جاهای دیدنی رم ایتالیا در سال 2024 + تصاویر

رم به عنوان پایتخت ایتالیا و یکی از قدیمی ترین تمدن های دنیا، جاذبه های گردشگری زیادی را در خود جای داده است. از انواع کاخ ها و کلیساها گرفته تا موزه هایی که شما را شگفت زده خواهند کرد. البته در این شهر رستوران ها، مراکز خرید و جاذبه های طبیعی هم وجود دارد که می توانید با بازدید از آنها سفر خوشی را در رم سپری کنید. در این مطلب از تودی تریپ می توانید با جاهای دیدنی رم ایتالیا بیشتر آشنا شوید.

کاخ دوریا پامفیلی (Palazzo Doria Pamphilj)

این کاخ یکی از کاخ‌های متعلق به قرن شانزدهم است و در ابتدا محل زنگی خانواده‌ای با همین نام، یعنی دوریا پامفیلی بوده است. همچنان هم در برخی از اتاق‌های این کاخ، نوادگانی از این خانواده زندگی می‌کنند. کاخ دوریا پامفیلی، بیش از ۱۰ فضای مختلف دارد که در بسیاری از این فضاها می‌توانید آثار هنری متفاوتی را مشاهده کنید. بسیاری از آثار این موزه و گالری مربوط به قرن ۱۵ تا ۱۸ و برای مجموعه‌ای خصوصی هستند.

خیلی از گردشگران، کاخ دوریا پامفیلی را نمی‌شناسند و برای همین اینجا هنوز از تعداد زیاد گردشگران اشباع نشده است. به همین دلیل هم بازدید از این کاخ در فضایی نسبتاً خلوت‌تر انجام می‌شود و لذت بیشتری دارد. توجه داشته باشید که این کاخ در سومین چهارشنبه هر ماه و اول ژانویه و بیست‌وپنجم دسامبر تعطیل است. گفتنی است که ساعت بازدید در بیست‌وچهارم دسامبر از 10 صبح تا 4:30 بعدازظهر است. نکته دیگر اینکه اگر بلیطتان را آنلاین بخرید، باید کمی هزینه بیشتر بپردازید.

• قیمت بلیط کاخ دوریا پامفیلی: 16 یورو و کودکان زیر 12 سال رایگان
• ساعت بازدید از کاخ دوریا پامفیلی: دوشنبه تا پنج‌شنبه از 9 صبح تا 7 غروب و جمعه تا یکشنبه از 10 صبح تا 8 شب

سردابه‌های پریسیلا (Catacombs of Priscilla)

وقتی درباره مسیحیت نوپا مطالعه می‌کنیم، می‌بینیم که سردابه‌های پریسیلا از معروفیت خاصی برخوردار بوده‌اند. قبرها و اتاق‌های مخصوص آن، پاپ‌ها و شهیدان زیادی را در خود مدفون داشته‌اند. این سردابه‌ها با نقش‌های دیواری قرن سوم ارتباط دارد که گفته می‌شود جزو اولین نقوش از مریم مقدس است.

بسیاری از نقاشی‌های دیواری در کلیسای یونان، زنان را به تصویر کشیده‌اند. این مکان‌ها در واقع فرصت پژوهش بیشتر را در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهند. با این حال بسیاری از جهانگردان هنوز از وجود این مکان مطلع نیستند. این مکان‌ها گنجینه‌های بی‌نظیری از تاریخ را در دل خود نهفته‌اند که کمی دورتر از مکان های دیدنی رم قرار دارد. پس بازدید از آن را اصلا از دست ندهید.

کولوسئوم

کولوسئوم (Colosseum) که قدمت آن به سال ۷۲ پس از میلاد می‌رسد، یادگاری عظیم از دوران امپراتوری روم است. تصور کنید در جایگاه‌های سنگی آن نشسته‌اید و از تماشای مبارزات گلادیاتورها، بردگان، زندانیان و حیوانات وحشی در فضایی با گنجایش بیش از ۵۰ هزار نفر لذت می‌برید (اگرچه واقعا این صحنه لذت بخش نیست). هیچ کجا در جهان صحنه‌ی باشکوه‌تری برای کشتار جمعی وجود نداشته است. بازدید از کولوسئوم برای علاقه‌مندان به تاریخ ضروری است و همچنین نقطه‌ی شروع ایده‌آلی برای تماشای بقایای رومی شهر، مانند میدان فروم، دوموس آئورا و پانتئون، به شمار می‌آید. این بنا امروزه یکی از عجایب هفتگانه جدید جهان و از دیدنی های شهر رم به شمار می‌رود و بازدید از آن، قدم زدن در دل تاریخ است.

