره بسیار مهمی در تاریخ این شهر به حساب می آید که رونق و گسترش زیادی برای آن به ارمغان آورد. بناهای تاریخی بسیاری از این دوران در بیرجند باقی مانده است که از مهمترین آنها می توان به قلعه تاریخی بیرجند و عمارت و باغ اکبریه اشاره کرد.

آشنایی با قلعه دیدنی بیرجند

قلعه بیرجند نام های دیگری از جمله «قلعه ته ده»، «قلعه پایین شهر» و «قلعه بیرجند» دارد. این قلعه در شهر بیرجند و بر فراز تپه ای در شمال غربی شهر ساخته شده است. از بالای برج های این قلعه می توان بنای قدیمی و جدید شهر بیرجند را دید. کافیست به میدان امام حسین بروید. مسیری را که از شمال این میدان تا بالای تپه امتداد دارد دنبال کنید تا قلعه بیرجند با برج و باروهایش جلوی چشمانتان بیاید. این قلعه بزرگ در دوران صفویه در بیرجند ساخته شده است.

در برخی منابع درباره این قلعه نوشته شده است که این قلعه هسته اصلی شهر بیرجند محسوب می شود. در قدیم تعدادی قلعه، ارگ و بناهای بزرگ در بیرجند وجود داشته که آثاری از آنها در قرن چهاردهم باقی مانده است. هدف از ساخت این قلعه دفاعی و نظامی بوده تا مردم بیرجند را از هجوم دشمنان خارجی به ویژه ترکمن ها و ازبک ها از دوره صفویه تا دوره قاجار حفظ کند.

ساکنان این قلعه در گذشته نگهبانانی بودند که وظیفه تامین امنیت و رساندن اخبار را بر عهده داشتند. با توجه به اینکه این قلعه در بافت قدیمی شهر ساخته شده است، از بالای این قلعه نیز می توان زوایایی از بافت قدیمی شهر بیرجند را در اطراف قلعه مشاهده کرد.

قلعه تاریخی بیرجند در دوره قاجاریه بازسازی کامل شد. همچنین در سال ۱۳۷۸ شهرداری بیرجند تصمیم به مرمت و مرمت این بنای ارزشمند گرفت.

در حال حاضر این قلعه یکی از مستحکم ترین بناهای تاریخی و مکان های دیدنی استان خراسان جنوبی به شمار می رود و خوشبختانه در مقایسه با بسیاری از آثار تاریخی کشورمان ظاهری تازه دارد. وارد شدن به آن، لذت بردن از شکوه آن.

ویژگی های جالب قلعه بیرجند

قلعه تاریخی بیرجند در سال های اخیر همواره یکی از جاذبه های اصلی بیرجند بوده است و به همین دلیل در رونق گردشگری کشور مانند نوروز بایرام و یا حتی تابستان به شدت مورد توجه مسئولان گردشگری این شهر قرار گرفته است.

برای مثال اگر در ایام نوروز از این قلعه دیدن کنید، حتما سفره زیبای هفت سین در وسط محوطه قلعه نظر شما را جلب خواهد کرد. حال اگر موسیقی سنتی خراسان در این منطقه اجرا شود می تواند بر شکوه قلعه بیفزاید و روزی خوش و خاطره ای فراموش نشدنی را برای تمامی گردشگرانی که بیرجند را برای سفر خود انتخاب می کنند به ارمغان بیاورد. امیدواریم با مطالعه این مقاله تشویق به بازدید از این قطعه زیبا از تاریخ شوید.

مساحت قلعه بیرجند حدود 3000 متر مربع است. در ساخت این قلعه از مصالحی مانند خشت، گل و سنگ استفاده شده است. این قلعه دارای دو ورودی است که یکی در ضلع شمالی و دیگری در ضلع غربی قرار دارد.

در چهار طرف قلعه برج هایی را می بینید که به شکل استوانه ای ساخته شده اند. همه این برج ها دو طبقه هستند. البته باید بدانید که در ابتدا تعداد کل برج های قلعه 7 عدد بود که یکی از آنها به مرور زمان از بین رفت و اکنون می توانید 6 برج باقی مانده را مشاهده کنید. در هر یک از این برج ها روزنه هایی تعبیه شده است که برای رصد و شلیک در مواقع لزوم تعبیه شده است.

همچنین دیوارهای این بنا با اندازه بزرگ و شکل محدب خود، فرصتی برای مراقبت از باروها برای امنیت بهتر فراهم می کند. به طور کلی باید اشاره کنیم که پلان این قلعه چهار ضلعی است که چهار برج در چهار گوشه آن به اضافه دو برج در ضلع شرقی و غربی دارد.

همچنین در این قلعه انبارهایی برای ذخیره آب و آذوقه مورد استفاده در مواقع اضطراری ساخته شده است. جالب است بدانید که راهروهای زیرزمینی نیز ساخته شده است که این قلعه را به تعدادی از بناهای مهم شهر بیرجند مانند ارگ بهارستان، ارگ کلاه فرنگی، قنات کاسبه و خانه های افراد مهم مرتبط با حکومت وقت متصل می کند. مثلاً اگر دشمن حمله می کرد، مقامات مهم دولتی می توانستند با خانواده خود از طریق این معابر زیرزمینی به قلعه بیرجند بروند و در آنجا پنهان شوند!

منبع: کجارو