بافت خاص و دیدنی چهار باغ اصفهان

تودی تریپ: در گوشه و کنار بافت قدیمی اصفهان آثار ارزشمندی از تاریخ این شهر را می توان یافت. خیابان چهارباغ عباسی که به عنوان بزرگراه از میان برخی از مهم ترین نقاط دیدنی اصفهان می گذرد، یکی از مهم ترین آثار اصفهان است که شاید به خودی خود مورد توجه قرار نگرفته باشد.

بافت خاص چهار باغ عباسی

چهارباغ عباسی یکی از معروف‌ترین چهارباغ‌های ایران و دیدنی‌های اصفهان به‌شمار می‌رود، هرچند که امروزه از عظمت آن باقی نمانده است. در سال های نه چندان دور مورد توجه هنردوستان ایرانی و مسافران دیگر ملل قرار گرفت.

این چهارباغ در واقع مجموعه ای از چندین چهارباغ است که یکی از آنها به نام کل مجموعه نامگذاری شده و در اطراف یک خیابان اصلی ساخته شده است. قدمت این خیابان تاریخی به دوره صفویه در دوره قاجاریه مورد بی توجهی قرار گرفت. اما با هوشیاری اهالی شهر از مرگ نجات یافت. این خیابان دوست داشتنی امروزه یکی از شاهرگ های اصلی شهر محسوب می شود و میزبان جاذبه های دیدنی اصفهان است.

چهارباغ عباسی و چهارباغ بالا پس از پایتختی شدن اصفهان در زمان شاه عباس اول و به دستور وی ساخته شدند. چهارباغ سفلی به دستور رضا شاه پهلوی و با طرحی مشابه چهارباغ صفوی ساخته شد.

در گذشته آب از کنار خیابان به سمت زاینده رود سرازیر می شد و در چهارراه ها حوض هایی ساخته می شد. در خیابان مسیر مخصوصی برای اسب سواران وجود داشت و در دو طرف خیابان چنارهایی به موازات خیابان و در دو ردیف کاشته شده بود.

در دوره صفویه کل خیابان تا ساحل رودخانه را باغ های باشکوهی پوشانده بود که برای ساخت عمارت بین اعیان تقسیم می شد. البته به عموم مردم نیز حق بهره مندی از باغ ها و استفاده از میوه های آن داده شد. در ضلع غربی خیابان، باغ های تخت، هشتگشه و تاکستان و در سمت شرق خیابان، باغ های بلبل، توت و درویشان قرار داشت. البته به استثنای باغ هشتگشه (کاخ اخت بهشت) بقیه به کلی ویران شدند.

چهارباغ عباسی از پل سیوسه شروع و به سمت شمال شهر امتداد می یابد. چهارباغ بالا نیز از پل سیوسه شروع شده و به سمت جنوب شهر تا دروازه شیراز ادامه دارد. در واقع این سی و سه پل است که خیابان اصلی چهارباغ بالا و چهارباغ عباسی را به هم متصل می کند. چهارباغ سفلی در امتداد چهارباغ عباسی در شمال شهر ساخته شده است.

بهترین راه برای رسیدن به چهارباغ عباسی استفاده از وسایل نقلیه عمومی است. ایستگاه مترو میدان امام حسین در ابتدای خیابان چهارباغ عباسی در ضلع شمالی واقع شده است. ایستگاه اتوبوس میدان امام حسین نیز گزینه مناسبی برای دسترسی به این خیابان است. برای استفاده از خودروی شخصی، ترافیک منطقه را در ساعات اوج مصرف در نظر بگیرید.

چهار باغ دیدنی و باشکوه اصفهان

از گذشته های دور عدد چهار به ویژه برای ایرانیان عدد بسیار مقدسی بوده است. در آن زمان عمارت ها یا باغ ها در چهار قسمت به بهترین شکل ساخته می شدند. معماری چهارباغ عباسی نیز از این قاعده مستثنی نیست.

روش ساخت چهارباغ عباسی به این صورت است که باغ به صورت خیابان اصلی طراحی شده و سپس ادامه (طول) باغ به خیابان های فرعی کوچکتر به چهار قسمت تقسیم می شود.

یکی از معروف ترین چهارباغ های ایران، چهارباغ عباسی اصفهان است که با وجود اینکه از زمان ساخت تاکنون تغییرات زیادی داشته است، هنوز زیبایی خود را حفظ کرده است. قدمت این خیابان به دوران شاه عباس اول باز می گردد و امروزه به سه قسمت چهار باغ بین، چهار باغ عباسی و چهار باغ بالا تقسیم می شود. چهارباغ عباسی و چهارباغ بالا یادگار دوران سلطنت شاه عباس اول یعنی سال 1000 هجری قمری است.

بقیه این خیابان در زمان رضا شاه پهلوی اضافه شد. چهارباغ سفلی از امتداد چهارباغ عباسی شروع شده و به شمال شهر می رسد. چهارباغ عباسی از یک طرف از پل سیسوس شروع می شود و تا دروازه دولت امتداد می یابد و چهارباغ علیا نیز از پل سیسوه شروع می شود و تا دروازه شیراز (میدان آزادی) امتداد می یابد.

در گذشته نهر آب از این خیابان می گذشت و تا زاینده رود سرازیر می شد و در جاهایی حوض هایی ساخته می شد. در دوره صفویه تمام طول خیابان تا لبه رودخانه مملو از باغ‌های باشکوه و باشکوهی بود که برای ساختن عمارت‌ها در اختیار بزرگان و امیران قرار می‌گرفت و مردم عادی نیز اجازه داشتند از باغ‌ها و باغ‌ها استفاده کنند. محصولات امروز هم باغ ها و گل های این خیابان سرسبزی چهارباخ آن روزگار را نشان می دهد.

اما در بین تمام خیابان های چهارباغ، خیابان چهارباغ عباسی یک مزیت دیگر نیز دارد، این خیابان یکی از زیباترین خیابان های اصفهان است و از دیدنی های اصفهان به شمار می رود که کمتر کسی در سفر به اصفهان از آن چشم پوشی می کند. تقریباً معروف ترین مناظر شهر را می توان در فاصله کمی از آن دید. این خیابان که تا چندی پیش محل تردد خودروها بود، اکنون با تصمیم شهرداری اصفهان آسفالت شده و به پیاده رو زیبا و دلپذیری تبدیل شده است که بویژه در نیمه اول سال پیاده روی در آن دلپذیر است. مثل قدم زدن در یک باغ سبز است.