کاخ موزه و گالری کولونا (Colonna Museo e Pinacoteca)

کاخ کولونا، یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین کاخ‌های اختصاصی در رم است. این کاخ یک گالری دارد که از آن به‌عنوان یک گنج پنهان یاد می‌کنند و آثاری که در آن به نمایش گذاشته‌اند، شامل تابلوهای نقاشی، مجسمه‌ها و لوازم خانگی مختلفی است که قدمتشان از قرن ۱۸ تا قرن ۱۹ است. کاخ برای خانواده‌ای با همین نام یعنی کولونا بوده و آن‌ها تا ۸ قرن در آن زندگی می‌کردند. اینجا در برهه‌ای از زمان هم محل زندگی پاپ بوده است.

ظاهر و نمای بیرونی این کاخ شبیه به عمارت‌ها و خانه‌های دوران رنسانس است و حتی شاید نتوانید متوجه وجود این کاخ شوید. بااین‌حال می‌توانید موقعیت دقیق کاخ کولونا را از روی نقشه‌ای که برایتان گذاشته‌ایم، پیدا و از آن بازدید کنید. برای بازدید هم باید به این نکته توجه داشته باشید که فقط صبح شنبه امکان حضور در کاخ را دارید. ورود به این کاخ برای عموم فقط شنبه‌ها امکان‌پذیر است، مگر با تور بروید و رزرو کرده باشید یا اینکه با تورهای رزرو شده خود کاخ، از اینجا بازدید کنید که در این صورت بهتر است از راهنمای انگلیسی‌زبان بهره بگیرید. بازدید از این کاخ برای افراد کمتر از 12 سال، افراد ناتوان و دستیارشان و راهنمایانی که کارت شناسایی دارند و همراه یک گروه هستند، رایگان است.

• قیمت بلیط کاخ موزه و گالری کولونا: شروع از 15 یورو
• ساعت بازدید از کاخ موزه و گالری کولونا: شنبه‌ها 9:30 صبح تا 1:15 ظهر

گالری بورگز (Borghese Gallery) ؛ لذت دیدار با آثار فاخر هنری

اصولا جاهای دیدنی رم بیشتر از هر جای دیگری با هنر گره خورده. هنردوستان معمولا در این مکان‌ها بیشتر از هر جای دیگری پیدا می‌شوند. سیپیون بورگیز با معمار فلامینیو پونزیو توافق کرده بودند که ویلایی بنا کنند و بخشی از آثار هنری خود را در آن قرار دهند. قرن‌های متمادی است که در این مکان‌ از آثار هنری ارزشمند نگه‌داری می‌شود.

البته آثاری از برنینی، کاراواگیو، کانووا و لورنزو لوتو هم در اینجا وجود دارد. نمایشگاه‌های مخصوص طراحی و مد هم در این گالری یافت می‌شود. پس اگر شما هم به هنر و آثار فاخر هنری علاقه دارید، حتما به این گالری زیبا بروید.

رومن فروم و پالاتین

رومن فروم (Roman Forum)، از مهمترین جاهای دیدنی رم و از قدیمی‌ترین میدانگاه‌های این شهر؛ زمانی مرکز مراسم دولتی، تجارت، قانون و بروکراسی بوده است. در بالای کولوسئوم، به سمت غرب، تپه پالاتین (Palatine Hill) قرار دارد که با خرید بلیط مشترک فروم و کولوسئوم قابل بازدید است. این تپه، محل تولد شهر رم محسوب می شود که بعدها به دلیل چشم انداز فوق العاده اش بر فروم، به محل اقامت ثروتمندان و قدرتمندان جمهوری و امپراتوری تبدیل شد. با قدم زدن در میان بقایای معابد، طاق‌های پیروزی، بازارها و ساختمان‌های مهم امپراتوری‌های مختلف، به عظمت تاریخ گذشته‌ی این شهر پی خواهید برد.

