آب انبارهای برکه باران بندرعباس را باید دید

تودی تریپا _ خدمات توریستی: آب انبارهای برکه باران که به مجموعه برکه باران نیز معروف است از پنج حوض یا آب انبار تشکیل شده است که از دیدنی های بندرعباس به شمار می روند و در خیابان 22 بهمن بندرعباس واقع شده اند.

مخازن با گنبدهای هماهنگ و منحصر به فرد از مصالحی مانند سنگ و ملات ساروج ساخته شده و دارای چهار دهانه اصلی برای ذخیره آب است.

امروزه یکی از حوضچه های باران به آمفی تئاتر تبدیل شده است. دو مخزن دیگر در خارج از موزه خلیج قرار دارند، یکی در محوطه حصارکشی شده و دیگری در بافت شهری پشت موزه.

آشنایی با آب انبارهای بارکه باران

گرمای وحشتناک شهر بندرعباس همراه با خشکسالی های طولانی این شهر، مردم آن را از قدیم الایام به ساختن آب انبارهای متعدد واداشت. بنابراین در هر نقطه از استان هرمزگان بیش از 2 هزار آب انبار مختلف دیده می شود.

شاید بتوان گفت که مجموعه حوضچه های باران تاج تمام این دریاچه هاست.

مجموعه ای که با معماری متمایز و منحصربفرد خود از زمان صفویه تاکنون همواره نقشی تعیین کننده در زندگی روزمره، فرهنگ و حتی اعتقادات مردم این شهر داشته است.

لازم به ذکر است این مجموعه در هفتمین روز از خرداد 1354 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.

سنگ و ملات ساروج عمده ترین مصالح به کار رفته در معماری مجموعه حوض باران است. البته گفته می شود که سنگ مرجان نیز به دلیل خاصیت ضد پشه در این مخازن استفاده می شود.

این مجموعه از 4 دهانه مختلف تشکیل شده است که در داخل آن ساختمانی گنبدی شکل با 5 مخزن آب مختلف را می بینید. از این 5 تانک، 3 تانک در موزه خلیج و 2 تانک دیگر خارج از سایت قرار دارند. ناگفته نماند که یکی از مخازن موزه به آمفی تئاتر تبدیل شده است.

از آنجایی که حوض های باران روزگاری محل استراحت فرح پهلوی بوده، اشیاء با ارزش زیادی در این مکان وجود داشته است.

بنابراین با توجه به ادعای مردم محلی مبنی بر غارت اشیای قیمتی این مجموعه در سال های اخیر، حصاری دور 3 دریاچه داخل موزه کشیده شده است. حتی گفته می شود دستگاه های هوادهی حوض آب باران نیز به سرقت رفته و به دلیل گرانی این دستگاه ها، راه اندازی مجدد آن برای شهرداری بندرعباس بسیار سخت شده است.

قیمت بازدید از حوضچه های باران چندان بالا نیست و اگر حداقل یک ساعت از سفر خود را به شهر بندرعباس برای بازدید از این مکان مهم اختصاص دهید، می توانید با جنبه های مختلف زیبایی تاریخی و معماری آن آشنا شوید.

بر کسی پوشیده نیست که هوای استان هرمزگان در 6 ماه اول سال به ویژه در فصل تابستان بسیار گرم و مرطوب است. بنابراین بدیهی است که بازدید از مجموعه حوضچه های باران را به فصل پاییز و زمستان موکول کنید و در هوای مطبوع این فصل از تماشای این مکان تاریخی لذت ببرید.

قسمت های جالب آب انبارهای بندرعباس

این مجموعه شامل 5 تانک یا دریاچه است که یکی از آنها به عنوان آمفی تئاتر استفاده می شود. مخازن باقی مانده نیز در منطقه اطراف موزه مردم شناسی خلیج قرار دارند. در این مقاله مشخصات 4 تانک باقیمانده این مجموعه را شرح می دهیم:

تانک درون دیوارهای موزه خلیج فارس

این مخزن دارای سقف طاقی است و در قسمت زیر آن سکوهایی با حصارهای چوبی در فضای مدور قرار دارد. امروزه به دلیل مسدود شدن ورودی این آب انبار و حصار کشی تمامی پنجره های آن با نرده فلزی، امکان بازدید از فضای داخلی آن وجود ندارد.

آب انبار در بافت شهری و پشت موزه خلیج

آب انبار پشت موزه، آب انبار دیگری از مجموعه حوض های باران است که طراحی منحصر به فردی دارد.

مخزن خون قرمز

این تانک که در بندرلنگ قرار دارد در بین مردم بسیار محبوب است.

مخزن برکه دریا

محل این تانک بندرلنگه است و در بین مردم بندرعباس بسیار معروف است.

به طور کلی مخازن آب برکه باران از مواد مختلفی مانند سنگ مرجانی، سنگ رودخانه ای و ساروج ساخته می شوند که از ویژگی های متمایز آنها می باشد. در گذشته مردم منطقه در مواقع خشکسالی و کم آبی از این آب انبارها استفاده می کردند.

برای ویژگی های معماری حوضچه های باران می توان به طراحی خاص آنها اشاره کرد. در واقع دو تانک این مجموعه از نظر ظاهری با بقیه تفاوت دارند.

این مخازن در قسمت پایین به شکل مستطیل ساخته شده و گنبدی بر روی این فضای مستطیلی قرار گرفته است.

علاوه بر این، این مخازن باریکتر شده و حالت مثلثی به خود می گیرند. طرحی صلیب مانند در محل تلاقی گنبد و فضای مستطیل شکل ایجاد شده و جلوه زیبایی به آن بخشیده است.

سایر مخازن نیز دارای فضای مدور در پایین هستند که گنبدهای آنها شبیه گنبدهای دو تانکی است که توضیح دادیم.

گفتنی است برخی از سقف های کاذب این تانک ها به تدریج تخریب شد اما اخیراً مسئولان ذیربط اقدام به اسکلت سازی و مرمت این سقف ها کرده اند.