جاهای دیدنی سنگان خواف
تودی تریپا _ خدمات توریستی: سنگان یا عسلویه شرق ایران در بخش سنگان شهرستان خواف در استان خراسان رضوی قرار دارد. این شهر پایتخت سنگ آهن ایران محسوب می شود و دارای بزرگترین معدن سنگ آهن در خاورمیانه است.
معادن سنگ آهن سنگان در 280 کیلومتری جنوب شرقی مشهد، 68 کیلومتری جنوب غربی تایباد و 40 کیلومتری شمال شرقی خواف و حدود 40 کیلومتری مرز با افغانستان قرار دارد.
سنگان با عیار 63 درصد بیشترین ذخایر سنگ آهن را دارد و این ذخایر در خاورمیانه بی نظیر است.
سنگ آهن سنگان از نظر کیفیت در بازارهای جهانی قابل رقابت بوده و قابل استفاده در کارخانه های فولادسازی کشور می باشد. نام سنگان در اصل از سنگ آهن گرفته شده است، زیرا سنگ آهن در گویش محلی با حذف حرف (ه) «سنگان» خوانده می شود.
منطقه ای که معدن سنگان در آن قرار دارد دارای آب و هوای خشک بیابانی با میانگین بارندگی سالانه 150 تا 250 میلی متر است.
باید بگویم؛ سنگان در گذشته به سنجان معروف بوده است. این شهر دارای چهار قلعه است که دو قلعه به مرور زمان ویران شده اند.
از جاذبه های گردشگری سنگان می توان به مسجد گنبد، مسجد جامع قدیمی سنگان و بادگیرهای این شهر اشاره کرد.
مسجد جامع قدیم سنگان از آثار معماری اوایل قرن هفتم است. این بنا در دوره هخامنشیان ساخته شده و در 29 مهر 1376 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
قابل ذکر است تالاب موجان آباد، یخچال سنگان و پرنده از دیگر جاذبه های شهر سنگان است.
یخچال سنگان در دوره صفویه و قاجار ساخته شده و در ورودی شهر قرار دارد. این یخچال تاریخی در 22 آگوست 2004 در فهرست ملی ثبت شد.
تالاب موجان آباد
تالاب موجان آباد در استان خراسان رضوی قرار دارد. این تالاب که بخشی از آن 35 کیلومتر طول دارد از سوی سازمان حفاظت محیط زیست منطقه حفاظت شده اعلام شده و همه ساله میزبان تعداد زیادی از پرندگان است.
عمق کم، وجود نیزارها، نیزارها، جلبک‌ها و علف‌ها پناهگاه طبیعی این پرندگان بوده و در صورت نظارت مستمر، تخم‌گذاری و جوجه‌گذاری برای برخی از این گونه‌ها بی‌خطر است.
در قسمت جنوبی دشت سنگان منطقه‌ای وجود دارد که پست‌ترین اراضی شهرستان خواف با ارتفاع 620 متر است و این ساختار طبیعی، نهر و آب‌های سطحی خواف و مقداری از آب‌های شهرستان‌های رشتوار و کاین را به ارمغان آورده است. این دشت و در نهایت به افغانستان اعزام می شوند.
تالاب موجان آباد در انتهای رودخانه ای بسیار طولانی قرار دارد که آب های سطحی بسیاری از شهرهای کاشمر، مه ولات، بجستان، گناباد، رشتخوار و خواف را تخلیه می کند.
متاسفانه آب این رودخانه بدون بهره برداری در ایران به دشت نمک افغانستان ختم می شود. این منبع عظیم آبی به دلیل شوری مورد استفاده کشاورزان قرار نمی گیرد و کمتر به آن توجه می شود.
طول تقریبی این زهکش طولانی از منطقه حائل کشمیر تا خروجی آن در مرز با افغانستان 295 کیلومتر برآورد شده است.
در سال های اخیر سد خاکی با گابیون بر روی این رودخانه شور در کنار روستای موجان آباد احداث شد که نتیجه آن حفظ آب و ایجاد یک اکوسیستم آب شور منحصر به فرد است که پتانسیل اکولوژیکی ارزشمندی به شمار می رود.
در آخرین شمارش انجام شده در این تالاب 17 گونه مختلف پرنده آبی و ساحلی از جمله گونه های کمیاب و حفاظت شده اردک بلوط، اردک کاکلی، هیلار، سهره و اردک کاکل سیاه به همراه اردک اردک اردک، منقار پهن مشاهده شد. اردک، هوتکا، پلیس، یالو، اردک سرخانایی، کشیم بزرگ و کوچک اشاره کرد. در مشاهده های قبلی از انتهای این تالاب می توان به لیکو که برای اولین بار در استان مشاهده شد و یا تالاب زردپره که پس از دریاچه بزگان دومین محل مشاهده این پرنده است اشاره کرد.
اردک مرمری نیز یکی از گونه‌های شاخصی است که هر ساله در این تالاب مشاهده می‌شود و برای اولین بار در سال‌های اخیر در استان خراسان رضوی در این مکان دیده و عکس‌برداری شده است.
یکی از جاذبه های گردشگری شهرستان کاف، رودخانه شور مجن آباد است که از آنجایی که این رودخانه زهکش نهایی شهر است، همواره در طول سال شاهد جاری شدن آب در آن هستیم و به همین دلیل پذیرای پرندگان مهاجر آبزی و ساحلی است.
مسجد گنبدی
در دل کوچه ای قدیمی و ناهموار که با مشتی کاه بر مسجد و دیوار مزین شده و دور تا دور آن را دیواری بلند فرا گرفته است، دری به شکل انسان باز می شود که موزه آفریده هاست. و آثار دست و اندیشه انسان، با صحنه کوچک و در فضای باز، این مسجد دارای ایوانی رو به آفتاب و دو ایوان کوچکتر در طرفین است، به همین دلیل به آن مسجد گنبدی می گویند که دارای گنبدی به ارتفاع 15 متر است. بر چهاردیواری آن با شگفتی‌های فراوان در دل گنبد، 8 آلاچیق کوچک بر چهار دیوار شبستان تکیه داده شده، محراب سمت غرب با گچ بری هنرمندانه تزیین شده و خطوط کوفی، چشم اندازی از آیات قرآن كريم به صورت طوق سفيد بر محراب حك شده است.