فواره یا چشمه تروی (Fountain Di Trevi)

فواره یا چشمه تروی هم از دیگر جاهای دیدنی رم است که گردشگران زیادی را هرساله به سمت خودش می‌کشاند. اینجا در قرن هجدهم ساخته شده و آثاری که می‌بینید، نمایانگر خدای دریاست. آب این فواره از یک قنات تأمین می‌شود که تاریخچه آن به قرن اول بازمی‌گردد و از آن برای انتقال آب به حمام‌ها استفاده می‌کردند.

یکی از داستان‌ها یا افسانه‌هایی که در ارتباط با این فواره وجود دارد، این است که می‌گویند اگر یک سکه درون آن بیندازید، حتماً بار دیگر به رم بازمی‌گردید. البته در ارتباط با دو بار و سه بار سکه انداختن هم داستان‌هایی هست. با توجه به همین گفته‌ها، خیلی از اوقات ممکن است که تعداد زیادی سکه را داخل حوض ببینید. این سکه‌ها سالی دو بار جمع‌آوری و به کارهای خیر و امور خیریه اختصاص داده می‌شوند.

• قیمت بلیط فواره تروی: رایگان
• ساعت بازدید از فواره تروی: 24 ساعته

جاده آپیان (Appian Way)

از مناطق دیدنی رم جاده آپیان است. این جاده که از قدیمی‌ترین و طولانی‌ترین جاده‌های دنیاست، ۳۱۲ سال قبل از میلاد مسیح ساخته شده که طول آن ۵۶۳ کیلومتر است. شما در مسیر این جاده می‌توانید مزارها و سنگ قبرهای افرادی مثل سان دومیتیلا، سان سباستین و سیسیلیا متلا را ببینید.

این جاده از اهمیت تاریخی بالایی برخوردار است که از آن دست می‌توانیم به قیام ضد بردگی اسپارتاکوس ۷۳ سال پیش از میلاد اشاره کنیم که در نهایت به شکست رسید. در آن زمان ۶۰۰۰ برده در ۱۳۰ مایل از جاده اپیان به صلیب کشیده شدند! به شما توصیه می‌کنیم اگر می‌توانید ۱۲.۵ کیلومتر از جاده را با دوچرخه به سیاحت و گشت و گذار بپردازید، تا با این وجه متفاوت از ایتالیا هم آشنا شوید و نگاهی متفاوت به جاهای دیدنی رم داشته باشید.

پانتئون

پانتئون (Pantheon)، به عنوان بهترین بنای حفظ شده دوران باستان در رم، در سال ۱۱۹ تا ۱۲۸ میلادی توسط هادریان به عنوان معبدی برای ۱۲ خدای اصلی ساخته شد. نمای بیرونی این بنا همچنان ساده و باشکوه باقی مانده است و درب‌های برنزی رومی اصلی خود را حفظ کرده است. در داخل، ابعاد پانتئون بر اساس قوانین ویتروویوس، معمار ارشد رومی ساخته شده است. قطر گنبد نیمکره آن با ارتفاع کل ساختمان برابر است و به طور بالقوه می‌تواند یک کره کامل را در خود جای دهد. در مرکز گنبد، دریچه‌ای به قطر ۹ متر (۳۰ فوت) قرار دارد که تنها منبع نور و نمادی از ارتباط بین معبد و آسمان است. این معبد کهن با شکوه و گنبد بی‌نظیرش، امروزه یک کلیسا به شمار می‌رود که آرامگاه چند پادشاه ایتالیایی و نقاش بزرگ، رافائل، آرامش ابدی بخشیده است. بازدید از این جاذبه گردشگری رم، گویی قدم زدن در دل مهندسی و معماری دوران باستان است.

پله‌های اسپانیایی (Scalinata di Trinità dei Monti)

پله‌های اسپانیایی، نام خود را از میدان اسپانیا و سفارت اسپانیا گرفته‌اند که در نزدیکی آن قرار دارند. این 135 پله در قسمت پایینی یک کلیسای فرانسوی قرار دارند و هزینه ساختن آن‌ها را فرانسوی‌ها داده‌اند. موقعیت قرارگیری پله‌های اسپانیایی به‌گونه‌ای است که می‌توانید در اطراف آن از کلیساهای مختلف، کاخ‌ها و میادین بازدید کنید و نمایی از شهر رم را از بالای پله‌ها مشاهده کنید. برای اینکه بازدید جذاب‌تری را از پله‌ها تجربه کنید، باید بدانید که در ماه می (حوالی ماه اردیبهشت)، این پله‌ها را با قرار دادن گل‌هایی روی آن تزیین و این قسمت از شهر را تماشایی‌تر می‌کنند.

