حتما از آرامگاه بابا لقمان در سرخس بازدید کنید

تودی تریپا _ خدمات توریستی: آرامگاه بابا لقمان را به بابا لقمان سرحسی، عارف معروف قرن چهارم نسبت می دهند.

این بقعه یکی از بناهای دیدنی استان خراسان رضوی و بنایی عظیم خشتی در شهرستان سرحس است. این بنای خشتی در فاصله بسیار کمی از مرز ایران و ترکمنستان قرار دارد.

آرامگاه بابالکمان پس از هزار سال همچنان عظمت و استحکام خود را حفظ کرده و در میان تپه های خاک قسمت های ویران شده بنا ایستاده است.

آرامگاه این عارف یکی از مکان های معروف فرحس است و در یک کیلومتری شمال شهر قرار دارد. شباهت زیادی بین این بنا و مقبره سلطان سنجر سلجوقی وجود دارد.

زیارت قبر بابا لوکمان

یکی از رسومی که در گذشته بسیار رواج داشت، ساختن مقبره بر سر قبور افرادی بود که از شهرت و ارزش بالایی برخوردار بودند.

با توجه به موقعیت فرد در جامعه، مقبره ای بر سر قبر وی ساخته شد.

این رسم بیشتر نزد حکما و علما و نیز امامزاده ها رواج داشت.

یکی از این مقبره ها مقبره بابا لوکمان است که در شهر سرحس قرار دارد. قدمت آرامگاه بابالقمان به قرن هشتم هجری می رسد و آرامگاه لقمان سرحسی از حکما و عرفای منطقه است.

این آرامگاه در 3 کیلومتری شمال شهر سرخس قرار دارد و در 24 دی ماه 1310 با شماره ثبت 165 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

لقمان سرحسی از عرفای قرن چهارم هجری بوده که در شهر سرحس می زیسته و از معاصران ابوسعید ابوالخیر نیز بوده است.

برخی می گویند آرامگاه بابا لقمان در قرن هشتم هجری قمری ساخته شده و برخی می گویند مربوط به دوره سلجوقی است.

برای رسیدن به این ساختمان باید به شهر سرحس سفر کنید و به این شهر بروید و سپس با وسایل نقلیه عمومی به این ساختمان بروید.

بازدید از این بنا نیاز به شرایط خاصی ندارد و می توانید بدون هیچ قید و شرطی به این مکان بروید. بهتر است در فصل بهار به این منطقه سفر کنید تا بتوانید از زیبایی های طبیعی منطقه لذت ببرید. مدت زمانی که برای دیدن این ساختمان نیاز دارید حدود یک تا دو ساعت است.

شیخ لقمان از عرفای قرن چهارم هجری است.

ابوسعید ابوالخیر (440-357) او را در جوانی در فرحس دید و از احوال و اقوال او مطالبی نقل کرد.

در کتاب اسرار التوحید آمده است: «لقمان سرحسی در ابتدا مجاهدت های فراوانی داشت و با احتیاط رفتار می کرد. ناگهان وحی شد و عقلش را از دست داد.

گفتند لقمان چیست و این چیست؟ گفت هر چه خدمتش کردم عاجز شدم و گفت: خدایا پادشاهان که پیر شد آزادش می کنند، تو شاه عزیزی و من در خدمت تو پیر شدم، مرا رها کن.

گفت: صدایی شنیدم که می گفت: ای لقمان، ما تو را آزاد کردیم و نشانه آن این بود که عقلت را بگیرم. بنابراین او یکی از روشنفکران دیوانه بود.

و از شیخ ابوسعید ابوالخیر روایت شده است که «روزی خواجه ابوعلی می آمد و به سرآستان سرخس رسید، لقمان مجنون بر تلی از خاکستر نشسته بود که «لقمان از امر و نهی رهایی یافت». .

معماری جالب آرامگاه بابا لوکمان

این بنا دارای پلانی مستطیل شکل به ابعاد 30*20 متر و شامل دو بخش مربع است که هیچ ساختمان دیگری در اطراف آن وجود ندارد. البته گفته می شود در گذشته علاوه بر بقعه، صومعه و مدرسه ای نیز در اطراف آن وجود داشته است.

سقف بنا دارای گنبد دوتایی است که از زیبایی های این بنا به شمار می رود. همچنین نوار تسمه ای قسمت مدور گنبد را از ساقه و دیوار جدا می کند که روی پایه چند ضلعی قرار گرفته است.

این بنا از یک گنبد آجری دو طبقه با ایوانی بلند تشکیل شده است. همچنین نوار نواری قسمت گرد گنبد را از ساقه و دیوار جدا می کند که روی پایه چند ضلعی قرار می گیرد.

در بدنه هر ضلع روزنه ای برای نورپردازی داخل گنبد وجود دارد که تزئینات گچبری، گچبری و آجری آن را متمایز می کند. تزئینات زیادی در داخل بنا وجود داشت، اما به مرور زمان تزئینات کاشی فرو ریخت.

داخل طاق ها با نقوش هندسی الماسی شکل (محدب و توخالی) تزئین شده است. طول و عرض خارجی بقعه 70*170 و 26*40 متر است. ساختمان آن از دو قسمت مربعی متصل به هم تشکیل شده است.

ایوان ورودی بزرگ و مرتفع در ضلع شمالی و مقبره ای که در وسط چهار ضلع داخلی آن طاق هایی ساخته شده است. مقبره دو طبقه است که در طبقه دوم آن غرفه ای قرار دارد.

طرح چهار ضلعی ساختمان در بالا به طرحی هشت ضلعی با برج های متعدد تبدیل شده و حجم قابل توجهی در نمای بیرونی آن ایجاد کرده است.

گنبد کم ارتفاع بر بالای یک استوانه ساخته شده است.

نور داخل مقبره با چهار نورگیر مستطیل شکل در بدنه هشت ضلعی تامین می شود و طاق های داخلی بنا با آجرکاری ظریف و طرح لوزی هندسی ساخته شده است.

تا سال 1333 کتیبه‌ای کاشی‌کاری شده بر روی شاخک‌های سه‌گانه تاج به خط سوم ارتفاع وجود داشت. بنا از آجر و گچ ساخته شده و هنوز مستهلک نشده است.