• قیمت بلیط پله‌های اسپانیایی: رایگان
• ساعت بازدید از پله‌های اسپانیایی: 24 ساعته

کوارتیر کوپد (Quartiere Coppedè)

نقاط دیدنی رم گاهی آمیخته با رمز و رازهای فراوان‌اند. در فاصله سال های ۱۹۱۳ تا ۱۹۲۷ جینو کوپد این بنا را ساخت. این محله‌ای رازآلود و مرموز است که از شمایل‌های قدیمی مثل باروک، هنر قرن نوزده، یونان باستان و میانه استفاده کرده است. این منطقه زیاد بزرگ نیست؛ اما برای چند ساعت پرسه‌زنی مکان خوبی به شمار می‌آید!

انتخاب ویژه ما در جاهای دیدنی رم و محله کوارتیر کوپد، خانه چلچله‌های دریایی است، چون ساختاری ناهمگون و غریب دارد. اصلا و ابدا پیازا مینسیو، فونتانا دلا رانا و همچنین حوضچه قورباغه‌ها از قلم نیندازید و حتما از آنها دیدن کنید. ساختمان‌های اطراف به نوبه خودشان عجیب و جادویی هستند. مشهور است که گروه بیتل‌ها شب قبل از نمایش‌ خود در این حوضچه خود را غسل دادند.

موزه ماکسی

با نگاهی از دور، موزه هنرهای قرن بیست و یکم موزه ماکسی (یا به اختصار MAXXI) به وضوح تجلیلی از همه‌ی چیزهای مدرن است. این موزه که توسط شرکت معماری پیشرو زاهاز حدید (Zaha Hadid) در سال ۲۰۰۹ طراحی شده، اثری هنری چشمگیر و ماندگار است. فراموش نکنید که این موزه همچنین میزبان آثار برخی از هیجان‌انگیزترین و پیشروترین هنرمندان معاصر ایتالیا است.

موزه باستان‌شناسی دموس آئورا (Domus Aurea)

در رم، خانه‌ای عظیم وجود داشته که به دستور یکی از فرمانروایان ظالم رم ساخته شده است. خانه طلایی، یکی از نام‌های اینجا است. خانه طلایی در سال 64 پس از میلاد، در یک آتش‌سوزی 6 روزه می‌سوزد که طی آن آتش‌سوزی، سه‌چهارم شهر از بین می‌رود. نِرو، حاکم آن زمان دستور ساخت کاخ را می‌دهد که هیچ‌وقت هم کامل نمی‌شود و جانشینان نِرو بقایای کاخ را دفن می‌کنند تا آثاری از آن فرمانروا باقی نماند.

از سال 2014 امکان بازدید از این حفاری‌ها و بقایای کاخ فراهم شده است. در این کاخ، اتاق‌هایی وجود داشته که با یک نوع سنگ مرمر نادر ساخته شده بودند و با استفاده از طلا و سنگ، تزییناتشان را کامل کرده بودند. با استفاده از واقعیت مجازی، برخی از قسمت‌های این کاخ بازسازی شده‌اند و می‌توانید به این ترتیب شکل و ظاهر ابتدایی کاخ را مشاهده کنید. پیشنهاد می‌کنیم که حتی در گرم‌ترین فصل سال هم که از این حفاری‌ها بازدید می‌کنید، لباس گرم همراهتان ببرید، چراکه برخی از قسمت‌های زیرزمین سرد هستند. برای رفتن به این موزه، افراد کمتر از 6 سال نیازی به تهیه بلیط ندارند و اعضای ایکوم هم با ارائه مدرک شناسایی می‌توانند رایگان از موزه بازدید کنند.

برای بازدید از این موزه، دو نرخ وجود دارد. اگر می‌خواهید با جمعیت کمتری روبه‌رو شوید، پیشنهاد می‌کنیم که بلیط روزهای گران‌تر را تهیه کنید. درصورتی‌که هزینه‌هایتان را مدیریت کنید، می‌توانید در بعضی از قسمت‌های سفرتان مثل اینجا، بیشتر و راحت‌تر پول خرج کنید. برای مثال اگر با تور اقساطی سفر کنید، چون نیاز نیست کل مبلغ تور را همان ابتدای کار بپردازید، می‌توانید در حین سفر راحت‌تر خرج کنید.

• قیمت بلیط موزه دموس آئورا: دوشنبه تا پنجشنبه 18 یورو و جمعه تا یکشنبه 23 یورو
• ساعت بازدید از موزه دموس آئورا: 9 صبح تا 5 عصر

سالن آمفی تئاتر؛ یادگار رزم گلادیاتورها

رم به جنگ‌ها و رزم‌هایی معروف است که ۲۰۰۰ سال پیش در آمفی تئاترهایش صورت می‌گرفته است. مردم در همان راهی قدم می‌زنند که هزارها سال پیش گلادیاتورها در آنجا راه می‌رفتند و عرض اندام می‌کردند. اگرچه کف این ساختمان تنها سازه‌ای چوبی است؛ ولی کسی که در این مکان راه برود، این فرصت را دارد که از ویویی ۳۶۰ درجه بهره‌مند شود و آن روزهای پرافتخار و سرشار از غرور را در ذهن خود تجسم کند. جاهای دیدنی رم وقتی ردی از حماسه و پهلوانی پیدا می‌کند، جذابیت آن چند برابر می‌شود.

موزه های کاپیتولین

شهر رم که از زیباترین شهرهای ایتالیا به شمار می‌رود، موزه‌های دیدنی فراوانی را در آغوش خود جای داده است. اما در میان آن‌ها، موزه‌های کاپیتولین (Musei Capitolini) جایگاه ویژه‌ای دارند. این مجموعه کهن‌سال به عنوان قدیمی‌ترین گالری عمومی در جهان، از سال ۱۷۳۴ چشم به روی آثار هنرمندان بزرگ گشوده است. موزه‌های کاپیتولین در دو کاخ باشکوه در دو طرف میدان کمپیدوگلیو قرار گرفته‌اند. قدم زدن در این موزه‌ها به منزله سفری به دل تاریخ هنر است. تماشای نقاشی‌های خیره کننده‌ای از هنرمندان نام‌آوری همچون تیتین، تینتورتو، ورونزه و کاراواجو، روح را به ضیافتی از رنگ و فرم و نور دعوت می‌کند. مجسمه‌های بی‌نظیری که توسط برنینی، نابغه دوران باروک، خلق شده‌اند، گویی جان گرفته‌اند و با ظرافت و مهارت تمام، داستان‌های کهن را بازگو می‌کنند.

مجموعه‌ی مجسمه‌های کلاسیک این موزه‌ها، یکی از بهترین نمونه‌های آن در ایتالیا هستند و در این میان، مجسمه‌ی لوپا کاپیتولینا (Lupa Capitolina) به معنی «گرگ کاپیتول» در طبقه‌ی اول و گائول در حال مرگ (Dying Gaul) شهرت بیشتری دارند. مجسمه‌ی گرگ کاپیتول، یک ماده‌گرگ در ابعاد واقعی را در حال شیر دادن به رموس و رمولوس (بنیان‌گذاران شهر رم) نشان می‌دهد که پاپ سیکتوس چهارم (Pope Sixtus IV) آن را به مردم رم هدیه داد و «گائول در حال مرگ»، مجسمه‌ی احساس‌برانگیزی از یک سرباز در حال مرگ است. همچنین گالری دیگری در این موزه وجود دارد که شاهکارهایی از همتایان تیسین، کاراواجو، روبنس (Rubens) و تینتورتو (Tintoretto) را به نمایش می‌گذارد. در طبقات بالا می‌توانید از تابلوهای نقاشی جالبی از جمله نسخه‌ی دوم تابلوی «پیشگو» از کاراواجو را تماشا کنید. علاوه بر آثار داخل موزه، حواستان به سنگ‌کاری‌های حیاط طبقه‌ی همکف از جمله مجسمه‌ی یک سر بسیار بزرگ و دست و پای آن باشد که به مجسمه‌ی ۱۲ متری کنستانتین تعلق دارد.

کلیسای سانتا ماریا ماگیوره (Basilica Papale di Santa Maria Maggiore)

ارزش این کلیسا را نمی‌توانیم با عدد و رقم مشخص کنیم. در اینجا می‌توانید تزیینات مختلفی را ببینید که با استفاده از قدیمی‌ترین موزاییک‌ها در رم کار شده‌اند. اگر هم به کف زمین نگاه کنید، متوجه می‌شوید که سطح آن را با سنگ‌های رنگی مزین کرده‌اند. در برخی از منابع گفته‌اند که در محراب این کلیسای قرن پنجم، تکه‌چوب‌هایی از تخت حضرت عیسی وجود دارد. این کلیسا، یکی از 4 کلیسایی است که برای پاپ استفاده می‌شود.

از تزیینات که بگذریم، باید اشاره کنیم که کلیسا 3 راهرو به طول 86 متر دارد که با 40 ستون مرمری و 4 ستون گرانیتی از یکدیگر متمایز شده‌اند. در این کلیسا، دو پاپ هم دفن هستند و افزون بر تمامی موارد باید به این نکته هم اشاره کنیم که سانتا ماریا ماگیوره از مهم‌ترین زیارتگاه‌ها به شمار می‌‎آید.

• قیمت بلیط سانتا ماریا ماگیوره: رایگان
• ساعت بازدید از سانتا ماریا ماگیوره: 7 صبح تا 7 غروب

باغ نارنجی آکا پارکو ساکلو (AKA Parco Savello)

این باغ رویایی در فاصله ای نه چندان دور از سیرکو ماسیمو واقع شده و درختان انبوهی دارد. چشم‌انداز این باغ انقدر زیباست که اگر در آن بایستید، می‌توانید کل شهر رم را ببینید! اگر هم در تراس باشید، رود تیبر و گنبد سنت پیتر قال واقعا دیدنی هستند. بهتر است نزدیکی‌های غروب به این مکان بروید، تا نورهای گرم معنای جدیدی به باغ نارنجی بدهند.

کلیسای سن جیووانی لاترانو (Basilica di San Giovanni in Laterano)

از نظر فنی، کلیسای سن جیووانی لاترانو مهم‌ترین کلیسای رم است و یکی دیگر از 4 کلیسای پاپ محسوب می‌شود. با اینکه ظاهر این کلیسا بارها اصلاح و مرمت شده، اما همچنان اصالت خودش را حفظ کرده است. سن جیووانی لاترانو نمایی متمایز از سایر کلیساهای دیگر دارد و تزیینات درونی آن شامل نقاشی، ستون‌ها و موزاییک‌های مختلف است و سقفی چوبی دارد که متعلق به قرن شانزدهم است.

• قیمت بلیط کلیسای سن جیووانی لاترانو: رایگان
• ساعت بازدید از کلیسای سن جیووانی لاترانو: 7 صبح تا 6:30 عصر

کلیسای سن کلمنته لاترانو (Basilica di San Clemente al Laterano)

این کلیسا، تنها یک کلیسا نیست و مربوط به 3 ساختمان مختلف می‌شود. شما با ورود به کلیسای سن کلمنته، وارد بنایی متعلق به قرن 12 می‌شوید که خود این بنا روی کلیسایی متعلق به قرن 4 احداث شده است. حفاری‌های این کلیسای قرن چهارم هم نشان‌دهنده پایه‌های عبادتگاهی است که آن را متعلق به قرن یکم می‌دانند. به این ترتیب، می‌توانید با مشاهده هر قسمت از این کلیسا، در زمان سفر کنید و گذشته ایتالیا و رم را ببینید.

• قیمت بلیط کلیسای سن کلمنته لاترانو: 10 یورو
• ساعت بازدید از کلیسای سن کلمنته لاترانو: 10 صبح تا 12 ظهر و 3 ظهر تا 5 عصر، یکشنبه 12 ظهر تا 5 عصر

کلام آخر

خب این هم از پایان ماجرای امروز ما! اگر برنامه دارید یک سفر هیجان‌انگیز به رم داشته باشید، خوب است که از لیست هم چند جای دنج و کمتر شناخته شده را انتخاب کنید و به آن سر بزنید. مطمئن باشید این مکان‌ها هم می‌توانند خاطرات خوبی از خودشان برایتان به جا بگذارند.